Geri Dön

DKAB öğretmenlerine göre din derslerinde ölüm eğitimi

Death education in religious classes according to Religious Culture and Ethics teachers

PDF İndir

  1. Tez No: 690078
  2. Yazar: VAHDEDDİN ŞİMŞEK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL TOSUN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Religion, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 380

Özet

Modern dünyada insan, ölümü öteleyerek hayatlarının dışına atmaya çalışmakta ancak yakınlarından birini kaybettiği zaman ölümün tekrar hayatın acı bir gerçeği olduğunu hatırlamaktadır. Ölümü yok sayma, öteleme düşüncesini yetişkinlerin davranışlarıyla çocuklara aktarılmaktadır. Hayatın gerçeğini ölümü bastırmaya çalışmak yerine ölümle barışık yaşamak ve çocuklara bu anlatmak hem yetişkinlerin hem de çocukların hayatı daha dolu yaşamaya yardımcı olabilir. Ancak ölüm, çocuklara doğru bilgiler ile uygun pedagoji bir zeminde anlatılırsa söz konusu olumlu etki sağlanabilir aksi takdirde ölüm kaygısı ve korkusu gibi istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu noktada, ölüm konusunun doğru bilgiler ile anlatımı için DKAB dersleri uygun bir zemin ve zaman dilimi olabilir. Çünkü çocukların çoğu dinle dolayısıyla onun eğitimi yapılan dersler ile ölüm arasında ilişki kurmaktadır. DKAB derslerinde ölüm konusu bazen doğrudan bazen de dolaylı olarak anlatılmak durumundadır. Çoğunlukla bu derslerde öğrencilerin ölüme dair çokça zorlu soruları da bulunmaktadır. Bu araştırma, öğrencilerin ölüm konusuyla ilgili merakları, ölüm konusunun anlatılmasının gerekçeleri, ölüm konusunun anlatımı sürecinde benimsenecek tutum, davranış, yöntem ve teknikler, din öğretiminde zorlu konuların öğretimi çerçevesinde ölüm konusunun öğretimiyle yaşanılan problemler ve uygun bir pedagojik zeminde yapılan ölüm eğitimin çocuklarda nasıl bir etki bıraktığını DKAB öğretmenlerinin görüşleri çerçevesinde ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde araştırmanın problemi, amacı, önemi, sayıltıları, sınırlılıkları, soruları ve ilgili yurt içinde ve dışında yapılmış araştırmalar yer almaktadır. İkinci bölümde araştırmanın kavramsal çerçevesi sunulmaktadır. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi verilmekte; dördüncü bölümde araştırmada elde edilen bulgular DKAB Derslerinde Ölüm, Ölüm Teması Karşısında Öğretmen ve Ölüm Teması Karşısında Öğrenci temaları altında yorumlanmaktadır. Beşinci bölümde ise tartışma, sonuç ve öneriler yer almaktadır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde ölüm konusunun öğretimini konu alan bu araştırma, hem literatür taramasına hem metin analizine (DKAB öğretim programı ve DKAB ders kitapları) hem de öğretmenlerin görüşlerine dayalı nitel araştırma yaklaşımın benimsendiği bir durum çalışmasıdır. Bununla birlikte araştırmaya katılan öğretmenlerin ölüm olgusunu nasıl anladıklarını, açıkladıklarını ve yorumladıklarını derinlemesine tespit etmek için“durum çalışması”deseni / modeli ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu, 2019-2020 Eğitim ve Öğretim yılında Ankara ve Kırıkkale ili ve ilçelerinde ve farklı okul türlerinde görev yapan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenleri oluşturmaktadır. Çalışma grubunda yer alan öğretmenlerin kıdem, mezuniyet, çalıştıkları okul türü ve yakın bir zamanda (son bir yılda) kayıp durumları incelendiğinde örneklem çeşitliliğine katkı sağlayabilecek araştırma evrenini oluşturmuş ve araştırma kapsamında 21 öğretmen ile görüşülmüştür. Elde edilen veriler MAXQDA 2018 nitel veri analiz programından yararlanılarak çözümlenmiş, nitel Kodlar, Alt Başlıklar, Kategoriler ve bu doğrultu da oluşan Temalar oluşturulmuştur. Araştırma bulguları çocukların ölüm konusu merak ettiğini, DKAB derslerinde ölüm konusunun anlatılmasının bir ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır. DKAB öğretmenlerine göre söz konusu ihtiyaç, dinî, sosyal ve psikolojik gerekçelerden kaynaklanmaktadır. Okul dışında kontrolsüz veya pedagojik bir temel olmadan anlatılan ölüm konusu çocuklarda ölüm kaygısı ve korkusu gibi istenmeyen sonuçlara olabilmektedir. Diğer taraftan DKAB dersleri ölüm konusunun öğretimi doğrudan bir konu olmaması nedeniyle istenilen kazanımları elde etmek için çoğunlukla yetersiz kalmaktadır. Bununla beraber ölüm konusunun sınıf ortamına taşımak bazen hem öğrencilerin hem de velilerin olumsuz tepki vermesine neden olabilmektedir. Ancak öğretmenler, DKAB derslerinde doğru bilgilerin yer aldığı içerikler, uygun yöntem-teknikler hedef kitleye uygun iletişim ile olumsuz tepkilerin önüne geçebileceği gibi çocuklarda varsa ölüm kaygısı ve korkusunu gidermeye de imkân sağlayabileceğini düşünmektedir. DKAB öğretmenlerine göre de çocuklar din ve ölüm arasında ilişki kurmaktadır. Ve dolayısıyla öğrenciler ölüme dair soruların cevabını DKAB öğretmenlerinden beklemektedir. Öğretmenlerin büyük çoğunluğuna göre ölüm konusu DKAB derslerinin zorlayıcı bir konusudur. Bu noktada ölümü çocuklara anlatabilmek veya çocukların ölüme dair sorulara cevap verebilmek için öğretmenler bazı yetkinlik ve yeterliliğe sahip olmaları gerekmektedir. Bu yetkinlik ve yeterlilikten alanlarından bazıları başta konuyla ilişkili ayet ve hadislere dair alan bilgisi, öğrenci seviyesini dikkate alan yöntem-tekniklerin yer aldığı öğretmenlik alan bilgisi, psikoloji ve pedagoji bilgisi, iletişim ve empati becerileri gelmektedir. Diğer taraftan öğretmenlere göre ölüm konusunu anlatırken öğrencinin ve kendi bireysel tecrübeleri ders içeriği olarak sunmaları konunun daha iyi kavranmasında katkı sağlamaktadır. Ancak ölüm konusu anlatılırken öğretmenlerin ölümü bir korkutma aracı olarak değil, ölümü anlatırken aksine Allah'ın merhamet eden vurgulayan bir tutum benimsemesini gerektiği ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak ölüm, hayatın sonu, varlığın son bulması, vücudun biyolojik ve fizyolojik fonksiyonlarının yerine getirilememesi, sosyal olarak artık toplumun bir parçası olamama durumu olmasına rağmen tam olarak tecrübe edilemeyen, ne olduğunun bilinemeyen ve sonrasında bunun anlatılamayan bir olgudur. Yetişkinler gibi çocuklar da ölümün ne olduğunu merak etmekte ve belli dönemlerde ölüm hakkında yoğun düşünmektedir. Düşünülenin aksine çocuklar çok küçük yaşlardan itibaren ölümün farkındadır. Bununla birlikte çocuklar ölüm ve din arasında hem sebep hem de sonuç ilişkisi kurmaktadır. Bu ilişki zemini ölüme dair hayati soruları ortaya çıkarmaktadır. Ölümün ne olduğuna dair merakla ortaya çıkan sorulara cevap bulmak veya onlara cevap vermek sağlıklı bireyler için bir ihtiyaçtır. Bu yönüyle din eğitimi verilen derslerde her şeyden önce hayat, hayatın anlamı ve değeri, ona anlam veren ölüm ve ölüm sonrası hayata anlam veren sorulara cevap verilmelidir. Ümitvar olmayı destekleyecek ve Allah'ın merhametini vurgulayacak bir tutumla konuyu anlatmak ve DKAB derslerinde ahiret ünitesiyle ilgili bazı kazanımlar, çocukların zihin dünyasındaki bazı belirsizlikleri gidererek bir ölüm eğitimi yapma imkanı sağlayabilmektedir. Bu eğitim de çocuklarda varsa ölüm kaygısı ve korkusunu azaltamaya ve çocukların ileriki hayatlarını daha iyi anlama, anlamlandırma, katkı sağlayabileceği gibi hayatı daha zengin yaşamaya destek sağlayabileceği düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

