Kentsel alanların sosyal sürdürülebı̇lı̇rlı̇ğı̇nı̇n ölçülmesı̇ne yönelı̇k bı̇r model önerı̇sı̇: Samsun Bulvar AVM örneğı̇
A model proposal for measuring the social sustainability of urban areas: The case of Samsun Bulvar Shopping Centre
- Tez No: 922084
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DEFNE DURSUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Amaç: Tezin amacı, sosyal sürdürülebilirlik üzerine literatürdeki eksiklikleri gidermek ve kent merkezinde yeni işlevlendirilmiş bir kamusal alanda sosyal sürdürülebilirliğin ölçümüne yönelik bir yöntem geliştirmektir. Bu bağlamda, ölçeğe ve niteliğe özgü bir veri seti oluşturularak, sosyal sürdürülebilirliğin çok boyutlu yapısını değerlendirmek hedeflenmiştir. Yöntem: Bu çalışma, AHP, kullanıcı anketi, mekânsal analiz ve derinlemesine görüşme yöntemlerinden oluşmaktadır. Sosyal sürdürülebilirlik parametrelerinin ağırlıkları, uzman görüşlerine dayalı Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışma alanında 5'li Likert ölçeğiyle yapılan kullanıcı anketleri ağırlıklı ortalama yöntemiyle analiz edilmiş ve parametre ağırlıkları hesaplanmıştır. Uzman görüşleri ile kullanıcı anket sonuçları karşılaştırılarak sosyal sürdürülebilirlik açısından mevcut durum değerlendirilmiştir. Ayrıca, alanın mekânsal özellikleri haritalandırılarak mevcut durum tespit edilmiş ve ilgili konularda fizik mekânın sosyal sürdürülebilirliğe etkisi anket sonuçları ile karşılaştırılarak belirlenmiştir. Derinlemesine görüşmelerle kentsel hafızanın devamlılığı araştırılarak sosyal sürdürülebilirlik bağlamında kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır. Bulgular: Bu çalışma, Samsun Bulvar AVM'nin sosyal sürdürülebilirlik durumunu kapsamlı bir şekilde analiz etmektedir. AHP yöntemi ve kullanıcı anketleri ile sosyal sürdürülebilirlik parametrelerinin ağırlıkları belirlenmiş, mekânsal analizler ve derinlemesine görüşmelerle bu parametrelerin mevcut durumu incelenmiştir. Analizler, ulaşım altyapısının ve açık rekreasyon alanlarının iyileştirilmesi gerektiğini, ayrıca kentsel hafıza parametresinin güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Eski tütün fabrikasının sosyal hafıza üzerindeki etkisi ve çevresel izlerin silinmesi, alanın tarihsel kimliğinin yeniden inşa edilmesi, alanda bu kimliği yaşatmaya/hatırlatmaya yönelik düzenlemeler yapılması gerekliliğini göstermektedir. Çalışma, sosyal sürdürülebilirliği artırmak için yapılan önerilerin sürdürülebilir kentsel gelişim için kritik öneme sahip olduğunu vurgulamaktadır. Sonuç: Bu çalışma, kent merkezinde dönüşüme uğrayan küçük ölçekli yapılı çevre biriminin sosyal sürdürülebilirlik açısından mevcut durumunu inceleyerek, ilgili sosyal sürdürülebilirlik parametrelerini AHP yöntemiyle belirlemiştir. Elde edilen bulgular, sosyal sürdürülebilirliği olumsuz etkileyen eksiklikleri ortaya koymuş ve çeşitli mekânsal ve altyapısal iyileştirmelerin gerekliliğini vurgulamıştır. Ayrıca, kentsel hafızanın devamlılığının sosyal sürdürülebilirlik üzerindeki etkisinin önemi ve fizik mekânın yeniden üretiminde kentsel hafızanın korunması/yaşatılması gerekliliği anlaşılmıştır. Çalışma, küçük ölçekli yapılı çevre birimlerinin sosyal sürdürülebilirliğini ölçmek için geliştirilen modelin, kentsel dönüşüm projelerinde etkin bir rehber işlevi görebileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of the thesis is to fill the gaps in the literature on social sustainability and to develop a method for measuring social sustainability in a newly functionalised public space in the city centre. In this context, it is aimed to evaluate the multidimensional structure of social sustainability by creating a scale and quality specific data set. Method: This study consists of AHP, user survey, spatial analysis and in-depth interview methods. The weights of social sustainability parameters were determined by Analytical Hierarchy Process (AHP) method based on expert opinions. User surveys conducted in the study area with 5-point Likert scale were analysed by weighted average method and parameter weights were calculated. The current situation in terms of social sustainability was evaluated by comparing expert opinions and user survey results. In addition, the current situation was determined by mapping the spatial characteristics of the area and the effect of the physical space on social sustainability was determined by comparing the survey results. Through in-depth interviews, the continuity of urban memory was investigated, and a comprehensive evaluation was made in the context of social sustainability. Findings: This study analyses the social sustainability status of Samsun Bulvar Shopping Mall. Social sustainability parameter weights were determined using the AHP method and user surveys, and their status was examined through spatial analyses and in-depth interviews. The analyses revealed that the transportation infrastructure and open recreation areas should be improved, and the urban memory parameter should be strengthened. The impact of the old tobacco factory on social memory and the erasure of environmental traces show that the historical identity of the area should be reconstructed, and arrangements should be made to keep this identity alive/remember in the area. The study emphasises that the recommendations made to increase social sustainability are critical for sustainable urban development. Result: This study examines the status of the small-scale built environment unit undergoing transformation in the city centre in terms of social sustainability and determines the relevant social sustainability parameters by using the AHP method. The findings revealed the deficiencies that negatively affect social sustainability and emphasised the necessity of various spatial and infrastructural improvements. In addition, the importance of the impact of the continuity of urban memory on social sustainability and the necessity of preserving/maintaining urban memory in the reproduction of physical space were understood. The study shows that the model developed to measure the social sustainability of small-scale built environment units can serve as an effective guide in urban regeneration projects.
Benzer Tezler
- Kent planlamada sosyal sürdürülebilirliğin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için bir model önerisi: Ankara Dikmen Vadisi örneği
A proposal model for measuring and assessing social sustainability in urban planning: Ankara Dikmen Valley case study
HİLAY ATALAY
Doktora
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Modelling the relation between ecological sustainability and land-use plans using GIS techniques
Ekolojik sürdürülebilirlik ile mekansal plan ilişkisinin CBS teknikleri kullanılarak modellenmesi
EMİN YAHYA MENTEŞE
Doktora
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Micro-climatic effects of green roof applications in dense urban areas
Yoğun kentsel alanlarda yeşil çatı uygulamalarının mıkro*iklimsel etkileri
TANNAZ SABAMEHR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Rural resilience index of Istanbul
İstanbul'un kırsal dayanıklılık endeksi
NUR KARDELEN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- Kentsel sürdürülebilirliğin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için CBS tabanlı bir model önerisi
A GIS based model for measurement and evaluation of urban sustainability
GÖKÇER OKUMUŞ
Doktora
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU