Türkiye'de 2006-2022 yılları arasında risk odaklı iç denetim alanında yayınlanan lisansüstü tezlere yönelik içerik analizi
Content analysis of graduate theses published in the field of risk-focused internal auditing in Turkey between 2006-2022
- Tez No: 923115
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ERDAL ÖZKOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Risk, Risk Odaklılık, Özetleyici içerik analizi, İç Denetim, İç Kontrol, Risk, Risk Orientation, Summarising content analysis, Internal Audit, Internal Control Translated with DeepL.com (free version)
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Globalleşen dünyanın getirdiği değişim işletmelerdeki risk algısının da farklılaşmasına sebep olmuştur. Geçmişte işletmelerde sakınılması gereken bir faktör olarak görülen ve tehdit kavramı ile özdeşleşen risk olgusu günümüzde fırsat olarak algılanmakta kâr maksimizasyonu açısından işletme sahiplerinin motivasyonunu artıran risk primi ile anılmaktadır. İşletme sahibi ve ortakları tarafından pozitif getirisi kadar negatif sonuçlarının da olacağının göz ardı edilmesi işletmelerde sadece iflaslara değil aynı zamanda suistimal ve skandallara da dönüşmüştür. Bunun bir sonucu olarak geriye dönük olarak yapılan geleneksel denetim çalışmaları, risk odaklı proaktif iç denetim kavramına yönelmeyi adeta zorunlu kılmıştır. Bu tezde risk odaklı iç denetim alanında Türkiye'de 2006-2022 yılları arasında yapılan lisansüstü tez çalışmaları özetleyici içerik analizi yöntemi ile incelenmiş ve elde edilen sonuçların gelecekte yapılması planlanan çalışmalara yol haritası oluşturması amaçlanmıştır. Bu tezde elde edilen sonuçlar kimi sektörler açısından umut verici olsa da genel anlamda risk odaklı iç denetim olgusunun ülkemizde henüz istenilen seviyeye ulaşmadığı gözlemlenmiştir. Bunun en büyük sebeplerinden birinin yasal eksiklikler, işletme yöneticilerinin tavır ve tutumları, maliyet unsurları, sektörde kurumsallaşmanın eksiklikleri, kalifiye iç denetim ve muhasebe elemanlarının yetersizliği gibi faktörler olduğu sonucuna varılmıştır. Risk odaklı iç denetimin özellikle bankacılık sektöründe daha çok kabul gördüğü, bankacılık sektörünü otel işletmeciliği sektörünün takip ettiği, ancak kamu sektörünün risk odaklı iç denetimi benimseme ve uygulama bakımından en zayıf sektör olduğu tespit edilmiştir. Bankacılık sektöründe risk odaklı denetim sisteminin en iyi şekilde benimsenmesinde 2001 yılında yaşanan krizin etkilerinin tüm sektörleri ve büyük ve küçük bütün yatırımcılar ile toplumun her kesimindeki hane halklarını etkileyerek ülkeyi kriz ortamına sokmasının etkili olduğu sonucuna varılmıştır. İlgili kurum ve kuruluşların kriz ortamının tekrar yaşanmaması için gereken kanun ve yönetmelikleri çıkarmaları konusundaki hassasiyet ve öncelikleri risk odaklı denetim olgusunun bankacılık sektöründe uygulanmasında engellerle karşılaşmasını önlemiştir. Otelcilik sektörünün riske yatkın bir sektör olması risk odaklı iç denetim sisteminin benimsenmesini kolaylaştıran bir faktör olsa da sektörün Türkiye'de payının büyük olması ve sektörde yaşanan en ufak hatanın domino etkisi yaratması önemli bir etkendir. Kamu sektöründe ise risk odaklı denetimin benimsenmemesinin en önemli sebebi, kamu sektöründeki yöneticilerin sektörün değil de bireysel olarak kendilerinin denetlendiği hissine kapılarak geliştirdikleri prosedür ve tavırların denetime engel olmasıdır. İncelenen lisansüstü tezlerin genellikle tek bir sektör üzerinden gittiği, farklı sektörleri ele alarak sektör karşılaştırması yapmadığı gözlemlenmiştir. İleride yapılacak tezlere öncü olması dolayısıyla bu araştırmanın literatürdeki boşluğun kapanmasına katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Globalized world the change it has brought has also caused the perception of risk in businesses to differentiate. The phenomenon of risk, which in the past was seen as a factor to be avoided in businesses and identified with the concept of threat, is now perceived as an opportunity and is referred to as a risk premium that increases the motivation of business owners in