Supporting stations as third places in evolving rail transit systems: The case of Istanbul
Büyüyen raylı sistem ağlarında istasyonların üçüncü mekân olarak desteklenmesi: İstanbul örneği
- Tez No: 923339
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN ŞENBİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Otomobil bağımlılığını azaltmak ve sürdürülebilir kentsel büyümeyi teşvik etmek için uygulanan toplu taşıma odaklı gelişim politikalarına göre raylı sistem istasyonlarının rolü, alelade erişim noktalarından dinamik sosyal merkezlere doğru evrilmektedir. Bu yüksek lisans tezi, İstanbul'u esas alarak raylı sistem istasyonlarının işlevsel rolü ile üçüncü mekanlara dönüşebilme potansiyellerini incelemektedir. Düğüm-Yer-Üçüncü Yer-Yolculuk-Zaman (NPTPRT) modelini kullanarak, raylı sistem istasyonlarının çevresindeki arazi kullanımı, yolcu sayısı eğilimleri ve sosyal etkileşimlerle entegrasyonunu değerlendirmek için çok boyutlu bir çerçeve sunmaktadır. Araştırma, İstanbul metropoliten alanının farklı alt bölgelerinde bulunan 29 raylı sistem istasyonunu inceleyerek, istasyon özelliklerinin yolcu dinamikleri ve toplumsal etkileşimler üzerindeki etkisini analiz etmektedir. Düğüm, yer ve üçüncü mekan özelliklerini ölçmek için saha gözlemleri yapılmış, coğrafi bilgi sistemleri ve istatistiki yöntemleri içeren kapsamlı bir metodoloji geliştirilmiştir. Bulgular, yüksek erişilebilirliğe sahip ve yakın çevre arazi kullanımıyla entegre istasyonların daha fazla yolcu çekmekle kalmayıp güçlü bir toplumsal katılım sağladığını ortaya koymaktadır. Bulgular, TOD stratejilerinin, istasyonların üçüncü mekanlar olarak işlev gördüğü durumlarda kentsel canlılığı artırdığını doğrulamaktadır. Çalışma, zaman dinamikleriyle entegrasyon dengesinden sapma gösteren istasyonları belirleyerek, ulaşım planlama ve istasyon tasarımı için değerli bilgiler de sunmaktadır. Üçüncü mekanlar kavramını geleneksel TOD çerçevesine dahil ederek raylı sistem istasyonlarının sadece ulaşım düğüm noktaları değil, sosyal yaşamın merkezleri olarak da işlev görebileceği potansiyeli vurgulanmaktadır. Bu çalışma, ulaşım düğüm noktaları yanı sıra toplumsal yaşam alanları olarak raylı sistem istasyonlarının iki işlevine katkıda bulunmaktadır. Raylı sistem istasyonlarının sosyal bağlamı dikkate alarak tasarlanmasının, daha sürdürülebilir ve kapsayıcı kentsel çevreler yaratmak için önemi vurgulanmaktadır. İstanbul'a odaklanmış olsa da, bulgular dünya çapında hızlı kentleşme ve genişleyen ulaşım ağlarıyla mücadele eden şehirler için daha geniş perspektifler sunmaktadır. Mobilite ve yaşanabilirliğin kesişimine vurgu yapan bu tez çalışması, entegre istasyon planlaması ve yönetimi ile kentsel canlılığı artırmaya yönelik uygulanabilir öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
As cities prioritize transit-oriented development (TOD) to reduce automobile dependence and promote sustainable urban growth, the role of rail stations is evolving from mere transportation nodes to vibrant social hubs. This research addresses the gap between the functional role of rail stations and their capacity to foster third places, using Istanbul as a case study. Employing the Node-Place-Third Place-Ridership-Time (NPTPRT) model, the study provides a multidimensional framework to evaluate the integration of rail stations with surrounding land uses, ridership trends with temporal dynamics, and social engagement. The research examines 29 stations across diverse urban and suburban settings to analyze the influence of station characteristics on ridership dynamics and community interactions. A comprehensive methodology was developed, incorporating field observations, geospatial analysis, and institutional data to measure the node, place, and third-place attributes of each station. The findings reveal that stations with high accessibility and integrated land-use characteristics not only attract greater ridership but also foster stronger community engagement, validating the hypothesis that TOD strategies enhance urban vitality when stations function as third places. Moreover, the study identifies stations where performance and ridership trends, influenced by temporal dynamics, deviate from the balance of integration, providing valuable insights for transit planning and station design. By incorporating the concept of third places into traditional TOD frameworks, this research highlights the potential for rail stations to act as centers of social life, extending their utility beyond transit. This study contributes to the TOD literature by demonstrating the dual role of rail transit stations as transportation nodes and community spaces. It underscores the importance of designing rail stations with a social dimension to create more sustainable and inclusive urban environments. While focused on Istanbul, the findings offer broader insights for cities worldwide navigating the challenges of rapid urbanization and expanding transit networks. By emphasizing the intersection of mobility and livability, this research presents actionable recommendations for enhancing urban vitality through integrated station planning and management.
Benzer Tezler
- Rethinking agricultural communication in the context of power/knowledge: Socialization of digital agriculture in Geyve
Tarımsal ı̇letı̇şı̇mı̇ bilgi/iktidar bağlamında yenı̇den düşünmek: Geyve'de dı̇jı̇tal tarımın sosyalleşmesı̇
KÜBRA SULTAN YÜZÜNCÜYIL
Doktora
İngilizce
2024
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİME YÜCEL BOURSE
- Takım çalışması esaslı montaj hattı tasarımı: Savunma sanayi alanında bir uygulama
Design for team-oriented assembly lines: An application in the defense industry
PELİN BİROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BÜLENT DURMUŞOĞLU
- Anadolu Selçukluları'nın anıtsal mimarisi üzerine kozmoloji temelli bir anlam araştırması
Başlık çevirisi yok
ALİ UZAY PEKER
- Otomobil gövde imalatı ve robot uygulamaları
Başlık çevirisi yok
SABRİ ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇAPA