Kültür turizmi kapsamında çağdaş sanat müzelerinin değerlendirilmesi: İstanbul örneği
Evaluation of contemporary art museums within the scope of cultural tourism: The case of Istanbul
- Tez No: 922094
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜL ERBAY ASLITÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzecilik, Turizm, Museology, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu çalışma, İstanbul'da bulunan çağdaş sanat müzelerinin kültür turizmine olan katkısını derinlemesine incelemek amacıyla, nitel yöntem çerçevesinde yarı yapılandırılmış görüşmeler, gözlemler ve web sitesi/doküman analizlerinden elde edilen verileri çok yöntem yaklaşımıyla bir arada ele almaktadır. Araştırma, çağdaş sanat müzelerinin mekânsal düzenlemeleri, dijital dönüşüm çabaları, eğitim/toplumsal katılım programları, kültür turizminin etkisini ve gelenek–çağdaş bütünleşmesi gibi unsurlarını aynı zeminde değerlendirerek, yöneticilerin fikileri ile sahadaki gerçek uygulamaları karşılaştırma imkânı sunmaktadır. Böylelikle, çağdaş sanat müzelerinin yalnızca tarihi veya arkeolojik ögelerle öne çıkan klasik kültür turizmi anlayışının ötesine geçerek, etkileşimli teknolojiler, sosyal alanlar ve yenilikçi sergileme biçimleri aracılığıyla nasıl bir destinasyon değeri yarattığı açığa çıkmıştır. Verilerden elde edilen bulgular, çağdaş sanat müzelerinin çevrimiçi bilet satışından interaktif eser sunumlarına, çok dilli kaynaklardan AR/VR gibi ileri teknolojilere uzanan farklı uygulamalarla ziyaretçi deneyimini zenginleştirdiğini göstermektedir. Yönetici görüşmelerinde ortaya konan“uluslararası tanınırlık, dijital erişim, genç sanatçı desteği, engelli dostu altyapı”gibi hedefler, gözlemlerde kafe ve sosyal alanların varlığı, mekânsal konforun iyileştirilmesi ya da yetersiz kaldığı noktaların tespitiyle somut hale gelmiştir. Web sitesi analizleri de, kurumların bu stratejilerini çevrimiçi ortamda ne derece yansıttığını ve ziyaretçiye ne ölçüde erişim kolaylığı sağladığını ortaya koymaktadır. Özellikle tarihî binaların modern eser ve programlarla bütünleştirilmesi, hem yerel halkı hem de yabancı turistleri etkileyen özgün bir çekim noktası oluşturmakta; eğitim ve toplumsal katılım odaklı etkinlikler, bu kurumların salt sergi sunan mekânlardan öte, sosyal aktörlere dönüştüğünü kanıtlamaktadır. Çalışma, hem kuramsal hem de pratik bakımdan dikkate değer sonuçlar ortaya koymaktadır. Kuramsal düzeyde, dijital müzecilik literatürüyle ilişkili olarak,“geleneksel kültür turizmi”kavramının çağdaş sanatla buluşma noktalarında nasıl yenilendiğini göstermektedir. Pratik düzeydeyse, engelli erişimi ve sosyal alanların geliştirilmesi, çok dillilik, çevrimiçi bilet satışı ve dijital tanıtım faaliyetleri gibi konularda kurumların stratejik yol haritalarına katkı sağlamaktadır. Böylelikle, kültür turizmine yönelik politika ve planlama süreçlerinde çağdaş sanatın konumu ve değeri yeniden tanımlanmıştır. Müzelerin mekânsal, dijital ve toplumsal etkileşim unsurları sayesinde bir destinasyonun rekabet gücünü artırabilecekleri somut verilerle ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
This research examines the contribution of contemporary art museums in Istanbul to cultural tourism by employing a multi-method approach that integrates data collected through semi-structured interviews, observations, and website/document analyses within a qualitative framework. The research evaluates various aspects of contemporary art museums, such as spatial arrangements, digital transformation efforts, educational/community engagement programs, the impact of cultural tourism, and the integration of traditional and contemporary elements. By comparing the insights of museum managers with on-site practices, it reveals how contemporary art museums create destination value through interactive technologies, social spaces, and innovative exhibition formats, transcending the traditional understanding of cultural tourism focused primarily on historical or archaeological features. Findings indicate that contemporary art museums enrich visitor experiences through diverse practices, ranging from online ticket sales and interactive artwork presentations to multilingual resources and advanced technologies like AR/VR. Managerial interviews highlighted goals such as“international recognition, digital accessibility, support for young artists, and disability-friendly infrastructure.”Observations further contextualized these goals through tangible elements such as the presence of cafes and social spaces, improvements in spatial comfort, or identification of shortcomings. Website analyses revealed how effectively these institutions reflect their strategies in the digital space and provide ease of access to visitors. The integration of historic buildings with modern artworks and programs creates a distinctive attraction for both local and international tourists. Additionally, education and community-focused events establish these institutions as social actors rather than merely exhibition venues. The research yields significant theoretical and practical outcomes. Theoretically, it highlights how the concept of“traditional cultural tourism”is being redefined at the intersection with contemporary art, particularly within the context of digital museology. Practically, it contributes to the strategic roadmaps of institutions in areas such as accessibility for individuals with disabilities, the development of social spaces, multilingualism, online ticketing, and digital promotional activities. Consequently, the study redefines the role and value of contemporary art in cultural tourism policy and planning processes. It demonstrates with concrete evidence how the spatial, digital, and social interaction elements of museums can enhance a destination's competitiveness.
Benzer Tezler
- Çağdaş müze ve kültürel çeşitlilik:Arkeoloji müzesi uzmanlarının kültürel çeşitliliğe ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi
Contemporary museum and cultural diversity:Evaluation of approaches of archeology museum experts regarding cultural diversity
CEREN KARADENİZ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ONUR
- Kars ili müzelerinin çağdaş müzecilik açısından değerlendirilmesi
Evaluation of Kars provincial museums in terms of contemporary museum
YELİZ DEMİRÖZ AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN AYTEKİN
- Sergileme tasarımlarının müzecilik uygulamalarındaki yeri: Ayasofya Tarih ve Deneyim Müzesi örneği
The role of exhibition designs in museum pratices: The case of the Hagia Sophia History and Experience Museum
FEYZANUR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN KAHRAMAN
- Yeni medya teknolojilerinin müze farkındalığı üzerindeki etkisi: COVID-19 pandemi sürecinde Türkiye'deki sanal müzeler
Impact of new media technologies on museum awareness: COVID-19 virtual museums in Turkey pandemic process
ÖZGE ORTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Müzecilikİstanbul Gelişim ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM EYİCE BAŞEV
- Yoran Köyü ölçeğinde Didim kent müzesi ve arşivi için planlama ve sergi önerisi
Planning and exhibition proposal for the city museum and archive of Didim on the scale of Yoran Village
DİDEM ÖZTÜRK KONYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzecilikMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU PELVANOĞLU