Adana ili marketlerinde satışa sunulan bazı işlenmiş su ürünlerinin ağır metaller yönünden değerlendirilmesi
Evaluation of some processed seafood products sold in Adana province markets in terms of heavy metals
- Tez No: 921050
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSÜN ÖZYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Makronutrientler, mikro nutrientler, ağır metaller, balık, su ürünleri, Macronutrients, micronutrients, heavy metals, fish, seafood
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu araştırmada Adana ili piyasasında marketlerde satışa sunulan işlenmiş su ürünlerinden (11 dondurulmuş, 6 konserve, 5 tütsü, 3 marinat, 2 ezme ve 2 havyar) alınan örneklerde makro, mikro ve toksik metallerin seviyeleri belirlenmiştir. Örneklerdeki Ca, Mg, K, Na, Fe, Cu, Mn, Zn, Ni, Cr, As, Cd, Pb, Hg düzeyleri indüktif olarak eşleştirilmiş plazma kütle spektrometrisi (ICP-MS) ile belirlenmiştir. Araştırmada, Ca içeriği 180-50830 mg/kg, Mg içeriği 160-3490 mg/kg, K içeriği 1000-23520 mg/kg ve Na içeriği 4880- 76820 mg/kg aralığında bulunmuş ve genel olarak işlenmiş su ürünlerinin iyi bir makro element kaynağı olduğu gözlenmiştir. Araştırma gruplarında incelenen mikro nutrientlerden Fe (0,48-106 mg/kg), Cu (0,06-8,34 mg/kg), Mn (0,11-2,44 mg/kg), Ni (0,18-3,40 mg/kg) seviyelerinin geçici tolere edilebilir haftalık alım sınırını aşmadığı saptanmıştır. Yalnızca 6 grupta tespit edilen Cr içeriği 0,01-2,00 mg/kg aralığında bulunmuştur. İncelenen grupların on tanesinde tespit edilen Zn içeriği 1,00-84,50 mg/kg aralığında bulunmuş, bunlardan 4 grubun (K1, E1, E2 ve H1) Türk Gıda Kodeksi (TGK) tarafından balıkların kas dokusu için izin verilen Zn limitini (50 mg/kg) aştığı gözlenmiştir. Toksik elementlerden As'in inorganik formunun (As toplam konsantrasyonun %3'ü) 0,18-24,3 mg/kg aralığında olduğu belirlenmiştir. 7 araştırma grubunda tespit edilen Cd düzeyinin 0,02-0,64 mg/kg aralığında olduğu ve TGK bulaşanlar yönetmeliğine göre sınır değer olan 1 mg/kg'ı aşmadığı görülmüştür. Benzer şekilde, üç örnekte gözlenen Pb konsantrasyonlarının da (0,03-0,22 mg/kg) TGK limitleri dahilinde olduğu belirlenmiştir. Araştırmada en yüksek Hg içeriği D11 (donmuş karışık deniz ürünleri) grubunda 0,21±0,01 mg/kg, D6 (donmuş karışık deniz ürünleri) grubunda 0,20±0,01 mg/kg ve K6 (konserve lakerda torik) grubunda 0,20±0,01 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Bu gruplar dışında Hg seviyesi 0,02-0,09 mg/kg aralığında bulunmuş ve TGK'de balıketi, kabuklu ve yumuşakçalar için belirtilen (sırasıyla, 0,50 mg/kg ve 0,30 mg/kg) limit değerleri aşmadığı belirlenmiştir. Tüketici sağlığı risk değerlendirmeleri açısından ele alınan tahmini haftalık alım (THA), hedef tehlike oranı (HTO) ve toplam hedef tehlike oranı (THTO) değerlerinin halk sağlığı açısından bir risk oluşturmadığı görülmüştür. Ancak kanserojen olmayan güvenli tüketim limiti (Klim) değerlendirmesine göre Cr içeriği açısından K2 grubunun ve Hg içeriği açısından D6, D11 ve K6 gruplarının tüketimlerinin haftalık yaklaşık yetişkinler için 230 g, çocuklar için 100 g ile sınırlandırılması önerilebilir. Sonuç olarak, ağır metaller göz önüne alındığında piyasada bulunan işlenmiş su ürünlerinin daha sıkı takip edilmesinin önemli olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, macro, micro and toxic metal levels were determined in samples collected from processed seafood (11 frozen, 6 canned, 5 smoked, 3 marinated, 2 paste and 2 caviar) sold in the Adana province