Hava trafik kontrol hizmetlerinde emniyet kültürü: Hava trafik kontrolörleri üzerine bir uygulama
Safety culture in air traffic control services: An application on air traffic controllers
- Tez No: 921563
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTAN ÇINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sivil Havacılık, Civil Aviation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hava Trafik Kontrol Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Havacılık sektöründe önemli bir yeri olan hava trafik kontrol hizmetleri artan hava trafiğinden en fazla etkilenen sektörlerden biridir. Hava trafik kontrol hizmetlerinde, hava trafik kontrolörlerinin artan hava trafiğine uyum sağlaması operasyonun emniyetli yönetilmesi açısından oldukça önemlidir. Emniyetli olma halinin önemini vurgulayan bu araştırmanın amacı, hava trafik kontrol hizmetlerinde literatürde ciddi olay (Serious Incident) olarak geçen durumlara sebebiyet verebilecek unsurları belirleyebilmektir. Bu amaçla araştırmada, İstanbul, Sabiha Gökçen ve Antalya gibi yoğun hava trafik kontrol merkezlerinde görev yapan 350 hava trafik kontrolörü araştırma evreni olarak belirlenmiştir. Araştırmada yargısal örneklem kullanılmış ve örneklem olarak ilgili havalimanlarındaki işbaşı eğitimci sertifikasına sahip, ekip şefliği yapan veya yapmış olan, üst denetçi (Süpervizör) sertifikasına sahip hava trafik kontrolörleri seçilmiştir. Araştırmada içerik analizi sonucu tespit edilen kaza neden faktörleri hata türleri etki analizi (FMEA: Failure Mode and Effects Analysis) ve analitik hiyerarşi süreci (AHP: Analytic Hierarchy Process) ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, istenmeyen olaylara sebebiyet verebilecek en önemli iki faktör stres/kronik yorgunluk ve durumsal farkındalık eksikliği olarak tespit edilmiştir. Araştırma, stres/kronik yorgunluk ile durumsal farkındalık faktörlerini emniyet riski tahammül edilebilirlik dağılımına göre kabul edilemez bölgedeki en önemli risk gurupları olarak değerlendirirken; iletişim ve örgütsel işleyiş faktörlerini de kabul edilemez bölgeye çok yakın olarak tespit etmiştir.
Özet (Çeviri)
Air traffic control services which have an important place in the aviation sector are one of the sectors most affected by increasing air traffic. In air traffic control services, it is very important for air traffic controllers to adapt to increasing air traffic in terms of safe management of the operation. The aim of this research which emphasizes the importance of being safe is to determine the factors that may cause situations referred to as serious incidents in the literature in air traffic control services. For this purpose, 350 air traffic controllers working in busy air traffic control centers such as Istanbul, Sabiha Gökçen and Antalya were determined as the research universe. In the study, a judgmental sample was used and air traffic controllers who have on-the-job trainer certificates, who are or have been team leaders at the relevant airports, and who have supervisor certificates were selected as the sample. The accident cause factors determined as a result of content analysis in the research were analyzed with Failure Mode and Effects Analysis (FMEA) and Analytic Hierarchy Process (AHP). According to the research results, the two most important factors that may cause undesirable events were determined as stress/chronic fatigue and lack of situational awareness. The research evaluated the stress/chronic fatigue and situational awareness factors as the most important risk groups in the unacceptable region according to the safety risk tolerability distribution; and the communication and organizational functioning factors were determined to be very close to the unacceptable region.
Benzer Tezler
- Emniyet yönetim sistemi uygulamalarının hava trafik kontrol hizmetlerine katkılarının analizi
Analysis of contributions of safety management system applications to air traffic control services
İBRAHİM TUNÇ
Doktora
Türkçe
2018
Havacılık MühendisliğiAnadolu ÜniversitesiHava Trafik Kontrol Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN CAVCAR
- İş talepleri, iş kontrolü, kişilik, iş stresi, emniyet kültürü ve emniyet davranışı arasındaki ilişkilerin sivil havacılık sektöründe saptanmasına yönelik bir araştırma
A research on the determination of the relations between job demands, job control, personality, job stress, safety culture and safety behavior in the civil aviation industry
CEMAL DURMUŞÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2022
Sivil HavacılıkHatay Mustafa Kemal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN REYHANOĞLU
- Avrupa Birliği ulaştırma politikasına uyum sürecinde bir inceleme: Türkiye hava trafik kontrol hizmetleri
A study on the process of harmonization to the EU common transport policy :Air traffic control services of Turkey
ERDEM AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
UlaşımDokuz Eylül ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN BALKIR
- Hava trafik kontrol hizmetlerinde algılanan hizmet kalitesi
Perceived service quality of air traffic control services
ERTAN ÇINAR
Doktora
Türkçe
2010
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDAN CAVCAR
- Hava trafik kontrol hizmetlerinde geleneksel yönetim yaklaşımından post-modernizme geçiş: Hava trafik kontrolörleri üzerine bir uygulama
Transition from traditional management approach to post-modernism in air traffic control services: An application on air traffic controllers
CANKUT AYDIN
Doktora
Türkçe
2021
Sivil HavacılıkEskişehir Teknik ÜniversitesiHava Trafik Kontrol Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTAN ÇINAR