Türkiye'de kronik hastalarda multimorbiditenin birliktelik kuralları ile incelenmesi
Analysis of multimorbidity in chronic patients in Turkey with association rules
- Tez No: 921437
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİLAY KARAHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Kronik hastalarda Multimorbidite prevalansı ve risk faktörleri ile ilişkisi veri madenciliği yöntemlerinden olan birliktelik kuralları ile incelenecektir. Kronik hastalıklar ve multimorbidite tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de insanlığın karşı karşıya olduğu temel sağlık ve kalkınma sorunudur. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin sosyoekonomik yapılarına büyük zararlar vermektedir. Multimorbidite terimi ilk defa 1976 yılında Almanya'da kullanılmaya başlanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) tanımlamasına göre multimorbidite, bir bireyde iki ya da daha fazla sağlık sorununun eş zamanlı olarak bulunmasıdır. Avrupa Genel Pratisyenlik Araştırma Ağı'nın tanımlamasına göre ise multimorbidite, bir kronik hastalığın en az bir başka hastalıkla (akut veya kronik fark etmeksizin) veya biyopsikososyal faktörle (ilişkili veya değil) veya somatik risk faktörü ile birarada bulunması olarak tanımlanmaktadır. Kronik hastalıklar çoğunlukla davranışsal, metabolik ve çevresel/mesleki risk faktörleri kaynaklı gelişmektedir. Davranışsal risk faktörleri arasında tütün kullanımı, fiziksel aktivite eksikliği, sağlıksız beslenme ve alkol kullanımı gibi davranışlar bulunmaktadır. Metabolik risk faktörleri içerisinde hipertansiyon, yüksek beden kitle endeksi, yüksek kan şekeri ve yüksek kan lipidleri yer almaktadır. Çevresel/mesleki risk faktörleri arasında su, sanitasyon, hava kirliliği, optimal olmayan sıcaklık ve mesleki riskler bulunmaktadır (WHO, 2017). Bütün dünyada 2019 yılında alkol kullanımından 2.4 milyon insan, yetersiz meyve-sebze tüketiminden 1.5 milyon insan, obeziteden 5 milyon insan, hipertansiyondan 10.8 milyon insan, fiziksel aktivite eksikliğinden 0.8 milyon ve tütün kullanımından 8.7 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Türkiye'de ve dünyada bulaşıcı olmayan hastalıklar ve buna bağlı bulaşıcı olmayan hastalıklar kaynaklı ölümler yaşla birlikte artmaktadır ve yaşlı nüfusun artışıyla bulaşıcı olmayan hastalıkların daha da artacağı bildirilmektedir (WHO, 2021; Sağlık Bakanlığı, 2017). Ayrıca yaşla birlikte iki ya da daha fazla kronik hastalığın aynı anda görülmesi olarak tanımlanan multimorbidite durumu da ortaya çıkmaktadır (van den Akker vd., 1996). Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de multimorbidite örüntülerini sosyodemografik değişkenler (Yaş,cinsiyet v.b) için bulmak ve davranışsal, metabolik ve çevresel/mesleki risk faktörleri açısından incelemektir.Çalışmada, kronik hastalıklar ve risk faktörlerine ait örüntüleri tespit etmek için birliktelik kuralları analizinden faydalanılmıştır
Özet (Çeviri)
Multimorbidity prevalence and its relationship with risk factors in chronic patients will be examined with association rules, which is one of the data mining methods. Chronic diseases and multimorbidity; it is the main health and development problem facing humanity. in our country as well as all over the world.Great damage to the socio-economic structures of both developed and developing countries.The term multimorbidity was first used in Germany in 1976.According to the definition of the World Health Organization (WHO), multimorbidity is the simultaneous presence of two or more health problems in an individual.According to the definition of the European General Practitioner Research Network, multimorbidity is a chronic disease with at least one other disease (whether acute or chronic) or a biopsychosocial factor (associated or not) or a somatic risk factor defined as coexistence.The aim of this study is to investigate multimorbidity and chronic disease in Turkey and to find the prevalence of diseases and age by NUTS regions. In addition to sociodemographic variables such as gender, employment status, educational status;The aim of this study is to examine risk factors such as body mass index, tobacco and alcohol use, and physical activity, which are seen as risk factors for chronic diseases. Chronic diseases are mostly caused by behavioral, metabolic and environmental/occupational risk factors. Behavioral risk factors include behaviors such as tobacco use, lack of physical activity, unhealthy diet, and alcohol use. Metabolic risk factors include hypertension, high body mass index, high blood sugar and high blood lipids. Environmental/occupational risk factors include water, sanitation, air pollution, suboptimal temperature and occupational risks (WHO, 2017). In 2019, 2.4 million people died from alcohol use, 1.5 million people from insufficient consumption of fruits and vegetables, 5 million people from obesity, 10.8 million people from hypertension, 0.8 million from lack of physical activity and 8.7 million people from tobacco use all over the world in 2019. In Turkey and in the world, deaths from non-communicable diseases and related non-communicable diseases increase with age, and it is reported that non-communicable diseases will increase further with the increase in the elderly population (WHO, 2021; Ministry of Health, 2017). In addition, multimorbidity, which is defined as the simultaneous occurrence of two or more chronic diseases, occurs with age (van den Akker et al., 1996). The aim of this study is to find multimorbidity patterns in Turkey for sociodemographic variables (age, gender, etc.) and to examine them in terms of behavioral, metabolic and environmental/occupational risk factors. In the study, association rules analysis was used to detect patterns of chronic diseases and risk factors.
Benzer Tezler
- Poli-mophism of core promoter and procore regions of hepatitis B virus DNA among datients usith chronic HBV infection in Turkey
Türkiye'de kronik hepatit B virüs infeksiyonu olan hastalarda Hepatit B virüs DNA'sı (HBV_DNA) pre-kor geni ve kor promotor polimorfizmi
A.MİTHAT BOZDAYI
Doktora
İngilizce
1996
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYKUT KENCE
- Türkiye'de kronik kutanöz leishmaniasis'de in vitro ve in vivo modelde miltefosin etkinliğinin değerlendirilmesi
Assessment of miltefosine efficacy with in vitro and in vivo models for chronic cutaneous leishmaniasis in Turkey
VAROL TUNALI
- Kronik böbrek hastalığı olan erkek hastalarda flow sitometri yöntemi ile pra pozitiflik yüzdesinin belirlenmesi
Determination of the percentage of pra positivity in male patients with chronic kidney disease by using flow cytometry technique
FATMA AVCI MERDİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
NefrolojiAkdeniz Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. HÜSEYİN KOÇAK
- Diyabet polikliniğine başvuran tip 2 diyabetli hastalarda kronik hastalıklara uyum ölçeği ile HBA1C ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of adaptation to chronic illness scale and HBA1C in type 2 diabetes patients
GÜLŞAH YÖNEY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÖZDEMİR
- Kronik hepatit b tanılı hastalarda arteriyel sertliğin değerlendirilmesi
In patients diagnosed with chroni̇c hepatitis B evaluation of arterial stiffness
ATALAY MALKOÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç HastalıklarıSelçuk Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KORKMAZ