Sîbeveyhi'nin el-Kitâb'ında hocası Halîl b. Ahmed el-Ferâhîdî'nin yeri
In Sîbeveyhi's el-Kitâb, his teacher Halîl b. the place of Ahmed el-Ferâhîdî
- Tez No: 922356
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR ACAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Nahiv, al-Kitâb, Sîbeveyhi, Halîl
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Sîbeveyhi‟nin el-Kitâb‟ı, gramer kitapları arasında hiçbir eserin ulaşamadığı bir konuma ulaşmıştır. Hicri ikinci asrın sonlarına doğru kaleme alınmış olan bu eser, gramer kaidelerine ulaşmadaki en sağlam ve mutemet kaynak olmuştur. Çünkü bu eser, nahiv ilminin kurucusu olarak kabul edilen Ebü‟l-Esved ed-Düelî‟den (ö. 69/688) itibaren nahiv ilminin bu merhaleye ulaşmasında önemli bir yere sahiptir. el-Kitâb günümüz gramer kitapları arasında başvurulan en önemli kaynaktır. Aynı zamanda o, nahiv kaidelerini kayıt altına almış olan ilk kitaptır. Kendisinden sonra gelen dilciler ilave kaideler üretmemiş, sadece mevcut kaidelerin beyanını ve Sîbeveyhi‟nin görüşlerini dile getirmişlerdir. Sîbeveyhi dönemindeki dilciler eserin şerhi, usul ve yöntemiyle ilgili çalışmalar yaparken kendi döneminden sonra gelen âlimlerden bazıları eserin içindeki kaideleri eserlerinde olduğu gibi zikretmiş; bazıları da kuralların gerekçeleri ve sebep-sonuç ilişkisi üzerine eserler kaleme almışlardır. Son dönemlerde yazılan eserler ise nahiv ilminin tertibi, konularının düzeni ve kapalı meselelerinin açıklanması bağlamında kalme alınmıştır. Çalışmada bu önemli eserin üzerinde yapılan incelemeler ışığında Sibeveyhi‟nin elKitâb‟ında nahiv ilminin kökenlerinin izi sürülmüş, mümkün mertebe bilgi toplanmaya gayret edilmiş ve o bilgiler çalışmamızda ele alınarak bilimsel yöntemle kullanılmıştır. Bu eserin çeşitli yönlerini keşfetmek için hala daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Dil bilgisi, dilbilim ve modern çalışmalarla bu eksiklik kapatılabilir. Yapılacak çalışmalar, Sibeveyhi‟nin eserinin yüzyıllar boyunca araştırmacıların faydalanmasına olanak sağlayacaktır. AnahtarKelimeler: Arap Dili, Nahiv, el-Kitâb, Sîbeveyhi, Halîl.
Özet (Çeviri)
Sîbevayhi's al-Kitâb has reached a position that no other work has reached among grammar books. In light of the observed information, this work is the main source for any study to be carried out in the field of the Arabic language. This work, which was written towards the end of the second century Hijri, has become the most reliable and reliable source for reaching grammatical rules. This work has an important place in the science of grammar reaching this stage since Ebü'l-Esved ed-Düelî (d. 69/688), who is considered the founder of the science of grammar. It is the most important source preferred among today's grammar books. It is the first book that recorded all the grammar rules. The linguists who came after him did not produce additional rules, but only expressed the existing rules and Sîbeveyhi's views. All of the works written in the recent period were written on the arrangement of the science of grammar, the order of the subjects, and the explanation of closed issues. While the linguists in the Sîbeveyhi period were working on the commentary, procedure, and method of the work, some of the scholars who came after his period mentioned the rules in the work as they are in their works; Some have also written works on the justifications of the rules and the cause-effect relationship. In the light of the examinations made on this important work, the origins of the science of grammar were traced in Sîbeveyhi's al-Kitâb, an effort was made to collect as much information as possible and that information was discussed in our study. For this, analytical and scientific methods were used. More studies are still needed to explore various aspects of this work. This deficiency can be filled with grammar, linguistics, and modern studies. The studies to be carried out will enable researchers to benefit from Sibeveyhi's work for centuries.
Benzer Tezler
- Nahiv terimlerinin doğuşu ve gelişimi (Hicrî ilk iki asır)
Nahiv (Syntax) terms' origin and development (Hijri first two centuries)
ŞABAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BULUT
- Sarf ilminde el-Mâzinî ve et-Tasrîf adlı eseri
Al-Mazini and his work named at-Tasrif in the morhpology science
HALİS DEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞİRİN ÇIKAR
- Sîbeveyhi'nin el-Kitâb adlı eserine göre munsarif ve gayr-i munsarif konuları
The subjects of munsari̇f and gayr-i̇ munsari̇f accordi̇ng to Sîbevehyi's work al-Kitâb
ZEYNEP SOYTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FARUK TOPRAK
- أحكام الابتداء بالنكرة في ضوء كتاب سيبويه
Sibeveyhi'nin el-Kitab'ı ışığında Mubteda'nın nekireliği / Subject of indefinite provisions in the light of the Sibawayh book
WAYSI SAEED WAYSI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ
- İbnü's-Serrâc'ın el-Usûl Fi'n-nahv adlı eserinde metot, tasnif ve terimselleşme
Method, classification and termization in İbnu's-Serrâc's work title el-Usûl Fi'n-nahv
MALİK ÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN HAZER