Vahîdüddin Han'da ahiretin varlığı
The existence of hereafter in Wahiduddin Khan
- Tez No: 920708
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SÜRURİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Ahiret, Kelam, Vahîdüddin Han, Yeni İlm-i Kelam, Hereafter, Kalam, New Kalām, Wahīd al-Dīn Khan
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Kelam ilminin tarihi açıdan geçirdiği üç dönemden biri yeni ilm-i kelam dönemidir. 19. ve 20. yüzyıldaki bilimsel gelişmeler din-bilim arasında birtakım çatışmaların patlak vermesine ve dinî ilimlerin yeniden yorumlanması ihtiyacına zemin hazırlamıştır. Hindistan'da Şiblî Nu'manî (ö. 1914), Osmanlı'da İzmirli İsmail Hakkı (ö. 1946) ve Mısır'da da Muhammed Abduh (ö. 1905) başta olmak üzere birçok âlim kelam ilminin yenilenmesi fikrini gerekli görerek kitaplar telif etmiştir. Kelam ilminin konu edindiği üç asıldan biri olan sem'iyyât bahislerinde incelenen ahiretin varlığı ve ahiret halleri başlıkları da bu dönemde ya vahye uygun bir perspektiften ya da pozitivizmin etkisiyle bilimsel ifadelere yer verilerek ele alınmıştır. Bu çalışmada Hindistan'daki yeni ilm-i kelam geleneğine örnek olabilecek Vahîdüddin Han'ın (ö. 2021) ahiretin varlığı konusuna dair görüşleri onun kelam tasavvurunun bir izdüşümü olarak çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Han'ın ahiret konusunu vahyî mi yoksa tecrübî bilgiyle mi ele aldığı, delillendirme metodunun nasıl olduğu ve onun yeni ilm-i kelamın kurulmasına dair önerilerinin bu ilmin genel yapısına uygun olup olmadığı da ahiret konusu özelinde sunulmuştur. Kelam ilminin yenilenmesi düşüncesini işlerken zamanın değişimini de göze alan Han'ın bu ilme yaklaşımı modern ve postmodern dünyadaki çeşitli bilimsel gelişmeler ışığında açıklığa kavuşturulmuştur. Bilimsel verilerle kıyas mantığının işlevselliğini sorgulayan Han'ın yeni kelam metodunu tecrübî bilgi temelleriyle nasıl aktardığı da gün yüzüne çıkarılmıştır. Ele aldığı yaklaşımlar ve ahiretin varlığı Han'ın eserlerine bağlı kalınmak suretiyle dönemin diğer âlimlerinin fikirlerine de yer yer atıfta bulunularak işlenmiştir. Bu araştırmada Han'ın atıfta bulunduğu farklı dillerdeki eserlerin asıllarına da ulaşılmaya çalışılmış ve ele aldığı konularla mutabakatı incelenmiştir. Bu incelemeler neticesinde Han'ın eski kelam geleneğinin karşısında olduğu ve uygulamak istediği yeni metodunun kelam camiasında pek ses getirmediği ortaya çıkmıştır. Han'ın bilimsel bilgiler ve bulguları kullanarak ahiret hayatının varlığının imkanını-zorunluluğunu bilimsel bilgiler ve bulgularla kıyaslaması neticesinde de ahiretin varlığı inanılması zorunlu olan mutlak bir varoluşsal zorunluluğa dönüşmüştür.
Özet (Çeviri)
One of the three historical periods of the science of kalam is the period of the new science of kalam. Scientific developments in the nineteenth and twentieth centuries paved the way for the outbreak of some conflicts between religion and science and the need to reinterpret religious sciences. In this process, the issue of the existence of the hereafter was dealt with either from a perspective in accordance with revelation or by including scientific expressions under the influence of positivism. In this study, Wahīd al-Dīn Khan's (d. 2021) views on the existence of the hereafter are analyzed in various aspects as a projection of his conception of kalam. Whether Khan dealt with the issue of the hereafter with revelation or empirical knowledge, what his method of proof was, and whether his proposals for the establishment of a new science of kalam were in accordance with the general structure of this science were also presented in the context of the issue of the hereafter. Khan's approach to this science is clarified in the light of various scientific developments in the modern and postmodern world, taking into account the change of time while dealing with the idea of renewal of the science of kalam. Questioning the functionality of the logic of syllogism with scientific data, this study also examines how Khan conveys the new method of kalam on the basis of empirical knowledge. As a result of these examinations, it was revealed that Khan was against the old theological tradition and that his new method he wanted to apply was not very popular. As a result of Han's comparison of the possibility and necessity of the existence of the afterlife with scientific knowledge and findings, believing in the existence of the afterlife has turned into an existential necessity.
Benzer Tezler
- Mevlana Vahiduddin Han'ın cihad anlayışı
Maulana Wahiduddin Khan's understanding of jihad
SÜMEYRA BAYRAK ŞENDUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİYE ÇETİN
- Necip Fazıl Kısakürek'in eserlerindeki Osmanlı tarihine ilişkin görüşlerin incelenmesi
Examination of point of views on Ottoman history in Necip Fazıl Kısakürek's works
HALUK ESENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKİF FİDAN
- Sultan Mehmed Vahideddin şarkılarının tür ve biçim yönünden analizi
The kind and form analysis of Sultan Mehmed Vahdettin's pieces composed in the form of a song
CEMİL HADİ BULUT
- Deaths and funeral ceremonies of Ottoman sultans (from Sultan Mahmud II to Sultan Vahideddin)
Cenaze-i Hümâyûn: Osmanlı sultanlarının vefat ve cenaze merasimleri (Sultan II. Mahmmud'dan Sultan VI. Mehmed Vahideddin'e kadar)
SERVET YANATMA
- Kerküklü edebiyatçı Vahîeddîn Bahâeddîn'in hayatı ve A'alâmu Mine'l-edebi't-Türkî adlı eseri
الأديب الكركوكي وحيد الدين بهاء الدين سيرته وكتابه أعلام من الأدب التركي
HAMEED JASIM JAMEEL AL-LUHAIBI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİKMETULLAH ERTAŞ