People of the modern times try to throw death out of their lives by moving it away, but when he loses the one, he faces with the fact that death is a pain of life. And the idea of ignoring death, of displacement is passed on to children by the behavior of adults. Instead of trying to suppress death from the truth of life, having at peace with death and describing death to children can help both adults and children live life more fully. But if death is told to children on the basis of correct information and appropriate pedagogy, this positive effect can be achieved, otherwise it may result some unintended consequences such as anxiety and fear. At this point, Religious Culture and Ethic Courses can be an appropriate basis and time frame for telling the subject of death with accurate information. Because most children relate religion and death, so their education is related to lessons and death. The subject of death must sometimes be explained directly and sometimes indirectly in Religious Culture and Ethic Courses. Often, in these courses, students also have a lot of challenging questions about death. The aim of this research is to reveal the students' concern about the subject of death, the reasons for the subject of death, the attitudes, behaviors, methods and techniques to be adopted in the process of the subject of death, the problems experienced by the subject of death within the framework of the teaching of difficult subjects in religious teaching, and how death education on an appropriate pedagogical basis affects children within the framework of the opinions of Religious Culture and Ethic Courses teachers. The research consists of five parts. In the first section, the problem, purpose, importance, counts, limitations, questions and related research conducted are included. The conceptual framework of the research is presented in the second part. Then, the method of the research is given; in the fourth part, the results obtained in the research are interpreted under the themes of Death in Religious Culture and Ethic Courses, Teacher over the Theme of Death in RCEC and Student over the Theme of Death in RCEC. The fifth section contains discussion, conclusions and recommendations. This research is the study of a situation wherein this research is adopted for both the literature scanning, text analysis (Religious Culture and Ethic Courses curriculum and textbooks) and the qualitative research approach based on the opinions of the teachers. However, semi-structured interview technique has been used with the“case study”pattern / model to determine how they understand the deaths of the study, explaining and interpreted. The study group of the research are Religious Culture and Ethic Courses teachers of different school types of over 2019-2020 academic year in Ankara and Kırıkkale province. With the teachers in the study group, it has been established the research universe, which may contribute to the diversity of sampling with their experiencing, their graduation of the faculty, their teaching school type and having lost of someone recently (in the last year), and discussed 21 teachers within the scope of the research. The data obtained was analysed by MAXQDA 2018 qualitative data analysis program, followed by qualitative codes, subheadings, categories and themes of research. Research findings reveal that children are curious about the subject of death, and that there is a need to talk about the subject of death in Religious Culture and Ethic classes. According to Religious Culture and Ethic Courses teachers, the need in question stems from religious, social and psychological reasons. The subject of death, described outside school without an uncontrolled or pedagogical basis, can have undesirable consequences, such as anxiety and fear of death in children. On the other hand, Religious Culture and Ethic Courses are often insufficient to achieve the desired gains due to the fact that the teaching of the subject of death is not a direct subject. However, bringing the subject of death to the classroom environment can sometimes cause both students and parents to react negatively. However, teachers believe that content with accurate information in Religious Culture and Ethic Courses, appropriate teaching and learning methods and techniques can prevent negative reactions with appropriate communication to the target audience, as well as provide an opportunity to eliminate the anxiety and fear of death in children. According to Religious Culture and Ethic Courses teachers, children also establish a relationship between religion and death. And therefore, students are waiting for answers to questions about death from Religious Culture and Ethic courses teachers. According to the vast majority of teachers, the subject of death is a compelling subject of the lessons. At this point, teachers must have some competence and competence in order to be able to tell children about death or to answer According to the vast majority of teachers, the subject of death is a compelling subject of RCE lessons. At this point, teachers must have some competence in order to be able to tell children about death or to answer children's questions about death. Some of the areas of competencies are relevant verses and hadith in this field of knowledge, methods that account for the level of student-teaching techniques, knowledge of psychology and pedagogy, communication and empathy skills. On the other hand, according to teachers, the fact that the student and their individual experiences present as course content when talking about the subject of death contributes to a better understanding of the subject. But when describing the subject of death, it became clear that teachers should adopt a merciful attitude of God, not as a means of intimidation. As a result, death is the end of life and existence, the inability to perform the biological and physiological functions of the body, the inability to be a part of society socially, although it cannot be fully experienced, it cannot be known what it is, and then it cannot be explained. Like adults, children wonder what death is and think intensely about death at certain periods. Contrary to popular belief, children are aware of death from a very young age. However, children set both cause and effect relationships between death and religion. This relationship backdrop raises vital questions about death. Finding answers or answering questions that arise with curiosity about what death is a need for healthy individuals. In this aspect of religious education, first of all, death that gives it meaning to life, the meaning and value of life and the life after death should be answered. Explaining the subject with an attitude that will support hope and emphasize the mercy of Allah, and some achievements related to the afterlife in Religious Culture and Ethic Courses can provide children with the opportunity to do death education, eliminating some uncertainties in children's mind. It is believed that the education can also help reduce the anxiety and fear of death, if present correctly, and help children better understand and contribute to their future lives, as well as support a wealthier life.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    421535

