Yerinden edilmiş kişiler ile çalışan profesyonellerin tükenmişlik, ikincil travmatik stres, öz yeterlilik, depresif belirti düzeyi ve duygusal emek davranışları üzerinde öz bakım müdahale programının etkililiğinin incelenmesi
Investigation of the effectiveness of self care intervention programme on burnout, secondary traumatic stress, self-efficacy, depressive symptom and emotional labor behavior of the professionals working with the displaced people
- Tez No: 922014
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDAT IŞIKLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Yerinden edilme, en temel ifadesiyle, evlerinden ayrılmaya zorlanmış bireylerin yer değiştirmesi olarak tanımlanmakta olup psikolojik sağlık açısından travmatik bir süreçtir. Bu süreçten yalnızca travmatik yaşantıya doğrudan maruz kalan kişiler değil, aynı zamanda bu kişilerin etkileşimde bulunduğu vaka yöneticileri, kurum personeli ve yardım çalışanları gibi profesyoneller de olumsuz etkilenebilmektedir. Bu bakımdan, yerinden edilme alanında çalışan profesyonellerin öz bakım becerilerinin geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalar büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, yerinden edilmiş kişilere aktif olarak psikososyal destek hizmeti sunan profesyonellerin tükenmişlik, ikincil travmatik stres, depresif belirti düzeyi, duygusal emek davranışları ve öz yeterlikleri üzerinde öz bakım müdahale programının etkililiğini deneysel bir çalışma ile incelemektir. Bu amaçla, öncelikle 6 hafta süren bir öz bakım müdahale programı oluşturulmuştur. Program, yerinden edilmiş bireylere psikososyal destek hizmeti sunan 16 katılımcı (müdahale grubu:8, bekleme/kontrol grubu: 8) ile çevrimiçi ortamda tamamlanmıştır. Çalışmada, ön test- son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Ölçümler, Demografik Bilgi Formu, Ön Görüşme Formu, İzlem Görüşme Formu, Öz Bakım Davranışları Anketi, Beck Depresyon Envanteri, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, İkincil Travmatik Stres Ölçeği, Genel Öz Yeterlik Ölçeği ve Duygusal Emek Ölçeği kullanılarak yapılmıştır. Veriler, SPSS 22 programından yararlanılarak analiz edilmiştir. Gruplar arası (müdahale grubu ve bekleme/kontrol grubu) karşılaştırma, parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney U Testi ile; grup içindeki değişimlerin analizi ise Friedman Testi ile yapılmıştır. Çoklu karşılaştırmaları için parametrik olmayan testlerden Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre bekleme/kontrol grubunun depresyon ortalama puanı hariç diğer değişkenlerin puan ortalamalarında gruplararası ve grupiçi anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ancak, izlem görüşmesinden elde edilen veriler, öz bakım müdahale programının travma alanında çalışan profesyonellerin zorluk yaşadıkları alanlarda güçlenmelerini sağlayabilecek bir içerikte olduğunu göstermektedir. Analiz sonuçları ve izlem görüşmesi çıktıları, literatür ışığında tartışılmış; çalışmanın kısıtlılıkları ve alana katkılarından söz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Displacement is a traumatic process in terms of mental health. Not only are those who are directly exposed to traumatic experiences affected, but also professionals who interact and communicate with these individuals can also be negatively affected by this process. In this regard, studies on the development of self-care skills among professionals working in the field of displacement are crucial. The aim of this study is to examine the effectiveness of the self-care intervention program on burnout, secondary traumatic stress, depressive symptoms, self-efficacy and emotional labor behaviours among professionals actively providing psychosocial support to displaced people. For this purpose, a 6-week intervention program was designed and implemented with 16 participants (8 in the intervention group and 8 in the waiting/control group) on an online platform. The study utilized an experimental design with a pretest-post test control group. Measures included a demographic information form, pre-interview form, follow-up interview form, Self-Care Behavior Questionnaire, Beck Depression Inventory, Maslach Burnout Scale, Secondary Traumatic Stress Scale, Emotional Labor Scale, Generalized Self-Efficacy Scale. Data analysis was conducted using the SPSS 22 program. Group comparisons (intervention group vs. waiting/control group) were made using the Mann-Whitney U test, a nonparametric test, while changes within groups were analyzed using the Friedman test. Multiple comparisons were conducted using the Wilcoxon Signed Ranks Test. According to the analysis results, no significant difference was found between groups and within groups in the mean scores of other variables, except the depression mean score of the waiting/control group. However, the data obtained from the follow-up interview indicate that the self-care intervention program is designed to empower trauma professionals in areas where they are struggling. The findings are discussed in the context of existing literature, and the study's limitations and contributions of the study to the field are highlighted.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Evaluation des performances des projets de l'affaire électronique basé sur GRC en utilisant le tableau de bord équilibré et management de capital client
CRM bazlı e-iş proje performanslarının dengelenmiş skorkartı ve entelektüel müşteri sermayesi yönetimi ile değerlendirilmesi
BURHAN BURÇ KILIÇER
Yüksek Lisans
Fransızca
2004
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ETHEM TOLGA
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında geri göndermeme ilkesi
Non-refoulement principle in the light of the decisions of the European Court of Human Rights
DİDEM AYTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ ZENGİN
- The effects of workforce diversity on the organizational performance of humanitarian organizations
İnsani yardım kuruluşlarında işgücü çeşitliliğinin örgütsel performans üzerindeki etkileri
ENAAM UMRAN MOSA AL-RUBAYE
- Adli mühendislik uygulamaları : Trafik kazalarının rekonstrüksiyonu
Başlık çevirisi yok
GÜVEN KAVADARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiFen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT ÜNER