Adana ili turunçgil alanlarında kullanılan akarisitlerin Eutetranychus orientalis (Acari: Tetranychidae)'de direnç düzeylerinin belirlenmesi ve bu akarisitlerin bazı avcı akar (Acari: Phytoseiidae) türlerine yan etkileri
Determination of resistance levels of acaricides used in citrus areas of Adana province in Eutetranychus orientalis (Acari: Tetranychidae) and side effects of these acaricides on some predatory mite (Acari: Phytoseiidae) species
- Tez No: 922020
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ KAZAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Adana ili turunçgil bahçelerinde zararlı akar türlerinin mücadelesinde yoğun pestisit kullanılmasına rağmen tatmin edici bir başarı sağlanamamaktadır. Bu seleksiyon baskısına bağlı olarak turunçgil zararlısı bazı akar türlerinde direnç belirlenmiştir. Turunçgil kahverengi akarı, Eutetranychus orientalis (Klein) (Acari: Tetranychidae) Türkiye'de turunçgil bahçelerinde zarar yapmakta ve üretim sezonu boyunca çok sayıda döl vermektedir. Bu çalışmada, Adana ilindeki ticari turunçgil bahçelerinden toplanan 9 farklı E. orientalis popülasyonunun abamectin, etoxazole, fenbutatin oxide, pyridaben ve spirodiclofen aktif maddeli akarisitlere karşı direnç oranları biyoassay ve biyokimyasal yöntemlerle saptanmıştır. Ayrıca, çalışmada kullanılan akarisitlerin avcı akar Euseius finlandicus (Oudemans) ve Euseius stipulatus (Athias-Henriot) (Acari: Phytoseiidae)'un farklı biyolojik dönemlerine ve üreme gücüne etkileri belirlenmiştir. Eutetranychus orientalis'in bahçe popülasyonlarının LC50 değerlerinin hassas popülasyonun LC50 değerlerine oranlanarak elde edilen direnç oranları abamectin, etoxazole, fenbutatin oxide, pyridaben ve spirodiclofen için sırasıyla 1.67-2.50, 1.00-2.53, 1.85-3.68, 1.30-2.65 ve 1.93-3.13 kat olarak belirlenmiştir. Biyoassay denemeleri sonucunda popülasyonların tüm akarisitlere karşı düşük düzeyde direnç gösterdiği saptanmıştır. Popülasyonların karboksilesteraz, glutation S-transferaz ve sitokrom P450 monooksigenaz enzim aktivite değerleri sırasıyla 21.419-24.160, 0.645-0.983 ve 0.044-0.081 ünite/mg/dakika protein bulunmuştur. Ayrıca, akarisitlerin etiket dozunda avcı akarlara yan etki çalışmaları sonucu elde edilen ölüm oranları IOBC yan etki skalasına göre değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, tüm akarisitlerin etkiket dozunda yumurtalar için zararsız veya az zararlı olduğu bulunmuştur. Ancak etiket dozunda, abamectin, etoxazole ve pyridaben larvalara zararlı, fenbutatin oksit ve spirodiclofen zararsız, buna karşın abamectin ve pyridaben ergin dişilere zararlı, etoxazole, fenbutatin oksit ve spirodiclofen zararsız bulunmuştur. Ergin dişilere etiket dozunda zararsız olan etoxazole, fenbutatin oxide ve spirodiclofen etiket dozunun 8 katı dozda ise zararsız veya az zararlı bulunmuştur. Etiket dozunda, abamectin ve pyridaben ergin dişilerde ilaçlamadan 24 saat sonra %100 ölüme neden olduğu için bu akarisitlerin üreme gücüne etkisi belirlenememiştir. Etiket dozunda, etoxazole ve fenbutatin oxidin üreme gücüne etkisi olmamış, fakat spirodiclofen üreme gücünü düşürmüştür.
