Farklı ekim zamanı, sıra aralığı ve hasat zamanlarının dracocephalum moldavıca L. bitkisinin herba verimi ve bazı özellikler üzerıne etkileri
Effects of different sowing dates, row spacing and harvesting times on the herb yield and some characteristics of dracocephalum moldavica L. plant
- Tez No: 920844
- Danışmanlar: PROF. DR. TAŞKIN POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Dracocephalum moldavica, ekim tarihi, sıra aralığı, herba verimi, uçucu yağ oranı, Dracocephalum moldavica, sowing date, row spacing, herb yield, essential oil content
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Amaç: Bu çalışmada Erzurum ekolojik koşullarında farklı ekim tarihi, sıra aralığı ve hasat zamanlarının Dracocephalum moldavica L. bitkisinin herba verimi ve bazı kalite özelikleri üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Araştırmada üç farklı ekim tarihi (5, 15 ve 25 Mayıs), üç ekim mesafesi (15, 30 ve 45 cm) ve üç hasat zamanı (çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme ve tohum oluşumu başlangıcı) test edilmiştir. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Deseninde“Bölünen Bölünmüş Parseller”düzenlemesine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Deneme faktörlerinden ekim tarihi ana parsellere, ekim mesafesi alt parsellere hasat zamanı ise alt-alt parsellere dağıtılmıştır. Bulgular: Bu araştırmada ekim tarihlerinin bitki boyu, yeşil herba verimi (2015 yılı), kuru herba verimi (2015 yılı) ve uçucu yağ verimi hariç, incelenen diğer parametreler üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Ekim tarihindeki gecikmeler bitki boyu, dal sayısı, yeşil herba verimi, kuru herba verimi, SPAD değeri, kanopi sıcaklığı ve uçucu yağ verimini azaltmıştır. Sıra aralığının, incelenen parametrelerden 2014 araştırma yılına ait uçucu yağ verimi hariç, diğer bütün parametreler üzerine etkisi istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Sıra aralığındaki artışlar genel olarak bitki boyu ve kanopi sıcaklığı değerlerini azaltırken, dal sayısı, yeşil herba verimi, kuru herba verimi, SPAD değeri ve uçucu yağ verimini arttırmıştır. Dal sayısı, yeşil herba verimi, kuru herba verimi, SPAD değeri ve uçucu yağ verimi parametrelerinde en yüksek değerler 45 cm, uçucu yağ oranı 30 cm sıra aralığında, bitki boyu ve kanopi sıcaklığı değerlerinde ise en yüksek değerler 15 cm sıra aralığı uygulamasından elde edilmiştir. Hasat zamanlarının incelenen bütün parametreleri önemli seviyede etkilediği gözlenmiştir. Hasat zamanlarının gecikmesi genel olarak yeşil herba verimi, kuru herba verimi, SPAD değeri, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimini azaltmıştır. En yüksek yeşil herba verimi, kuru herba verimi, SPAD değeri, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimi tam çiçeklenme döneminde, kanopi sıcaklığı değeri ise %50 çiçeklenme döneminde yapılan hasat zamanlarından elde edilmiştir. Sonuç: Erzurum ekolojik koşullarında yapılan bu araştırmada Dracocephalum moldavica yetiştiriciliğinde kuru herba ve uçucu yağ verimi bakımından uygun ekim zamanın mayıs ayının ilk haftası, sıra aralığı ekim mesafesinin 45 cm, hasat zamanının ise tam çiçeklenme döneminde yapılması durumunda en iyi sonucun alınabileceği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study was to determine the effects of different sowing dates, row spacings and harvesting times on herb yield and some quality parameters of Dracocephalum moldavica L. in Erzurum ecological conditions. Material and method: In the research, three different sowing dates (5, 15 and 25 May), three row spacings (15, 30 and 45 cm) and three harvesting times (beginning of flowering, full flowering and beginning of seed formation) were tested. The experimental desing was a randomized complete block with three replications according to the“Split Plots”arrangement. In the experiment, sowting date was distributed to the main plots, row spacing to the sub-plots and harvest time to the sub-sub-plots. Results: In this study, the effect of sowing dates on plant height, green herb yield (2015), dry herb yield (2015) and other parameters examined except essential oil yield was found to be significant. Delays in planting date reduced plant height, number of branch, green herb yield, dry herb yield, SPAD value, canopy temperature and essential oil yield. The effect of row spacing on all parameters examined, except the essential oil yield of the 2014 research year, was found to be statistically significant. Increases in row spacing generally decreased plant height and canopy temperature values, while increasing number of branch, green herb yield, dry herb yield, SPAD value and essential oil yield. The highest values for the parameters number of branch, green herb yield, dry herb yield, SPAD value and essential oil yield were obtained from 45 cm row spacing, essential oil ratio from 30 cm row spacing, and the highest values for plant height and canopy temperature were obtained from 15 cm row spacing. It was observed that harvest times significantly affected all the parameters examined. Delay in harvesting times generally decreased green herb yield, dry herb yield, SPAD value, essential oil ratio and essential oil yield. The highest green herb yield, dry herb yield, SPAD value, essential oil ratio and essential oil yield were obtained from the harvesting times at full bloom, and the canopy temperature value was obtained from the harvesting times at 50% bloom. Conclusion: In this research conducted in Erzurum ecological conditions, it was determined that the best results could be obtained in terms of dry herb and essential oil yield in Dracocephalum moldavica cultivation if the appropriate planting time was the first week of May, the row spacing was 45 cm and the harvesting time was during full flowering.
Benzer Tezler
- Random forest classification of tomato fields with planet satellite image data and accuracy assessment
Planet uydu görüntü verileriyle yüksek doğruluklu domates ürün tipi sınıflandırmasında rastgele orman sınıflandırma yönteminin kullanımı ve doğruluk analizi
BETÜL ŞALLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE FİLİZ SUNAR
- Farklı bitki sıklığı ve yabancı ot mücadelesi uygulamalarının aspirde verim ve kaliteye etkisi
Effect of weed control and different plant densities the yield and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.)
HASAN DALGIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET AKINERDEM
- Trend analysis of climate extreme indices for Turkey
Türkiye'de iklim uç olayları indislerinin tarihsel değişimi
BERNA DÜNDAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Farklı ekim zamanı, sıra aralığı ve ekim sıklığının Çemen 'in (Trigonella foenumgraecum L.) verim ve bazı verim unsurları üzerine etkisi
The effect of different plant date, plant row space and sowing density on yield and yield components in summerly and wintery Fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)
AHMET ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DURAN KATAR
- Diyarbakır koşullarında ekim zamanı ve bitki sıklığının şeker pancarı (Beta vulgaris L.)'nda önemli tarımsal ve kalite özellikleri üzerine etkileri
The effects of sowing date and plant density on important agricultural and quality characters of sugarbeet (Beta vulgaris L.) in Diyarbakır conditions
TAHSİN SÖĞÜT
Doktora
Türkçe
2001
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. HALİS ARIOĞLU