market. Ca, Mg, K, Na, Fe, Cu, Mn, Zn, Ni, Cr, As, Cd, Pb, Hg levels in the samples were determined by inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). In this study, Ca content was found to be in the range of 180-50830 mg/kg, Mg content in the range of 160-3490 mg/kg, K content in the range of 1000-23520 mg/kg and Na content in the range of 4880-76820 mg/kg, and it was observed that processed seafood was generally a good source of macro elements. The levels of micronutrients examined in the research groups, Fe (0.48-106 mg/kg), Cu (0.06-8.34 mg/kg), Mn (0.11-2.44 mg/kg), Ni (0.18-3.40 mg/kg), did not exceed the temporary tolerable weekly intake limit. The Cr content detected only in 6 groups was in the range of 0.01-2.00 mg/kg. The Zn content detected in 10 of the examined groups was in the range of 1.00-84.50 mg/kg, 4 of which (K1, E1, E2 and H1) exceeded the Zn limit (50 mg/kg) permitted by the Turkish Food Codex (TFC) on muscle tissue of fish. The inorganic form of the toxic element As (3% of the total concentration of As) was in the range of 0.18-24.3 mg/kg. The Cd level detected in 7 research groups was in the range of 0.02-0.64 mg/kg and did not exceed 1 mg/kg, which is the limit value according to the regulations of TFC contaminants. Similarly, Pb concentrations observed in three samples (0.03-0.22 mg/kg) were also within the TFC limits. The highest Hg content was determined as 0.21±0.01 mg/kg in D11 (frozen mixed seafood) group, 0.20±0.01 mg/kg in D6 (frozen mixed seafood) group and 0.20±0.01 mg/kg in K6 (canned lakerda) group. Except for these groups, it was determined that the Hg level was in the range of 0.02-0.09 mg/kg and did not exceed the limit values determined for fish, crustaceans and mollusks (0.50 mg/kg and 0.30 mg/kg, respectively) in TFC. It was determined that the estimated weekly intake (EWI), target hazard quotient (THQ) and total target hazard quotient (TTHQ) values considered in terms of consumer health risk assessments did not pose a risk to public health. However, according to the assessment of the non-carcinogenic safe consumption limit (Clim), it may be recommended to limit the consumption of group K2 in terms of Cr content, and groups D6, D11 and K6 in terms of Hg content to approximately 230 g for adults and 100 g for children per week. Consequently, more stringent monitoring of processed seafood products on the market is important when considering heavy metals.
Benzer Tezler
- Adana ili Aile Sağlığı Merkezinde görev yapan hekimlerin suçun bildirimi ile ilgili bilgi düzeylerinin incelenmesi
Examination of the knowledge levels regarding crime reporting among physicians working at Family Health Centers in Adana
SABAHETTİN YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHTEŞEM EROL YAYLA
- Adana ili Seyhan ilçesi çıraklık eğitim programlarının değerlendirilmesi
The Evaluation of the apprenticeship education curriculum in Seyhan-Adana
ÇİDEM TÜRKORAL GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET DOĞANAY
- Adana ili hava kirliliğinin meteorolojik analizi ve kirlilik ölçütlerinin saptanması
Başlık çevirisi yok
YUSUF KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. VEDAT OĞUZER
- Yasal mevzuat üzerinden kentsel dönüşüm süreçlerinin değerlendirilmesi; Adana ili, Yüreğir ilçesi örneği
Evaluation of urban transformation processes within the context of legal legislation; the case of Yuregir district of Adana province
GONCA GÜNER ÖZPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR DİLEK ERBEY