    Ortaokul din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde sure ve dua öğretimi: Malatya örneği

    The Teaching sura and pray in religious culture and moral knowledge lesson: The sample of Malatya

    ZEYNEP AYŞE AKDAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinErciyes Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN AKYÜREK

  2. Tez No

    539620

    İşitme engelliler ortaokullarında görev yapan din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin karşılaştığı problemler

    The problems which encountered religious culture and moral knowledge teachers who work in hearing impaired secondary schools

    ARKIN ÖZKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CENGİZ ÇUHADAR

  3. Tez No

    864162

    Eğitsel dijital oyunların Dkab derslerinde kullanımı: Bir deneysel desen çalışması

    Use of educational digital games i̇n religious culture and ethics lessons: An experimental pattern study

    ZELİHA EBRAR YANGIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÇAKMAK

  4. Tez No

    808605

    Dkab öğretmenlerinin din derslerinde web 2.0 araçlarını kullanım durumlarının incelenmesi (adana örneği)

    Examination of religious culture and ethics teachers' use of web 2.0 tools in religion lessons (adana case)

    EMRE YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinErciyes Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET KORKMAZ

  5. Tez No

    913474

    Ortaöğretim öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerine yönelik tutumları ve bu tutumların dersin öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi- Sakarya Serdivan örneği

    Attitudes of high school students towards the Religious Culture and Ethics course and evaluation these attitudes according to opinions of Course's teachers (Sakarya-Serdivan example)

    HÜMEYRA KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE KESKİNER

Geri Dön