Adölesanlarda kronotipin ve yeme davranış bozukluklarının kardiyometabolik risk belirteçleri üzerine etkisi ve ailenin farkındalık durumunun belirlenmesi
The effects of chronotype and eating behavior disorders on cardiometabolic risk markers in adolescents and the determination of family awareness
- Tez No: 922442
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜL KIZILTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu çalışma, Şubat 2023 - Haziran 2023 tarihleri arasında Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi diyet polikliniğine yönlendirilen adölesanlarda kronotip ve yeme davranış bozukluklarının kardiyometabolik risk belirteçleri üzerindeki etkisini ve ailenin kardiyometabolik sağlık farkındalığını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya, 10-19 yaş aralığında 119 erkek ve 208 kız olmak üzere toplam 327 adölesan dahil edilmiştir. Katılımcıların demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktiviteleri, uyku düzenleri, biyokimyasal parametreleri, kan basıncı ölçümleri, kronotipleri, gece yeme alışkanlıkları ve yeme davranış bozukluğu risk durumları ile ailelerinin kardiyometabolik sağlık farkındalık durumları değerlendirilmiştir. Kardiyometabolik risk belirteçleri, Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) metabolik sendrom tanı kriterlerine göre incelenmiştir. Kronotip, Çocukluk Çağı Kronotip Anketi; gece yeme davranışı, Gece Yeme Anketi; yeme davranışları ise Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Ailelerin kardiyometabolik farkındalığı ise araştırmacı tarafından hazırlanan, 21 öncülden oluşan bir form ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre adölesanların %15.3'ü hafif şişman, %76.5'i obezdir. Metabolik sendrom sıklığı %18, gece yeme riski taşıyanların sıklığı %2.8, bozulmuş yeme davranışı riski taşıyanların sıklığı ise %0.9 olarak bulunmuştur. Katılımcıların %50.8'i ara tip, %37.3'ü akşamcıl, %11.9'u sabahçıl kronotipe sahiptir. Akşamcıl bireylerde öğün atlama sıklığı ve gece yeme bozukluğu riski daha yüksektir (p
Özet (Çeviri)
This study aims to evaluate the impact of chronotype and eating behavior disorders on cardiometabolic risk markers in adolescents referred to the diet outpatient clinic of Kocaeli Derince Training and Research Hospital between February 2023 and June 2023, as well as to assess family awareness of cardiometabolic health. The study included a total of 327 adolescents, consisting of 119 males and 208 females, aged between 10 and 19 years. The participants' demographic characteristics, anthropometric measurements, dietary habits, physical activity levels, sleep patterns, biochemical parameters, blood pressure measurements, chronotypes, nighttime eating habits, and eating behavior disorder risks, as well as their families' cardiometabolic health awareness levels, were evaluated. Cardiometabolic risk markers were analyzed based on the International Diabetes Federation (IDF) diagnostic criteria for metabolic syndrome. Chronotype was assessed using the Children's Chronotype Questionnaire; nighttime eating habits were evaluated using the Night Eating Questionnaire, and eating behaviors were assessed with the Eating Disorder Examination Questionnaire. Families' cardiometabolic health awareness was evaluated using a form consisting of 21 items, prepared by the researcher. According to the findings, 15.3% of adolescents were overweight, and 76.5% were obese. The prevalence of metabolic syndrome was 18%, while the frequency of adolescents at risk for nighttime eating and eating behavior disorders was 2.8% and 0.9%, respectively. Of the participants, 50.8% were intermediate type, 37.3% were evening type, and 11.9% were morning type. Evening-type individuals showed higher meal skipping frequency and a greater risk of nighttime eating disorder (p
Benzer Tezler
- Türkiye'de adölesanlarda beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarının kronotip faktörüne göre ilişkisi ve değerlendirilmesi
The relationship and evaluation of nutrition and lifestyle habits in adolescents in Turkey according to chronotype factor
AYŞE NAZLI EDİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikBahçeşehir ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE MERAL KOÇ
- Adölesanlarda sirkadiyen ritmin diyet kalitesi, uyku kalitesi ve fiziksel aktivite düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of circadian rhythm with diet quality, sleep quality and physical activity level in adolescents
BEYZA KILIÇKALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikSelçuk ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLPERİ DEMİR
- Adölesanlarda sağlıklı beslenme ve uyku hijyeni eğitimlerinin vücut ağırlığı ve ilgili parametrelere etkisi
The effect of healthy nutrition and sleep hygiene education on body weight and related parameters in adolescents
HATİCE DUYGU EĞLENOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiDiyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA BÜYÜKTUNCER DEMİREL
PROF. DR. NURAY KANBUR
- Adölesanların yeme tutumları ve beslenme alışkanlıklarının kronotipe göre değerlendirilmesi
Evaluation of eating attitudes and nutritional habits of adolescents according to chronotype
NURSENA ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikAnkara ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA YARDIMCI
- Adölesanlarda clock gen polimorfizmi ile kronotip ve kronobeslenme arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between clock gene polymorphism, chronotype and chrononutrition in adolescents
GİZEM ÖZATA UYAR
Doktora
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLAL YILDIRAN