Mehmet Aksoy' un açık alan heykellerinin göstergebilimsel yöntemle çözümlenmesi
The analysis of Mehmet Aksoy' s outdoor sculptures with the semiotic method
- Tez No: 485641
- Danışmanlar: PROF. SUAT KARAASLAN, YRD. DOÇ. DR. HANDAN TUNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Güzel Sanatlar, Education and Training, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Göstergebilim, kamusal mekân, Mehmet Aksoy, Kibele Çeşmesi, Hezarfen, Semiotics, public space, Mehmet Aksoy, Fountain of Cybele, Hezarfen
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Tez çalışması, açık alan heykellerinin çevresiyle olan ilişkisini Mehmet Aksoy'un açık alan heykelleri örneğinde incelemeyi amaçlamıştır. Açık alan heykellerinde çevre-form ilişkisi bu araştırmanın ana problemini oluşturmaktadır. Heykelle çevre ilişkisinin nasıl kurgulandığı sorusu, seçilen heykellerin çevreyle olan ilişkisinin göstergebilimsel yöntemle yapılan analizleri sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda açıklanmıştır. Heykel sanatında mekân olgusu en yoğun biçimde modernizmle tartışılmaya başlanmıştır. Modernizme kadar heykel, mekânı biçimleyen form olarak kabul edilmiş, dini ve kamusal mekanlarda yer alan heykeller o mekâna kimlik kazandıran görsel unsur olarak ele alınmıştır. Bu bakış açısında heykeli çevreleyen alan boşluk olarak algılanmıştır. Oysa modernizmle birlikte sanat yapılanmalarına yöneltilen soruların artması, art arda gelişen akım denemeleri“acaba malzeme mi mekânı yaratıyor yoksa mekânın şekli mi malzemeye bir kalıp kazandırıyor?”(Lowry, 1972, s. 192) sorularını artırmış, bu sorular heykel sanatçılarının dış mekânın bütünüyle bir boşluk olmadığı kavrayışına sahip olmalarını sağlamıştır. Modernizmle birlikte başlayan heykelin, mekânın egemenliğinde tasarlanması problemi çeşitli denemelerle yanıtlanmaya çalışılmış, mekânı kapsayacak tasarımlar kent dokuları içinde yeni kimlikleriyle daha sık görünür hale gelmiştir. Açık alan heykelleri, plastik sanatların çevreyle ve bireylerle en kolay ve rahat iletişime girebildikleri sanat ürünleridir. Yaşanılan çevrede yer alan bu sanat ürünleriyle her gün karşılaşılmakta ve ister istemez iletişim kurulmaktadır. Ancak bu sürecin etkin biçimde gerçekleşebilmesi için heykel ve mekânın iletişimini ön plana alan bir tasarımla kurgulanması gerekir. Bir heykel tasarımının içinde bulunduğu mekâna uyum sağlaması kuşkusuz heykel tasarımının başlangıç aşamalarında programlanmalıdır. Tamamlanmış bir formun bir mekânın ortasına yerleştirilmesi onu açık alan heykeli olarak başarılı kılmaz. Bir açık alan heykeli tasarlanırken mekândan ayrı bir şekilde düşünülemez. Açık alan için tasarlanan bir heykel, kapalı mekân heykelleri gibi sadece formun kendi plastiğiyle ilintili problemleri çözen tasarım süreciyle yetinemez. Mekânın fiziksel, estetik, anlamsal öğeleri heykelin plastik formunda, boyutunda ve estetik projelendirme süreçlerinde yer alır. Açık alana yerleştirilmiş heykellerin, yerleştirildiği mekâna nasıl bir anlam ilettiği, mekânın var olma olanaklarını belirlemede nasıl bir rol oynadığı ve heykelin yerleştirildiği mekânın forma sunduğu yeni anlamların neler olduğu soruları tez çalışmasının tartışma konusunu oluşturmaktadır. Mekânın tüm özelliklerini kullanarak formu anlamlandırma ve formun yapısını kullanarak mekânı anlamlandırmanın plastik, estetik ve fiziksel tasarımlarını yaparak heykellerine form verdiği bilinen heykeltıraş Mehmet Aksoy'un açık alan heykelleri tartışmanın örneklemini oluşturmuştur. Mehmet Aksoy'un birbirinden farklı kent mekanları için tasarladığı“Kibele Çeşmesi”ve“Hezarfen”heykelleri, mekân-heykel etkileşiminin incelenmesinde örnek alınan ve analize uygun bulunan tasarımlar olmuştur. Bu heykeller tez hazırlığı sürecinde programlanan göstergebilimsel analiz dizgesi doğrultusunda; betimsel düzey, yöntembilimsel düzey ve bilimkuramsal düzey olarak üç aşamada incelenenip analiz edilmiştir. Aynı dizge; heykelin konumlandığı mekân analizi için de uygulanmıştır. Böylece çift yönlü bir bakış açısı