İklim değişiminin yağış şiddeti ve enerji akışı üzerine etkisi ile toprak erozyonu açısından türkiye ölçeğinde değerlendirilmesi
The impact of climate change on precipitation intensity and energy flow, and the evaluation of soil erosion at the national scale in Türkiye
- Tez No: 921485
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜNAY ERPUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Ziraat, Engineering Sciences, Forestry and Forest Engineering, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Küresel ısınma ve baraberinde yaşanan iklim değişikliğinin küresel su döngüsü ve yerel yağış eğilimlerini de etkilemesi, olağan dışı iklim olaylarının daha da yoğunlaşması ve daha fazla sel ve kuraklığa yol açması muhtemeldir. Buna bağlı olarak su kaynaklı toprak erozyonunun ana itici gücü olan yağış şiddetinin artması beraberinde toprak kaybını da artıracaktır. Artan toprak kaybı ise küresel ölçekte ikinci büyük karbon deposu olan arazilerin, iklim değişikliği ile mücadeledeki rolünü zayıflatacaktır. İklim değişikliği nedeniyle bölgeler arasında oluşacak yağış miktarı ve yoğunluğundaki olası artış da su erozyonunun daha şiddetli ve hızlı bir şekilde gerçekleşmesine neden olacaktır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak yağış şiddeti ve enerji akışı üzerindeki etkilerinin erozyon açısından Türkiye ölçeğinde değerlendirilmesidir. Araştırmanın özgün yönü, yağış erozivitesinin değişkenliğini ve iklim değişikliğinin enerji üzerindeki etkilerini incelemektir. Aylık ve yıllık yağış verileri analiz edilerek, yağışın aşındırma gücünde ileriye dönük zamansal ve mekânsal değişiklikler öngörülmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulguların, arazi yönetimi uygulamalarına, toprak koruma stratejilerine ve iklim değişikliği ile mücadele politikalarına önemli katkılar sağlaması beklenmektedir. Bu bağlamda, panel veri analizi ile yapılan değerlendirmeler sonucunda, Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu Bölgeleri ile Karadeniz Bölgesinde yağışın aşındırma gücünde yakın gelecekte (2025-2049) ortalama %36 oranında artış öngörülürken, orta gelecekte (2050-2074) bu oran %10 ve uzak gelecekte (2075-2099) ise %11 olarak belirlenmiştir. Rastgele orman algoritması ile yapılan değerlendirmelere göre ise Akdeniz, Ege ve Karadeniz Bölgelerinde ortalama olarak yağışın aşındırma gücünde yakın gelecekte (2025-2049) %60 oranında artış öngörülürken, orta gelecekte (2050-2074) bu oran %76 ve uzak gelecekte (2075-2099) ise %80 olarak belirlenmiştir. İklim değişkenleri değiştikçe yağışa bağlı erozyonun değişmesi beraberinde toprak koruma politikalarının da güncellenmesini gerektirmektedir. Bu bakımdan ileri aşamada karar süreçleri açısından, iklimsel farklıları kapsayacak şekilde mikro-klimatik etkileri gözeten yerel modelleme çalışmalarıyla Türkiye'nin farklı bölgelerine özgü öngörülerin yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Global warming and accompanying climate change are likely to affect the global water cycle and local precipitation trends, intensifying extreme climate events and leading to more floods and droughts. Accordingly, the increase in rainfall intensity, which is the main driver of water-induced soil erosion, will increase soil loss. Increased soil loss will weaken the role of land, the second largest global carbon store, in combating climate change. The possible increase in the amount and intensity of precipitation between regions due to climate change will also cause water erosion to occur more severely and rapidly. Accordingly, the aim of this study is to evaluate the effects of global climate change on rainfall intensity and energy flow in terms of erosion in Turkey. The unique aspect of the research is to examine the variability of precipitation erosivity and the effects of climate change on energy. Monthly and annual precipitation data were analyzed to predict future temporal and spatial changes in the erosive power of precipitation. The findings are expected to provide important contributions to land management practices, soil conservation strategies and policies to combat climate change. In this context, as a result of the assessments made by panel data analysis, the erosive power of precipitation in the Eastern, Southeastern and Central Anatolia Regions and the Black Sea Region is projected to increase by 36% on average in the near future (2025-2049), 10% in the medium future (2050-2074) and 11% in the far future (2075-2099). According to the evaluations made with the random forest algorithm, the average increase in the erosive power of precipitation in the Mediterranean, Aegean and Black Sea Regions is predicted to be 60% in the near future (2025-2049), 76% in the medium future (2050-2074) and 80% in the far future (2075-2099). Changes in precipitation-induced erosion as climate variables change necessitate the updating of soil conservation policies. In this respect, it is recommended to make predictions specific to different regions of Türkiye with local modeling studies that take into account micro-climatic effects to cover climatic differences in terms of decision-making processes in the future.
Benzer Tezler
- Development of drought intensity-duration-frequency curves based on standardized climatic indices using physical variables, deficit in precipitation and deficit in streamflow
Yağiş açiği ve akim açiği fiziksel değişkenlerini kullanan standartlaştirilmiş iklim i̇ndeksleri tabanli kuraklik şiddet-süre-frekans eğrilerinin geliştirilmesi
YONCA ÇAVUŞ
Doktora
İngilizce
2023
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFZÜLLAH AKSOY
PROF. DR. KERSTIN STAHL
- A comprehensive assessment on various impacts of climate change in Western Black Sea and Euphrates-Tigris basins, Turkey
Türkiye'nin Batı Karadeniz ve Dicle-Fırat havzalarında iklim değişikliğinin muhtelif tesirlerinin geniş kapsamlı değerlendirilmesi
MUSTAFA NURI BALOV
Doktora
İngilizce
2019
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜSSELAM ALTUNKAYNAK
- Dijitalleşme ve hibrit çalışmanın karbon ayak izi etkisine yönelik bir model önerisi
Digitalisation and the impact of hybrid work on carbon footprint: A model proposal
MÜGE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA PINAR ÇAKMAK
- Investigation of urban heat island intensity and developing mitigation strategies for istanbul
İstanbul için şehir ısı adası şiddetinin araştırılması ve azaltma stratejilerinin geliştirilmesi
SİMGE İREM BİLGEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YURDANUR S. ÜNAL
- Manisa özelinde yağışların şev stabilitelerine etkisi
Effect of rainfalls on slope stability in Manisa region
BUĞÇE GÜMRAHOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiManisa Celal Bayar Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENDER BAŞARI