Kapalı kamusal mekânlarda görsel ve işitsel uyaranların mekân algısına etkisinin bulanık mantık ile belirlenmesi
Determination of the effects of visual and auditory stimuli on spatial perception in enclosed public spaces using fuzzy logic
- Tez No: 920532
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM KANDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, kültürel ve sosyal hayattaki değişimlerle birlikte müzik ve mekân arasındaki etkileşimi daha karmaşık hale getirmiş, bunun sonucunda deneyim ve algı kavramlarının mekân üzerindeki potansiyellerini anlama ihtiyacı önem kazanmıştır. Farklı frekans spektrumlarına sahip müzik türlerinin çalındığı kapalı kamusal mekânlarda, bireylerin müzik etkisiyle farklı duygusal deneyimler yaşadığı düşüncesi, mimar ve iç mimarların tasarım kararlarında mekânda çalınacak müziği de göz önünde bulundurmaları gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda tezde, kapalı kamusal bir mekânda akustik uyaranlardan biri olan müziğin, renk ve malzeme bileşenleri üzerindeki mekânsal algı etkisi incelenmiş ve sonucunda mimar ve iç mimarların tasarım sürecindeki kararlarına yardımcı olabilecek bulanık mantık tabanlı bir model önerisi sunulmuştur. Bu kapsamda gerçekleştirilen deneyde, 33 katılımcıya bilgisayar ekranında sırasıyla 8 farklı mekân görseli sunulmuş ve her bir mekân için klasik, rock ve Türk sanat müziği dinletilmiştir. Katılımcıların mekân-müzik türü etkileşimlerine verdikleri tepkiler EEG (Elektroensefalografi) cihazı ile ölçülmüş ve 33 katılımcıya ait veri elde edilmiştir. Veri sayısını artırma amacıyla genetik algoritma kullanılarak toplam veri sayısı 150'ye çıkartılmıştır. Analiz bulanık mantık algoritması ile gerçekleştirilmiş ve elde edilen sonuçlar rassal orman algoritması ile doğrulanarak 0.95 F1 skoru elde edilmiştir. Tezde elde edilen bulgular, farklı frekans spektrumlarına sahip müzik türlerinin bireylerin mekânsal algısını fizik ortam ögelerine ait parametrelerden renk ve malzeme bağlamında anlamlı ölçüde etkilediğini kanıtlamaktadır. Gelecekte yapılacak çalışmalarda daha geniş katılımcı grupları, farklı müzik türleri, ışık gibi farklı duyusal girdilerin de dâhil edilmesi ile müzik-mekân algısı arasındaki etkileşimin daha derinlemesine incelenmesi sağlanabilir. Ayrıca nörobilim ve mimarlık disiplinlerinin birlikteliğiyle kişiselleştirilmiş ve mekân kullanıcısıyla etkileşime giren mekân tasarımları gerçekleştirilebilir.
Özet (Çeviri)
Advancements in information technologies, along with cultural and social changes, have made the interaction between music and space more complex. Consequently, understanding the potential influence of experience and perception concepts on spatial design has become increasingly important. The idea that individuals have different emotional experiences under the influence of music in enclosed public spaces where music types with different frequency spectrums are played highlights the need for architects and interior designers to consider music as part of their design decisions. In this context, this thesis examines the spatial perception effects of music, one of the acoustic stimuli in enclosed public spaces, focusing on color and material components. As a result, a fuzzy model is proposed to assist architects and interior designers in their decision making processes. During the experiment, 33 participants were presented with 8 different virtual environments on a computer screen while listening to classical, rock, and Turkish classical music. Participants' reactions to space-music interactions were recorded using an EEG (Electroencephalography) device, yielding data from 33 participants. To increase the dataset, the number of data points was expanded to 150 using a genetic algorithm. Data analysis was conducted using the fuzzy logic algorithm, and the results were validated through the random forest algorithm, yielding an F1 score of 0.95. The findings of the study demonstrate that music types with different frequency spectrums significantly influence individuals' spatial perception, particularly in terms of color and material components of the physical environment. Future studies could further explore the interaction between music and spatial perception by involving larger participant groups, diverse music genres, and additional sensory inputs such as lighting. Moreover, integrating neuroscience and architecture could lead to the development of personalized and user-interactive spatial designs.
Benzer Tezler
- Mekân, onu dinleyenle konuşur ses algısı çalışmalarından kentsel planlamaya: Kadıköy akustik
Space speaks to those who listen to it from soundwalks and spatial perception studies to urban planning: The Kadiköy akustik example
OĞUZ ÖNER
Doktora
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ÖZÇEVİK
- Mehmet Aksoy' un açık alan heykellerinin göstergebilimsel yöntemle çözümlenmesi
The analysis of Mehmet Aksoy' s outdoor sculptures with the semiotic method
BELGİN BORAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. SUAT KARAASLAN
YRD. DOÇ. DR. HANDAN TUNÇ
- Questing role of landscaping on the visual quality of public indoor spaces based on the user reactions: Case of restaurants
Başlık çevirisi yok
CEMİLE ODUNCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İç Mimari ve DekorasyonDoğu Akdeniz Üniversitesi-Eastern Mediterranean University - Alışveriş merkezlerinin tarihsel süreç içinde gösterdiği değişimler ve mekansal kurgularının sosyal yaşam üzerindeki etkilerinin örnekler üzerinde analizi
The innovation of shopping malls within the historical process and the analogous analysis of its effects, of social life of the spatial fantasies
İLDEM AYTAR
Doktora
Türkçe
2013
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR ALTAN