Sosyal bilgiler öğretmenlerinin profesyonel kimliklerinin gelişimine yönelik görüşlerinin incelenmesi
Examination of social studies teachers' views on the development of their professional identities
- Tez No: 923216
- Danışmanlar: PROF. DR. ZAFER ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Öğretmenlerin etkili bir öğretim süreçleri yürütebilmeleri ve mesleki sorumluluklarını başarıyla yerine getirebilmeleri, profesyonel bir kimlik edinmeleri ve bu kimliği benimsemeleri ile doğrudan ilişkilidir. Öğretmenin sahip olduğu mesleki kimlik, onun dünyayı algılama biçimini, öğretim faaliyetlerinde onu motive eden unsurları, karar alma süreçlerinde hangi faktörlerden etkilendiğini ve öğretmenlik mesleğine olan bağlılığını şekillendiren temel unsurlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, öğretmen kimliği, pedagojik yeterliliklerin yanı sıra mesleki tutum ve değerlerin de belirleyicisi olmaktadır. Bu çalışma ile Sosyal bilgiler öğretmenlerinin profesyonel kimliklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel türde olgu bilim desende gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veriler, Elazığ ili merkez ilçede MEB'e bağlı ortaokullarda görev yapan 20 sosyal bilgiler öğretmeni ile gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde kolay ulaşılabilirlik ilkesi göz önünde bulundurulmuştur. Katılımcılar ile yapılan görüşmeler içerik analizi tekniği ile değerlendirilmiştir. Çalışmada katılımcıların mesleki kimlik algısına yönelik elde edilen sonuçlar dikkat çekicidir. Katılımcıların büyük çoğunluğu kendisini profesyonel öğretmen kimliği ile tanımlamamıştır. Bazı katılımcılar kendilerini kısmen profesyonel olarak görürken bazı katılımcılar çabalarına rağmen gerçekleşmediğini, eksiklerinin olduğunu ifade etmiştir. Katılımcılar profesyonel kimliklerinin güçlü yanlarını başarılı sınıf yönetimi ve etkili iletişim becerileri ile tanımlamışlardır. Zayıf yönlerini ise duygusallık ve konsantre eksikliği ile ifade etmişlerdir. Katılımcıları öğretmen olmaya teşvik eden durumlar aile, öğretmen gibi rol model kişiler; sistem, puan, iş bulma kaygısı gibi zorunlu nedenler şeklinde belirlenmiştir. Katılımcılara göre öğretmen; geleceğe, topluma, nesillere, insana, hayata yön verme kabiliyetine sahip meslek erbabıdır. Öğretmenlik mesleğinin ifade ettiği anlama yönelik olumsuz bakış açıları da tespit edilmiştir. Örneğin öğretmenlik mesleğinin bakıcılık olarak ifade edilmesi gibi. Katılımcılara göre öğretmenlik mesleğinin toplumsal karşılığı sorunludur, öğretmene toplum içerisinde verilen değer azdır. Çalışmada katılımcı görüşlerine göre profesyonel öğretmen özelliklerini ortaya koyan faktörler kişisel özellikler ve mesleki yeterlilikler şeklindedir. Katılımcıların örnek aldığı öğretmen profilinin branş bazındaki dağılımı değişkendir. Çalışmada katılımcıların mesleki hedefleri içerisinde akademik kariyer isteklerinin ön planda olduğu belirlenmiştir. Hedeflerinin gerçekleşmesinin önündeki engeller ise çoğunlukla ekonomik yetersizlikler, motive düşüklüğü, sosyal bilgiler ders süresi olarak ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In order for teachers to effectively carry out teaching processes and successfully fulfill their professional responsibilities, it is directly related to acquiring and adopting a professional identity. The professional identity that a teacher possesses shapes their worldview, the factors that motivate them in their teaching activities, the elements that influence their decision-making processes, and their commitment to the teaching profession. In this context, teacher identity serves as a determinant not only of pedagogical competencies but also of professional attitudes and values. This study aims to examine the views of social studies teachers regarding their professional identity. The research is of a qualitative nature and was conducted using a phenomenological design. Data were collected through interviews with 20 social studies teachers working in public secondary schools affiliated with the Ministry of National Education in the central district of Elazığ. The principle of convenience sampling was considered in determining the study group. The interviews with the participants were analyzed using content analysis techniques. The results obtained regarding the participants' perceptions of professional identity are noteworthy. The vast majority of participants did not identify themselves with a professional teacher identity. Some participants viewed themselves as partially professional, while others expressed that, despite their efforts, they had not achieved it and still had shortcomings. The participants identified the strengths of their professional identity as effective classroom management and communication skills. They described their weaknesses as emotionality and lack of concentration. The factors that encouraged the participants to become teachers were identified as family, role model individuals such as teachers, and compulsory reasons such as the system, grades, and concerns about finding employment. According to the participants, a teacher is a professional who has the ability to shape the future, society, generations, humanity, and life. Negative perceptions of the meaning attributed to the teaching profession were also identified, such as referring to teaching as caregiving. According to the participants, the societal recognition of the teaching profession is problematic, and the value given to teachers in society is minimal. According to the views of the participants, the factors that define professional teacher characteristics include personal traits and professional competencies. The profiles of teachers whom the participants look up to vary by subject area. The study also revealed that academic career aspirations were among the primary professional goals of the participants. The obstacles to achieving these goals were primarily identified as economic insufficiencies, low motivation, and the duration of social studies lessons.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin meslek kimliğine ilişkin görüşleri
Opinions of social studies teachers on professional identity
VASFİ TUNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABAMÜSLİM AKDEMİR
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin profesyonel kapital düzeyine ilişkin bir inceleme
A research about professional capital level of social studies teachers
YASEMİN COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital okuryazarlık beceri algılarının değerlendirilmesi
Evaluation of social studies teachers' perceptions of digital literacy skills
ESMA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZULLAH EZER
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin profesyonellik anlayışları
Professional understanding of social studies teachers
BÜŞRA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH SAYDAM
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ders aşamalarında kullandıkları geri bildirimlerin incelenmesi
Examining the feedback used by social studies teachers in lesson stages
REMZİ EKİNEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuş Alparslan ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT EKİÇİ