geliştirilerek heykelden çevreye, çevreden heykele ulaşan etkileşim noktaları bulgulanmıştır. Ayrı ayrı analizleri yapılan heykel ve çevre dizgeleri son basamak olan bilimkuramsal düzeyde birleştirilerek anlamlandırma sonuçlandırılmıştır. Tez çalışmasının ana bölümlerinden biri olan ikinci bölümde, mekân kavramını açımlayan alt başlıklarla incelenip heykel sanatıyla mekân ilişkisi kuramsal düzeyde tartışılmıştır. Diğer ana bölüm ise; Mehmet Aksoy'un heykellerinin analizinin özetlendiği ve heykel-çevre ilişkisinin çeşitli boyutlarda ve katmanlarda analizi yapıldığı bölümdür. Bu analizlerde heykel ve çevre ayrı ayrı kodlanmış anlam katmanlarıyla analiz edilmiş, son aşamada sanatçının tasarım yöntemini içeren yoruma ulaşılmıştır. Tez çalışmasında yapılan tüm analizler Mehmet Aksoy'un açık alan heykellerinde tasarıma bütüncül bakış açısıyla başlayıp, forma yüklediği anlam ile heykelin bulunduğu mekâna yüklediği anlamların karşılıklı ilişki içinde programlandığı bulgulanmıştır. Tez çalışması probleminin çözümlenmesinde uyguladığı yöntemin geçerli olduğunu ve çevre analizleriyle heykel analizlerinin karşılıklı iletişim içinde anlamlandırılmalarının heykeli kavramakta daha geniş veriler sunduğu sonucuna varmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, it has been aimed to examine the relationship of outdoor sculptures with the environment on the example of Mehmet Aksoy's outdoor sculptures. The relationship between the environment-form in outdoor sculptures constitutes the main problem of this study. The question of how the relationship of the environment with the sculpture is fictionalized is explained in accordance with the data obtained as a result of the analyses of the relationship between the selected sculptures and environment performed with the semiotic method. The phenomenon of space in the art of sculpture is started to be discussed with modernism in the most intense way. Until modernism, sculpture has been accepted as a form shaping space, and sculptures in religious and public spaces have been regarded as visual elements introducing identity to that space. In this respect, the area surrounding the sculpture has been perceived as empty space. However, increasing questions addressed to art structuring together with modernism, successive trend trials increased the questions of“does a material create space or does the shape of the space mould the material?”(Lowry, 1972, p. 192), these questions ensured that sculptors had an understanding that outdoor space is not completely empty space. The problem that sculpture starting with modernism was designed in space dominance has been attempted to be responded with various trials, and designs covering the space have become more frequently observed with their new identities in the urban fabric. Outdoor sculptures are works of art in which plastic arts can easily and comfortably communicate with the environment and individuals. These works of art are encountered every day in the environment lived in, and communication with them is inevitable. However, in order for this process to be realized in an effective way, sculpture and space should be fictionalized with a design bringing communication to the forefront. The adaptation of a sculpture design to the space in which it is present should definitely be programmed at the beginning stages of the sculpture design. Placing a completed form in the middle of space does not make it successful as an outdoor sculpture. While an outdoor sculpture is designed, it cannot be considered apart from the space. A sculpture designed for outdoor space cannot content with a design process solving problems only related to the plastic of the form such as indoor sculptures. The physical, aesthetic, semantic elements of the space are included in the plastic form, size and aesthetic planning of the sculpture. The questions of what meaning sculptures placed in an outdoor space transmit to the space they are placed in, what kind of a role they play in determining