Antalya Müzesi'ndeki atlı Tanrı tasvirli adak stelleri
Votive stelae with rider-God deciption in Antalya Museum
- Tez No: 922227
- Danışmanlar: PROF. DR. FEYZULLAH ERAY DÖKÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Atlı tanrılar, Kakasbos/Herakles, Dioskurlar ve Tanrıça, Ordas, Sozon, Rider-Gods, Kakasbos/Heracles, Dioskuroi and Goddess, Ordas, Sozon
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 426
Özet
“Antalya Müzesi'ndeki Atlı Tanrı Tasvirli Adak Stelleri”başlığı altında sunulan bu tez çalışmasının konusunu, Antalya Müzesi envanterindeki atlı tanrı betimi taşıyan adak stelleri oluşturmuştur. Çalışmanın amacı, Roma İmparatorluk Dönemi Anadolu'sunda atlı tanrı ikonografisininin derinlemesine incelenmesi; kültün sosyal, siyasal ve dinsel yaşamdaki yeri ve bu algının toplumlardaki yansımasına ışık tutmaktır. Yapılan bu çalışmayla steller üzerinde tespit edilebilen tanrılar ve kültleri bir bütün içerisinde incelenmiştir. Konuya ilişkin yapılan çalışmalardaki eksiklikler tez çalışmasının önemini ve gerekliliğini ortaya koymakta, edindiğimiz yeni bulgularla konuyu aydınlatmaktadır. Çalışmada, daha önce yayımlanan kazı ve araştırmalar içerisinde yer alan atlı tanrılar ile ilintili bilgiler derlenip incelenmiştir. Tez çalışmasında, tanrıların kökenlerine ve tapınımlarına ilişkin arkeolojik ve epigrafik bilgilere, kimlik ve niteliklerine, isimlerine ilişkin dilbilimsel verilere, farklı eser grupları üzerindeki ikonografilerine ve tüm bunlarla ilgili yorum ve görüşlere yer verilmiştir. Müzedeki eserlerin formları, kabartmada yer alan figürlerin kompozisyonları, tipolojisi, işçilikleri incelenmiştir. Buluntu yerleri belirsiz eserlerin köken araştırması yapılmış ve lokalize edilmeye çalışılmıştır. Müzede çalışılan eser gruplarının birbirleriyle ve daha önce yayımlanmış diğer materyallerle analojileri yapılmış, ortak yönler ve farklılıklar ortaya konularak değerlendirilmiştir. Tez kapsamında, Antalya Müzesi'nde atlı tanrı tasviri içeren katalogta bir araya getirilmiş 92 adet adak steli bulunmaktadır. Buna göre stellerin adandığı tanrıları şu şekilde sıralamak mümkündür: Kakasbos/Herakles, Ordas, Dioskurlar ve Tanrıça, Apollon, Sozon ve Ares. Stellerin tamamına yakını yerel kireçtaşından üretilmiş, bölgedeki büyük sanat merkezlerinin ve kent işçiliğinin uzağında kırsal, yayla ve dağlık alanlarda yerel ustalar/sanatçılar ve atölyelerce yapılmıştır. Halk sanatının ürünleri olan kabartmalarda stil-kritik yapılamadığından dar ve kesin bir tarihleme mümkün olmasa da, eserler üzerinde yer alan yazıtlardan anlaşıldığı kadarıyla MS 2-3. yüzyıllarda yoğunlaşmaktadır. Sonuç olarak kapsamlı katalog ışığında ortaya konan çalışma, Lykia, Pisidia, Kabalis/Kabalia ve Milyas kültür bölgelerinin dinsel repertuvarına yeni bilgiler eklenmesine olanak sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis presented under the title of“Votive Stelae with Rider-God Deciption in Antalya Museum”is the votive steles bearing depictions of rider-gods in Antalya Museum inventory. The aim of the study is to examine in depth the iconography of rider-gods in Anatolia during the Roman Imperial Period; to shed light on the place of the cult in social, political and religious life and the reflection of this perception in societies. With this study, the gods and their cults that can be identified on the steles were examined as a whole. The deficiencies in the studies conducted on the subject reveal the importance and necessity of the thesis study, and the new findings we have obtained shed light on the subject. In the study, information related to equestrian gods in previously published excavations and researches were compiled and examined. The thesis study includes archaeological and epigraphic information on the origins and worship of the gods, their identities and qualities, linguistic data on their names, their iconography on different groups of works, and comments and opinions on all these. The forms of the works in the museum, the compositions, typology and workmanship of the figures in the reliefs were examined. The origins of the works whose places of discovery were unknown were investigated and attempts were made to localize them. Analogies were made between the groups of works studied in the museum and with other previously published materials, and commonalities and differences were revealed and evaluated. Within the scope of the thesis, there are 92 votive steles in the Antalya Museum, which are brought together in a catalogue containing depictions of rider-gods. Accordingly, it is possible to list the gods to whom the steles were dedicated as follows: Kakasbos/Heracles, Ordas, Dioskuroi and Goddess, Apollo, Sozon and Ares. Almost all of the steles were produced from local limestone and were made by local masters/artists and workshops in rural, plateau and mountainous areas far from the major art centers and urban workmanship in the region. Although it is not possible to make a narrow and definite dating since style-criticism cannot be made in the reliefs that are products of folk art, it is understood from the inscriptions on the works that they are concentrated in the 2nd-3rd centuries AD. As a result, the study presented in the light of the comprehensive catalogue has allowed the addition of new information to the religious repertoire of the cultural regions of Lycian, Pisidian, Kabalis/Kabalia and Milyas.
Benzer Tezler
- Antalya Arkeoloji Müzesi'ndeki Sillyon yüzey araştırması'nda tespit edilen seramikler
Pottery discovered at the survey of Sillyon in the archeological Museum of Antalya
MERVE YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERTEKİN MUSTAFA DOKSANALTI
- Siyasi ve ekonomik yönleriyle III. Gıyâseddin Keyhusrev ve Konya Etnografya Müzesi'ndeki sikkeleri
From the political and economic aspects: Ghiyath Al-Din Kaykhusraw III and Coins in Konya Ethnography Museum
SELMA DÜLGEROĞLU
- Perge'den Dionysos ve Eros kabartmalı iki frizin ikonografisi
Iconography of two friezes with Dionysus and Eros reliefs from Perge
BENAY ÖZCAN ÖZLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiAkdeniz ÜniversitesiAkdeniz Eski Çağ Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASUMAN COŞKUN ABUAGLA
- Konya Karatay müzesinde bulunan Kürevi Konik kaplar
Sphore Conical vessels presented at Konya Karatay museum
ERKAN SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. OSMAN UYSAL
- Ulaşılabilen yayınlarda ve bazı müzelerimizde bulunan Anadolu kökenli arkeolojik tekstiller (M.Ö. 8000-1000 sonu) teknik çözümlemeleri ve konservasyonu
Technical analysis and conservation of archeological textiles originated from Anatolia in some publications available and in some Turkish museum
NAİLE RENGİN OYMAN BÜKEN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ÖZTÜRK