1950- 1980 yılları arasında Kırgız ve Türk nesrinde köy teması
Village theme in Kyrgyz and Turkish prose between 1950- 1980
- Tez No: 920331
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLSİNE UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kırgız Nesri, Türk Nesri, Köy Teması, Kyrgyz Prose, Turkish Prose, Village Them
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
ÖZET 1950 ve 1980 yılları Türk ve Kırgız halklarında hem siyasi hem de toplumsal olayların fazlaca yaşandığı yıllardır. İkinci Dünya Savaşından yeni çıkmış Kırgız toplumunun ve cumhuriyetin kuruluşundan sonra çok partili hayata geçen ve siyasal anlamda farklı geçişlerin yaşandığı Türk toplumunun yaşamış olduğu toplumsal hayat bu iki toplumun edebiyatına da her yönüyle yansımıştır. Bu dönemde her iki edebiyatın nesir türünde de köy teması ön plandadır. Türk edebiyatında bu dönem; özellikle köylüyü topluma kazandırmak amacıyla kurulan köy enstitülerinden sonra, köy enstitülü yazarların köyü ve köylüyü anlatan çok fazla eserler vermesiyle başlarken, Kırgız edebiyatında ise Sovyet yönetiminin kolektifeştirme politikasıyla birlikte kolhoz sisteminin Kırgız toplumunda ve özellikle Kırgız köylüsü üzerindeki etkisi, bu sistemle başlayan toplumdaki değişim ve bunun etkilerinin Kırgız edebiyatına yansıması, Kırgız köylüsünün nesire konu olmasıyla başlamıştır. Çalışmamızın giriş bölümünde her iki milletin 1950 ve 1980 yılları arasında yaşadığı toplumsal ve siyasal olaylar incelenmiştir. Ardından bu olayların köye ve köylüye ne şekilde yansıdığı tespit edilmiştir. Türk edebiyatında köy temalı nesir ürünlerinin, Köy enstitülerinin açıldığı dönemlerde yazılmaya başlandığı, 1950'li yıllarda da yayınlandığı görülmektedir. Bu sebeple çalışmamızda Köy Enstitülerinin açılış serüveni de yer almaktadır. Kırgız Edebiyatında öncelikle nesrin gelişimine değinilmiş, ardından İkinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki dönemde Kırgız köylüsünün cephe önünde ve gerisindeki mücadeleleri aktarılmış, özellikle geride kalan insanların köylerde ve kolhozlarda Sovyet rejimi için çalışırken bir taraftan da haklarını korumak için verdikleri emekler hikâyeleştirilmiştir. İkinci Bölümde Türk ve Kırgız nesrinde belirtilen tarihlerde yaşanan dönemin özelliklerini anlatan, köy temalı on iki adet eser belirlenmiştir. Yazarların hayatları ve belirlenen eserlerin özetleri bu bölümde aktarılmıştır. Bu eserler doğrultusunda köy teması,“yoksulluk, toprak sorunları, ezen-ezilen ilişkisi, kadın, din ve halk inanışı”başlıkları altında incelenerek her iki edebiyattan verilen örneklerle mukayesesi yapılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Vıllage Theme In Kyrgyz And Turkısh Prose Between 1950- 1980 ABSTRACT The 1950s and 1980s were years of both political and social events in the Turkish and Kyrgyz peoples. The social life of the Kyrgyz society, which had just emerged from the Second World War, and the Turkish society, which had transitioned to multi-party life after the establishment of the republic and experienced different political transitions, was reflected in the literature of these two societies in every aspect. In this period, the village theme is at the forefront in the prose genre of both literatures. In Turkish literature, this period started with the village institutes established in order to bring the peasants into the society, and the writers from the village institutes produced many works about the village and the peasants, while in Kyrgyz literature, with the collectivization policy of the Soviet administration, the effect of the kolkhoz system on the Kyrgyz society and especially on the Kyrgyz peasantry, the change in the society that started with this system and the reflection of its effects on the Kyrgyz literature, and the Kyrgyz peasantry became the subject of prose. In the introduction part of our study, the social and political events experienced by both nations between 1950 and 1980 are analyzed. Then, it was determined how these events were reflected on the village and the peasant. It is seen that village-themed prose products in Turkish literature started to be written during the periods when the Village Institutes were opened and were published in the 1950s. For this reason, the opening adventure of the Village Institutes is also included in our study. Firstly, the development of prose in Kyrgyz literature is mentioned, then the struggles of the Kyrgyz peasants in front of and behind the fronts in the Second World War and the period afterwards are narrated, especially the efforts of the people left behind to protect their rights while working for the Soviet regime in the villages and kolkhozes are narrated. In the second part, twelve works of Turkish and Kyrgyz prose on the theme of the village, which describe the characteristics of the period in the specified dates, were identified. The lives of the authors and summaries of the works are presented in this section. In line with these works, the village theme is analyzed under the headings of“poverty, land problems, oppressor-oppressed relationship, women, religion and folk beliefs”and a comparison is tried to be made with the examples given from both literatures.
Benzer Tezler
- 1950-1980 yılları arasında Türkiye'de depremler ve bunun iktidar-muhalefet ilişkilerine yansımaları
Earthquakes in Turkey between 1950-1980 and its reflections on power-opposition relations
SAMET ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP KARACAKAYA
- 1950-1980 yılları arasında Türkiye'de örgün eğitimde yapısal değişmeler ve ideoloji arasındaki ilişkiler (Ortaöğretim ve yükseköğretim açısından bir inceleme)
The Relationship between ideology and structural changes in formal education between 1950-1980 in Turkey
İSMAİL GÜVEN
Doktora
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA AKYÜZ
- 1950-1980 yılları arasında İzmir mimarlığında Fahri Nişli
Achitect Fahri Nişli in İzmir architecture in between 1950-1980
BERRAK SULUOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUTKU DİDEM ALTUN
- 1950 sonrası Türk romanında köyden kente göç: Latife Tekin, Sevgi Soysal ve Adalet Ağaoğlu örneği
Migration from the village to city in Turkish novel after the 1950: The example of Latife Tekin, Sevgi Soysal and Adalet Ağaoğlu
KÜBRA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ONUR HASDEDEOĞLU
- 1950-1980 yılları arasında ikinci yeni şiirine yöneltilen eleştiriler
Criticisms of the second new poetry between 1950-1980
İBRAHİM HALİL SÖNMEZGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. MUHARREM DAYANÇ