terms of profit maximization. By the business owner and partners Ignoring the fact that there will be negative consequences as well as positive returns has turned into not only bankruptcies but also misconduct and scandals. As a result of this, the traditional audit studies conducted retrospectively have made it almost mandatory to turn to the concept of riskfocused proactive internal audit. In this thesis, postgraduate thesis studies on risk-focused internal audit in Turkey between 2006 and 2022 were examined by summarizing content analysis method and the results obtained were analyzed. to create a road map for future studies planned to be carried out is aimed. Although the results obtained in this thesis are promising for some sectors, it has been observed that the risk-focused internal audit phenomenon has not yet reached the desired level in our country. One of the biggest reasons for this is legal deficiencies, attitudes and behaviors of business managers, cost factors such as lack of institutionalization in the sector, insufficient qualified internal audit and accounting staff. Risk-focused internal audit, especially It was found that the banking sector is more accepted in the banking sector, followed by the hotel management sector, but the public sector is the weakest sector in terms of adopting and implementing risk-focused internal audit. It is concluded that the best adoption of the risk-oriented supervision system in the banking sector was influenced by the effects of the crisis in 2001, which affected all sectors and all investors, large and small, and households in all segments of the society, plunging the country into a crisis environment. Relevant institutions and organizations are required to prevent the crisis environment from recurring. The sensitivity and priorities of the banks in enacting laws and regulations prevented the implementation of risk-focused supervision in the banking sector from encountering obstacles. Although the fact that the hotel industry is a riskprone sector is a factor that facilitates the adoption of a risk-focused internal audit system The large share of the sector in Turkey and the domino effect of the slightest mistake in the sector is also an important factor. The most important reason why risk-focused auditing is not adopted in the public sector is that the procedures and attitudes developed by the managers in the public sector by feeling that they are being audited individually, not the sector, prevent the audit. It has been observed that the analyzed postgraduate theses generally focus on a single sector and do not make sector comparisons by addressing different sectors. It is predicted that this research will contribute to closing the gap in the literature as it will be a pioneer for future theses.
Benzer Tezler
- Monetary and multidimensional poverty analysis for the period 2003-2022 in Türkiye
Türkiye'de 2003-2022 dönemi için parasal ve çok boyutlu yoksulluk analizi
MUHAMMET EMRE BİLGİÇ
Doktora
İngilizce
2025
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. QUENTİN XAVİER MARİN STOEFFLER
- Keban Baraj Gölünde seviye değişikliği ve antropojen etkileri
Level change and anthropogenic effects in Keban Dam Lake
MİNE GÜZEL
- OECD ülkelerinde sağlık göstergelerinin insani gelişmişlik üzerine etkisinin panel veri analizi ile incelenmesi
Investigation of the effect of health indicators on human development in OECD countries with panel data analysis
TUĞBA SÖNAL
Doktora
Türkçe
2022
Sağlık Kurumları YönetimiÜsküdar ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA ALTINTAŞ
- Türkiye'de dezavantajlı çocuklara yönelik yapılmış çalışmaların sistematik bir derlemesi
A systematic review of studies conducted on disadvantaged children in Turkey
ZEKİYE BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TRİNGA SHPENDI ŞİRİN
- Kredi temerrüt swaplarının iktisadi ve finansal değişkenler ile ilişkisinin Türkiye ekonomisi için ampirik analizi
Başlık çevirisi yok
FİLİZ YAĞCI
Doktora
Türkçe
2022
BankacılıkBaşkent ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR SUNAL