Özet (Çeviri)
Despite the intensive use of pesticides for harmful mite species control in citrus orchards in Adana, the satisfactory management cannot be achieved. Due to this selection pressure, resistance has been determined in some citrus pest mite species. The citrus brown mite, Eutetranychus orientalis (Klein) (Acari: Tetranychidae) causes damage in citrus orchards in Turkey and produces many generations during the growing season. In this study, the resistance ratios of nine different populations of E. orientalis collected from commercial citrus orchards in Adana province to acaricides with the active ingredients abamectin, etoxazole, fenbutatin oxide, pyridaben and spirodiclofen were determined using bioassay and biochemical methods. In addition, effects of acaricides used in the study were determined on different biological stages and fecundity of Euseius finlandicus (Oudemans) and Euseius stipulatus (Athias-Henriot) (Acari: Phytoseiidae). The resistance ratios obtained by dividing the LC50 values of the orchard populations of E. orientalis with the LC50 values of the susceptible population were determined 1.67-2.50, 1.00-2.53, 1.85-3.68, 1.30-2.65 and 1.93-3.13 fold for abamectin, etoxazole, fenbutatin oxide, pyridaben and spirodiclofen, respectively. As a result of the bioassay analyses, it was determined that the populations showed low resistance to all acaricides. Carboxylesterase, glutathione S-transferase and cytochrome P450 monooxygenase enzyme activity values of the populations were found to be in the range of 21.419-24.160, 0.645-0.983 and 0.044-0.081 unit/mg/minute protein, respectively. In addition, the mortality rates obtained as a result of the side effect studies of acaricides at the label dose on predatory mites were classified according to the IOBC side effect scale. Consequently, all acaricides were found to be non-toxic or lowly toxic to eggs at the label dose. However, abamectin, etoxazole and pyridaben were toxic, fenbutatin oxide and spirodiclofen were non-toxic to larvae, while abamectin and pyridaben were toxic, etoxazole, fenbutatin oxide and spirodiclofen were non-toxic to adult females at the label dose. Etoxazole, fenbutatin oxide and spirodiclofen, which were non-toxic to adult females at the label dose, which were also found to be non-toxic or lowly toxic at doses 8 fold the label. Abamectin and pyridaben caused 100% mortality to adult females 24 hours after spraying at the label dose, and so the effect of these acaricides on fecundity could not be determined. Etoxazole and fenbutatin oxide had no effect on fecundity, whereas spirodiclofen reduced fecuntity of predatory mites at the label dose.
Benzer Tezler
- Turunçgil kırmızıörümceği, panonychus citri (McGregor) ile Avcı Akar, typhlodromus athiasae porath and swirski (acarina: tetranychidae: phytoseiidae) arasındaki ilişkiler ve günderece modellerinin oluşturulması
Interactions between the predator mite, typhlodromus athiasae porath and swirski and its prey, citrus red mite, panonychus citri (McGregor) (acarina: tetranychidae: phytoseiidae) and development of degree-day models
İSMAİL KASAP
- Adana ili limon yetiştiricilik alanlarında görülen turunçgil sarı damar açılması virüs (TSDAV) hastalığının yaygınlığının araştırılması.
The resecarch of growing area lemon prevalence of citrus yellow vein clearing virus (CYVCV) in Adana
HİLAL SAYALI
- Doğu Akdeniz bölgesi nar ve turunçgil alanlarında zararlı portakal güvesi, Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae)'nın mücadelesine esas bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of some biological characteristics for controling of the honeydew moth, Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: Pyralidae) injurious on pomegranate and citrus orchards in eastern mediterranean region
NAİM ÖZTÜRK
- Adana ve Mersin illerinde yabancı otlarda bulunan Kök-ur nematodu türlerinin (Meloidogyne spp.) belirlenmesi
Determination of root-knot nematode species (Meloidogyne spp.) feed on weeds in Adana and Mersin
HÜSEYİN ERCAN
- Şerbetçi otu ve turunçgil bitkilerinde bulunan viroidlerin araştırılması, biyolojik, moleküler karakterizasyonu ve bu bitki gruplarında viroid gen bankası oluşturulması
Study of viroids in hop plants and citrus plants, biological and molecular characterization of these viroids and formation of a gene bank
PAKİZE GÖK GÜLER