the existence possibilities of the space and what new meanings the space in which the sculpture is placed presents to the form constitute the research subject of the thesis study. The outdoor sculptures of the sculptor Mehmet Aksoy who is known for forming his sculptures by making plastic, aesthetic and physical designs of interpreting the form by using all characteristics of the space and interpreting the space by using the structure of the form constitute the sample of the study. The“Fountain of Cybele”and“Hezarfen”sculptures designed by Mehmet Aksoy for urban spaces different from each other are the designs taken as examples in the examination of space-sculpture interaction and considered appropriate for the analysis. These sculptures were analyzed by being examined in three stages, being descriptive level, methodological level and gnoseological level in accordance with the semiotic analysis system programmed during the thesis preparation process. The same system was also applied for the analysis of the space in which the sculpture was placed. Thus, interaction points reaching from sculpture to the environment and from the environment to the sculpture were discovered by developing a bidirectional perspective. The interpretation was concluded by combining the sculpture and environment systems analyzed separately at the gnoseological level which is the last step. In the second section, which is one of the main sections of the thesis study, the relationship between the art of sculpture and space was discussed at the theoretical level by being examined under the subtitles explaining the concept of space. The other main section is the section in which the analysis of the sculptures of Mehmet Aksoy was summarized, and the sculpture-environment relationship was analyzed in various dimensions and strata. In these analyses, the sculpture and environment were analyzed with the semantic strata coded separately, and the interpretation including the design method of the artist was achieved in the final stage. All analyses conducted in the thesis study indicated that Mehmet Aksoy started designing in his outdoor sculptures with a holistic view and the meaning attributed to the form and meanings attributed to the space in which the sculpture was placed were interrelatedly programmed. It was concluded in the thesis study that the method applied in the solution of the problem was valid and the interpretation of environment analyses and sculpture analyses in a mutual communication provided larger data in the comprehension of sculpture.
Benzer Tezler
- Heykelin kentsel kamusal mekana etkisi: Heykel-mekan ilişkisinin kamusallığı üzerine bir araştırma
The effect of sculpture on public space: A research on publicity of the relationship between space and sculpture
DAMLA BAŞER
- Kişisel veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi kabahati
The misdemeanor of not fulfilling the obligations regarding personal data security
MEHMET SEMİH ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE EYLEM AKSOY RETORNAZ
- Carl Gustav Jung'un anne arketipi bağlamında sanatçı incelemesi (Canan, Mehmet Aksoy, ilk imgeler sergisi)
Artist analysis in the contect of Carl Gustav Jung's maternal archetype (Canan, Mehmet Aksoy, primal images exhibition)
AYŞE BEGÜM TEKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarKocaeli ÜniversitesiHeykel Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVZAT ATALAY
- Seza Kutlar Aksoy'un çocuk romanlarının çocuk edebiyatı ölçütlerine göre incelenmesi
Seza Kutlar Aksoy's analysis of children novels according to the criteria of children literature
MEHMET ALPEREN MERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL AKSOY
- Cinnamon (Tarçın)'un kolesterol profili ve endotel fonksiyonları üzerine etkisi
The effect of cinnamon against cholesterol profile and endothelial functions
ALPER KARAGÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
BiyokimyaGaziantep ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKSOY