Mecelle ve kaynaklarında asıl-fer'/metbû-tâbi ilişkisinin tespiti ve klasik-güncel örnekleri
Determination of principal-derivative relations in Majalla and its sources and classical-curent examples
- Tez No: 922441
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP CİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Bu çalışmada fıkhî hükümlere yansıyan asıl-fer' ve metbû-tâbi ilişkisinin Mecelle ve kaynakları bağlamında tespitine odaklanılmış ve araştırmamız neticesinde on altı küllî kaide ve altmış yedi hüküm maddesinin doğrudan veya dolaylı olarak bu ilişkiyi barındırdığı tespit edilmiştir. Kaide ve hüküm maddelerinin belirlenmesi aşamasında tezimizin aslî iki kaynağından ilki olan Ali Haydar Efendi'nin Dürerü'l-Hükkâm şerhu Mecelleti'lAhkâm'ından, Mecelle'nin bir nevi fihristi olan Serkiz Orpilyan'nın Miftâhu'lMecelle'sinden, Ali Himmet Berki'nin Açıklamalı Mecelle'sinden, Kuyucaklızâde Mehmed Âtıf Efendi'nin Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye Kavâid-i Külliyye Şerhi'nden, Muharrem Önder'in Mûcez fi Şerhi Kavâidi'l-Mecelleti'l-Külliyye'sinden yararlanılmıştır. İkinci olarak tespit edilen bu kaide ve maddelerin Hanefî mezhebi fıkıh literatüründeki kaynaklarına, tezimizde esas aldığımız iki şerh olan Ali Haydar Efendi'nin Dürerü'l-Hükkâm şerhu Mecelleti'l-Ahkâm'ı ve Mesud Efendi'nin Mir'ât-ı Mecelle'si çerçevesinde yer verilmiştir. Tezin hazırlanması aşamasında Mecelle üzerine yazılan Osmanlı Türkçesi, Modern Türkçe ve Arapça eserlerden istifade edilmiştir. Sonuç olarak bu tez Mecelle üzerinde çalışma yapan araştırmacılara, tespit edilebilenler çerçevesinde asıl-fer' ve metbû-tâbi ilişkisini yansıtan küllî kaide ve hüküm maddelerini toplu olarak görme, faydalanılan şerhler çerçevesinde farklı örnek ve açıklamalarına vâkıf olma ve temel iki kaynağımız arasında bir karşılaştırma yapma imkânı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on identifying the principal-derivative and dominantdependent relationships reflected in Islamic legal rulings within the context of the Mecelle and its sources. As a result of our research, it has been determined that sixteen universal principles and sixty-eight articles directly or indirectly encompass these relationships. In determining the principles and articles, the primary sources of our thesis include Ali Haydar Efendi's Dürerü'l-Hükkâm şerhu Mecelleti'l-Ahkâm, Serkiz Orpilyan's Miftâhu'l-Mecelle, which serves as a kind of index for the Mecelle, Ali Himmet Berki's Açıklamalı Mecelle, Kuyucaklızâde Mehmed Âtıf Efendi's Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye Kavâid-i Külliyye Şerhi and Muharrem Önder's Mûcez fi Şerhi Kavâidi'l-Mecelleti'l-Külliyye. Secondly, the identified principles and articles were examined in light of their sources in Hanafi jurisprudence literature, primarily through the two commentaries emphasized in our thesis: Ali Haydar Efendi's Dürerü'l-Hükkâm şerhu Mecelleti'lAhkâm and Mesud Efendi's Mir'ât-ı Mecelle. During the preparation of the thesis, works on the Mecelle written in Ottoman Turkish, Turkish, and Arabic were utilized. vii In conclusion, this thesis offers researchers working on the Mecelle a comprehensive view of the universal principles and legal articles reflecting the principal-derivative and dominant-dependent relationships, as identified, as well as access to various examples and explanations within the framework of the referenced commentaries. It also provides the opportunity to make comparisons between our two primary sources.
Benzer Tezler
- Önden yüklemeli çamaşır makinası için farklı leke gruplarının temizlenmesini sağlayacak bir yıkama algoritmasının oluşturulması
Development of a washing algorithm that provide removal of different group stains for front loading washing machine
BETÜL ÖZYAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN CAN OKUTAN
- Tıp alanındaki gelişmelerin klasik fıkıh kaynaklarında yer alan hükümler üzerindeki etkileri
The effects of developments in the field of medicine on the opinions in the classical sources of fiqh
FATMA BETÜL DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜVEYS ATEŞ
- Şeyhîzâde'nin Mecma'u'l-enhur isimli eserinin kavâid-i küllî bakımından incelenmesi
Analysing Ahaikhīzāda's Mecma'u'l-enhur in terms of qawā'id al-qullī
NECMİ YAVUZ KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinOrdu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEVKET PEKDEMİR
- H. 1313-1315 tarihli C-147 numaralı Bursa Şer'iyye Sicilinin 1-50 varaklarındaki kayıtların fıkıh ilmi açısından tasnif ve tahlili
Clasification and analysis of the records between folios 1-50 of bursa Court Records Numbered c-147 and dated 1313-1315 accordi̇ng of iIslamic law
SEYİT MUHAMMED ENES PINARBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL YILDIZ