Konya Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi'nde bulunan Sadreddin Konevi Vakfı'na kayıtlı Selçuklu dönemi deri ciltlerin karakterizasyonu ve mevcut korunma durumlarının tespiti
Characterization of Seljuk period leather bindings registered to Sadreddin Konevi Foundation in Konya Yusuf Ağa Manuscript Library and determination of their current conservation status
- Tez No: 923694
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR SELÇUK ŞENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 709
Özet
Kültürel mirası oluşturan geçmişin izlerini taşıyan maddi kalıntılardır. Bu bağlamda deri eserler, geçmişten miras kalan özgün niteliklere sahip kültürel varlıklardır. İnceleme alanını Konya il merkezi, zaman sınırını Selçuklu dönemi ve incelenecek örneklem grubunu Sadreddin Konevi Koleksiyonu deri ciltli eserlerin oluşturduğu bu çalışmayla, deri eserlerde karşılaşılabilecek korunma problemlerinin belirlenmesi ve bunlara ilişkin çözüm önerilerinin getirilmesi amaçlanmıştır. Tez kapsamında Anadolu Selçuklu dericiliği araştırılmış, dönem koşullarında üretilmiş deriler ile yapılmış eserler yerinde incelenmiştir. Tezin kuramsal temelinde, mevcut araştırma ve yayınlarda derinin malzeme açısından incelenmesini içeren bilimsel-kapsamlı bir çalışmanın olmaması, bu araştırmanın yapılmasını gerekli kılan en önemli olgudur. Araştırma bulguları katalog ve uygulama bölümlerinden oluşmaktadır. Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi'nde muhafaza edilen Sadreddin Konevi Koleksiyonu eserleri arasından seçilen 25 adet deri ciltli eser yerinde incelenmiştir. Ciltlerde kullanılmış derilerin mevcut durumları ve meydana gelen bozulmalar tespit edilmiş, katalogları hazırlanmıştır. Katalog içeriği, derinin korunma durumlarına dair bilgilerin kayıt altına alınmasını, hazırlanan tablolar ve lejantlar ile deride meydana gelen bozulmaların tespit edilerek görsel değerlendirilebilmesini sağlayacak nitelikte düzenlenmiştir. Tezin uygulama bölümünde, Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'nde bulunan Darende Koleksiyonu 44 DAR 460 Envanter numaralı“el-Keşf an Hakâ'iki't-Tenzîl”isimli eserin konservasyonu gerçekleştirilmiştir. Restorasyon uygulama aşamaları; inceleme, araştırma, belgeleme, karar, müdahale ve koruma metodolojisinde yapılmıştır. Uluslararası koruma ilkelerine uygun ve eserin gerekleri doğrultusunda gerektiği kadar müdahale edilmesi ilke edinilerek cilt ve metin bölümlerinin korunması sağlanmıştır. Bu tez çalışmasıyla Selçuklu Dönemi derileriyle ilgili genel bir kanı oluşacağı varsayılmaktadır. Dericilik zanaatı ve deri sanatında, teknik-tezyinat yönünden özgünlüğünü koruyan ve tarihi belge niteliğinde olan deri eserleri koruyarak gelecek nesillere aktarılmakla sorumlu olduğumuzun bilinciyle yapılan bu çalışmanın, deri alanında daha sonraki araştırmalara katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
What constitutes cultural heritage are material remnants that carry traces of the past. In this context, leather artifacts are cultural assets with unique characteristics inherited from the past. This study, with the investigation area being the city center of Konya, the time frame the Seljuk period, and the sample group the leather-bound works from the Sadreddin Konevi Collection, aims to identify potential conservation issues in leather artifacts and propose solutions for these problems. Within the scope of the thesis, Anatolian Seljuk leatherworking was researched, and artifacts made with leathers produced under the conditions of the period were examined on-site. The theoretical basis of the thesis highlights the absence of a scientific and comprehensive study on the material examination of leather in existing research and publications, which is the most significant factor necessitating this research. The research findings consist of catalog and application sections. Twenty-five leather-bound works selected from the Sadreddin Konevi Collection, preserved at the Yusuf Ağa Manuscript Library, were examined on-site. The current condition of the leathers used in the bindings and the resulting deterioration have been identified, and catalogs have been prepared. The catalog content has been organized to record information about the condition of the leather preservation, and it is structured to enable the visual assessment of the deterioration occurring in the leather through the prepared tables and legends. In the application section of the thesis, the conservation of the artifact titled“el-Keşf an Hakâ'iki't-Tenzîl”with the inventory number 44 DAR 460 from the Darende Collection, located at the Konya Regional Manuscripts Library, was carried out. The restoration application stages were carried out in the following methodology: examination, research, documentation, decision, intervention and preservation. Following international conservation principles and ensuring that interventions were made as needed according to the requirements of the work, the protection of both the binding and text sections was achieved. This thesis study is expected to provide a general understanding of the leathers from the Seljuk Period. With the awareness that we are responsible for preserving leather artifacts that maintain their uniqueness in terms of technique and decoration in leather craft and art, and which serve as historical documents, this study is anticipated to contribute to future research in the field of leather.
Benzer Tezler
- Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi'ndeki yazma fıkıh eserlerini inceleme
Konya Yusuf Agha library manuscripts: An examination of islamic jurisprudence (fikih) works
MESUT KURBANİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKayseri ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZIM HANZADE
- Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi'nde bulunan bazı yazma eserlerin tezhiplerinin incelenmesi
A research of illumination of some manuscripts in the Library Konya Yusuf Aga
NURCAN SERTYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BAŞAK BURCU TEKİN
- Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi'nde bulunan yazma eserlerdeki ebrû çeşitleri
The varietes of marble in manuscripts in the library of Yusuf Aga in Konya
ŞERİFE YAZGAN TANYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
El SanatlarıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET SAİM ARITAN
- Konya Yusuf Ağa Kütüphanesindeki Arap dili alanına dair yazma eserlerin incelenmesi
Examination of manuscripts regarding Arabic literature in Konya Yusuf Ağa Library
ABDULLAH CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH ZAFER KIZIKLI
- Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'ndeki 1591 numaralı Mecmû'a-i Eş'âr ve Konya Karatay Yusufağa Kütüphanesi'ndeki 10208 numaralı şiir ve münâcat mecmû'ası'nın tanıtımları ve metinleri
Presentation and texts of poetry mecmua numbered 1591 in Konya Regional Manuscript Library and poetry and supplication mecmua numbered 10208 i̇n Konya Karatay Yusuf Ağa Li̇brary
AYŞE KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN SOLMAZ