Studies on interactive decision making for multiobjective integer programming problems in uncertain environments
Belirsiz ortamlarda çok amaçlı tam sayılı programlama problemleri için etkileşimli karar verme üzerine çalışmalar
- Tez No: 920560
- Danışmanlar: PROF. DR. MASATOSHI SAKAWA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği, Computer Engineering and Computer Science and Control, Electrical and Electronics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hiroshima University
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Elektrik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Teknolojinin gelişimi, doğrusal programlama, doğrusal olmayan programlama, sürekli programlama, tamsayılı veya ayrık programlama, deterministik programlama ve stokastik programlama veya bunların kombinasyonları gibi konulara ayrılabilecek çeşitli büyük ölçekli programlama problemlerini ortaya çıkarmıştır. Deterministik programlama, tüm verilerin bilindiği matematiksel formülasyonları ifade eder. Ancak, pratikte gerçek dünya problemleri çoğunlukla belirsizlikler içerir. Bu tür problemler birçok uygulama alanında ortaya çıkar ve deterministik programlama ile çözülemez. Sistemlerdeki belirsizliği ele almak için stokastik programlama daha uygun bir yaklaşım olabilir. Bir stokastik programlama problemindeki belirsiz unsurlar, olasılık teorisi ve bulanık küme teorisinin uygulanabileceği rastgele veya bulanık rastgele değişkenler olarak modellenebilir. Son yıllarda, birbirleriyle çelişen birden fazla amaç fonksiyonuna sahip programlama problemleri, problemlerdeki farklı hedefler nedeniyle birçok uygulamada ortaya çıkmıştır. Genellikle, bu tür problemler için tüm amaç fonksiyonlarını eniyileyen tam bir optimal çözüm mevcut olmayabilir. Ancak, tüm Pareto optimal çözümler arasından en uygun çözümü belirlemek için bir karar vericiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda, bu tezde çok amaçlı stokastik tamsayılı programlama problemlerine odaklanılmıştır. Problemleri çözmek için stokastik programlama tekniklerinden yararlanarak problemlerin deterministik eşdeğerleri elde edilmektedir. Problemlerin yeniden formülasyon süreçlerinde, karar vericinin yargılarındaki belirsizliği dikkate almak amacıyla bulanık hedefler tanıtılmaktadır. Ayrıca, bazı uzmanların belirsizlikle parametreleri tahmin ettiği durumlarda bulanık parametreler de incelenmektedir. Son olarak, genetik algoritmalar, tabu arama yöntemi ve dallanma ve sınırlandırma yöntemi gibi bazı çözüm teknikleri kullanılarak, problemlere çözümler bulmak amacıyla etkileşimli bulanık tatmin edici yöntemler önerilmektedir. Genetik algoritmalar ve tabu arama yöntemi, problem doğrusal olmasa bile makul bir sürede ve düşük bellek gereksinimi ile optimal çözüme yakın sonuçlar bulunabildiği için benimsenmektedir. Öte yandan, küçük ölçekli bazı problemler için dallanma ve sınır yöntemiyle tam optimal çözüm makul bir sürede elde edilebilirken, büyük ölçekli problemler için aynı durum söz konusu değildir.
Özet (Çeviri)
The development of technology created a variety of large-scale programming problems which can be split into the topics such as linear programming, nonlinear programming, continuous programming, integer or discrete programming, deterministic programming, and stochastic programming or combinations of them. Deterministic programming refers to mathematical formulations in which all data are known. However, in practice, real world problems mostly involve uncertainties. Such problems appear in many areas of application and cannot be solved with deterministic programming problems. To deal with vagueness in systems, stochastic programming would be a better approach. Uncertain elements in a stochastic programming problem can be modeled as random or fuzzy random variables to which the probability theory and the fuzzy set theory can be applied. Recently, programming problems with multiple objective functions, which are conflicting with each other, arose in many applications because of the various aims in the problems. Usually, for such problems, a complete optimal solution, which optimizes all objective functions, may not exist. However, among all Pareto optimal solutions, there is a need for a decision maker to decide most appropriate solution. Under these circumstances, we focus on multiobjective stochastic integer programming problems in this dissertation. In order to solve the problems, deterministic equivalents of the problems are obtained by taking advantage of stochastic programming techniques. In the reformulation processes of the problems, we introduce fuzzy goals to consider the imprecise nature of the decision maker's judgment. Besides, fuzzy parameters are studied in the case where some experts estimates the parameters with uncertainty. Finally, using some solution techniques such as genetic algorithms, tabu search method and branch and bound method, interactive fuzzy satisficing methods are proposed in order to find the solutions to the problems. Genetic algorithms and tabu search method are adopted, since near optimal solutions can be found in a reasonable time and with low memory requirements, even if the problem is nonlinear. On the other hand, while the complete optimal solution can be obtained by branch and bound method in a reasonable time for some small-scale problems, it is not the same case for large-scale problems.
Benzer Tezler
- Takım çalışması esaslı demontaj hattı işgören atama ve dengeleme problemi için oyun teorisi odaklı yaklaşımlar
Game theory-oriented approaches for multi-manned disassembly line worker assignment and balancing problem
YILDIZ KÖSE
Doktora
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRE ÇEVİKCAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN ERTEMEL
- Hiyerarşik grup karar vermeye dayanan proje portföy seçimi ve çizelgelemesi
Project portfolio selection and scheduling based on hierarchical group decision making
ÖZGE ŞAHİN ZORLUOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR KABAK
- Çok ölçütlü sorun çözümüne yönelik bir bütünleşik karar destek modeli
Integrated decision aid model for multiattribute problem solving
YUSUF İLKER TOPÇU
Doktora
Türkçe
2000
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. FÜSUN ÜLENGİN
- A multi-agent systems based conceptual ship design decision support system
Başlık çevirisi yok
BEKİR SITKI TÜRKMEN
- Havaalanında yer hizmeti veren bir firma için hedef programlama yaklaşımı
Başlık çevirisi yok
M.BARBAROS KUBATOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEMET BAYRAKTAR
