Batı-dışı modernliklerde toplum mühendisliği olarak sanat (resim-heykel): Karşılaştırmalı olarak Türkiye ve Mısır örneği
Art as social engineering in non-western modernities: A comparative study of Türkiye and Egypt
- Tez No: 923028
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKKI UYAR, PROF. DR. BURCU PELVANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 396
Özet
On dokuzuncu yüzyılda resim ve heykel sanatı, devlet tarafından çağdaş bir Osmanlı kimliği yaratmaya ve sergilemeye yönelik modernleşme politikalarında siyasi ve politik bir söylem aracı olarak kullanılmıştır. Batı dışı modernitelerinin bir özelliği olarak, halka ulaşmanın ve onları ulus-devletin ideal vatandaşları olarak yetiştirmenin bir aracı olarak sanatın işlevselleştirilmesi, milliyetçiliğin egemen ideoloji olarak ortaya çıktığı yirminci yüzyılın başlarından itibaren Türkiye ve Mısır'ın kültür politikalarında yerini almıştır. Bu dönemde Türkiye ve Mısır'ın karizmatik liderleri Atatürk ve Nâsır, resim ve heykel sanatlarını toplum mühendisliği aracı olarak kullanarak Kemalizm ve Nâsırcılığın ilkeleri doğrultusunda halka yönelmişlerdir. Bu, on dokuzuncu yüzyılda Osmanlı'nın ve Mısır Hıdivliğinin sadece bürokratlara ve diplomatik amaçlara yönelen sanat politikalarından farklı bir zümreye odaklanmasıyla Türk ve Mısır modernleşmesinin halkçı ve milliyetçi ilkelerini gözler önüne sermektedir. Osmanlı'da geleneksel dünya görüşünün değişmeye başladığı on sekizinci yüzyılın ilk çeyreğindeki minyatürlere dayandırılmakta olan modern Türk resmi bu tezde Batı-merkezli ve oryantalist sanat tarihi yazımının dışında kalarak ele alınmıştır. Türk ve Mısır modernleşmesinin görme biçimlerinin ve zihniyet dünyalarının modernleşmenin öncüleri olan siyasi figürler ve dönemin temel karakteristiği olan temalar üzerinden karşılaştırmalı biçimde incelendiği bu tezde değişen ve dünyevileşen zihniyetin görsel sanatlardaki yansımalarına odaklanılmıştır.
Özet (Çeviri)
In nineteenth-century, the art of painting and sculpture was used by the state as a tool of political and policy discourse in its modernisation policies of creating and displaying a contemporary Ottoman identity. As a characteristic of non-Western modernities, the functionalisation of the arts as a means of reaching out to the public and educating them as ideal citizens of the nation-state has taken its place in the cultural policies of Türkiye and Egypt since the early twentieth century when nationalism emerged as the dominant ideology. In this period, the charismatic leaders of Türkiye and Egypt, Atatürk and Nasser, used painting and sculpture as a tool of social engineering, guiding the public towards the principles of Kemalism and Nasserism. This reveals the populist and nationalist principles of Turkish and Egyptian modernisation, focusing on a different class than the bureaucratic and diplomatic art policies of the Ottoman Empire and the Egyptian Khedive in the nineteenth century. Modern Turkish painting, which is based on the miniatures of the first quarter of the eighteenth century, when the traditional worldview in the Ottoman Empire began to change, is discussed in this thesis outside the Western-centred and orientalist art historiography. In this thesis, in which the ways of seeing and worldviews of Turkish and Egyptian modernisation are examined comparatively through the political figures who are the pioneers of modernisation and the themes that are the main characteristics of the period, the reflections of the changing and worldly mentality in visual arts are focused.
Benzer Tezler
- Nilüfer Göle'de din-modernite ve sekülerleşme
Religion, modernity and secularization in Nilüfer Göle
EBRU SAKA
- Karşılaştırmalı tarihsel sosyoloji perspektifinde Avrupa ve Türk modernlikleri
European and Turkish modernities in the perspective of comparative historical sociology
ORÇUN GİRGİN
- Analyzing the Eurocentric framework of psychiatrists' narrations of social problems in Turkey
Psikiyatristlerin Türkiye'deki toplumsal sorunlara dair oluşturduğu anlatıların Avrupamerkezciliğinin incelemesi
GÖNÜL EZGİ AKGÜLOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikiyatriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ MÜCEN
- The non-western modernization perspective: The case of Israel
Batı-dışı modernleşme bakış açısı: İsrail örneği
ERDEM SARIAYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Siyasal Bilimlerİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiSiyasi Tarih ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN GÖKSEL
- Nilüfer Göle'de 'Batı-dışı modernlik'in bir imkânı olarak Türk modernleşmesi
Turkish modernization in Nilufer Göle as a possibility of 'non-Western modernity'
ESRA EROL ALTINIŞIK
