Molla Gürani'nin tefsirinde hadisle istişhadı
Hadith-based Qur'an interpretation in Molla Gürani's exegesis
- Tez No: 923978
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHADDİN DARTMA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı Devleti'nin en gelişmiş dönemlerinde yetişen büyük İslam alimi Molla Gürani'nin tefsir alanında yazdığı“Gayetü'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani”adlı eserinde ayetlerin tefsirini yaparken hadislerle istişhad yöntemine odaklanılmıştır. Konu olarak,“Molla Gürani'nin Tefsirinde Hadisle İstişhadı”adlı tez çalışmamızda Molla Gürani'nin hayatına, yaşadığı çevreye, yetişmesine, hocalarına, talebelerine, eserlerine, etkilendiği ve etkilediği şahıs ve ekollelere kısaca değinildikten sonra, tefsirinde hadislerle istişhad bakımından, fıkıh, kelam, i'câzu'l-Kur'an, Arap dili ve belağatı ele alınmıştır. Özellikle Molla Gürani'nin Gayetu'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani adlı tefsiri bağlamında hadisle istişhad ederken kullandığı metodu ve diğer rivayet tefsir metodundan ayıran özellikler üzerinde durulmuştur. Araştırma iki bölümden oluşmaktadır: Giriş kısmında; araştırmamızın konusu, önemi, amacı, kapsamı, sınırları ve takip edeceğimiz yöntemi ortaya koymaya çalıştık. Birinci bölümde, Molla Gürani'nin hayatı, ilmi şahsiyeti ve eserleri üzerine durduktan sonra, çalışmamızın temel kaynağı olan Gayetu'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani adlı Molla Gürani'nin esirini kısaca tanıttık, yani bu konularda temel bilgiler vermeyi hedefledik. İkinci bölümde ise, Molla Gürani'nin Gayetu'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani adlı eserinde ayetlerin tefsirinde işlemiş olduğu konulara dair hadislerle istişhadından yola çıkarak konunun işleyiş metodunu rivayet yönünden bazı örneklerle tezimizin kapsamına göre detaylıca ele almaya çalıştık. Akabinde dirayet yönünden garibu'l-Kur'an, i'câzu'l-Kur'an, kelam, fıkıh, nâsih-mensuh, mübhematü'l-Kur'an, emasalü'l-Kur'an, Arap dili ve belağatta hadisle istişhad yöntemini bazı örneklerle ele almaya gayret ettik. Çalışmamızın son kısmında ise, hangi sonuçlara vardığımızı zikretmek suretıyle tezimizi sona erdirdik.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the methodology of citing hadiths in the exegesis of verses in Molla Gürani's work titled Gayetü'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani, authored during the peak of the Ottoman Empire by the prominent Islamic scholar Molla Gürani. In the thesis titled“The Use of Hadith in Molla Gürani's Exegesis,”we briefly discuss Molla Gürani's life, the context in which he lived, his education, his teachers and students, his works, and the individuals and schools of thought that influenced and were influenced by him. Following this overview, we examine his use of hadiths in exegesis, particularly in relation to jurisprudence, theology, miraculous aspects of the Quran, the Arabic language, and rhetoric. Special emphasis is placed on the methodology he employed when citing hadiths in Gayetü'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani, highlighting the features that distinguish his approach from other narrative exegesis methodologies. The research is divided into two sections. In the introduction, we aim to outline the subject, significance, objectives, scope, limitations, and methodology of our study. The first section discusses Molla Gürani's life, scholarly personality, and works. We provide a brief introduction to Gayetü'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani, which serves as the primary source of our study, aiming to furnish fundamental information on these topics. In the second section, we analyze the topics addressed in the exegesis of verses in Gayetü'l-Emani fi Tefsiri'l-Kelami'r-Rabbani through the lens of hadith citation, exploring the methodological approach with reference to narrative traditions and illustrating it with specific examples. Subsequently, we examine the methodology of citing hadiths in relation to the rare aspects of the Quran, miraculous elements of the Quran, theology, jurisprudence, abrogation and nasikh, ambiguous verses of the Quran, and rhetorical elements, using various examples. The final section of our work concludes with a summary of the findings and insights we have derived from this research.
Benzer Tezler
- غاية الأماني في تفسير الكلام الرباني للملا كوراني (من آية 98-252 من سورة البقرة)- دراسة وتحقيق–
Gâyetu'l-Emânî fî Tefsîri'l-Kelâmi'r-Rabbânî li Mollâ Gürânî(Bakara suresi 98-252 ayetleri)-Tahkîk ve inceleme
HİNDREN JAAFAR HAMAD
- Molla Gürânî'nin Gâyetü'l-Emânî adlı tefsirinde belâgat uygulamaları
The methods of rhetoric on molla Gurānī's tafsīr named Ghāyah al-Amānī
MUHAMMED ESER ALTUNTAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECLA YASDIMAN DEMİRDÖVEN
- الشواهد الشعرية في ' غاية الأماني في تفسير الكلام الرباني ' لملا كوراني ( دراسة تحليلية )
Mollâ Gürânî'nin 'Gâyet'ül Emân'i Fî Tefsîri'l Kelâmi'r Rabbânî' isimli tefsirinde şiirle istişhad (Analitik bir inceleme) / Poetry evidences in Mulla Gürânî's tafseer (exegesis) 'Gâyetu'l-Emânî Fî Tefsîri'l-Kelâmi'r-Rabbânî' (Analytical study)
FATMA BETÜL EKİNCİ
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM KAÇAR
- Ğâyetü'l-Emânî adlı tefsirinde Molla Gürânî'nin kıraatlere yaklaşımı
Molla Gurânî's approach to the recitations in his commentary work called Gâyetu'l-emânî
MEHMET AKİF BİLİCİ
Doktora
Türkçe
2019
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN DEMİR
- الاختيارات الفقهية للإمام أحمد بن اسماعيل الكوراني من خلال تفسيره 'غاية الأماني' أحكام الحج والعمرة في سورة البقرة دراسة فقهية مقارنة
Molla Gürani'nin 'Gayetü'l-Emani' adlı tefsirindeki fıkhi tercihleri bakara suresi hac ve umre ile ilgili hükümler: Fıkhi ve karşılaştırmalı çalışma
SHUAİB ALAULDDİN MOHAMMED JAMALUDDIN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MOHAMED AMINE HOCINI