Dîvânlarda yer alan mesnevi biçimindeki mi'râciyyelerde kozmik unsurlar
Cosmic elements in the masnavi style mi'rājīyahs in dīvāns
- Tez No: 924020
- Danışmanlar: PROF. DR. CAFER MUM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, Mi'râc, Mi'râciyye, Kozmik Unsurlar, İslâm Astronomisi, Classical Turkish Literature, Mi'râc, Mi'râciyye, Cosmic Elements, Islamic Astronomy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Klasik Türk edebiyatı şairleri, Hz. Muhammed'e olan sevgi ve saygılarını bildirmek için divanlarında pek çok dinî türe yer vermişlerdir. Bu türlerden birisi de miʿrâciyyedir. Miʿrâciyye türünde Hz. Muhammed'in göklere çıkıp Allah ile görüşmesi mucizesine yer verilmektedir. Miʿrâc olayına uygun olarak şairler miʿrâciyyelerini kurgularken kozmik unsurlara da yer vermişlerdir. Klasik Türk edebiyatında pek çok şair miʿrâciyyelerinde feleklerden, gezegenlerden, burçlardan, doğa olaylarından vs. bahsetmişler ve bu kozmik unsurları kişileştirmişlerdir. Klasik Türk edebiyatı şairleri; bilgi birikimleri, gözlemleri ve sanatsal zekâlarıyla evrendeki unsurları şiirlerinde işleyerek güçlü kurgular oluşturmuşlardır. Bu çalışmamızda Usûlî, Azmîzâde Hâletî, Neşâtî, Yahyâ Nazîm, Ârif Süleymân, Sünbülzâde Vehbî ve Numân Mâhir'in divanlarındaki mesnevi biçiminde yazılmış miʿrâciyyelerinde kozmik unsurların kullanışı incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Classical Turkish literature poets, included many religious genres in their divans to express their love and respect for Hz. Muhammad. One of these types is miʿrâciyye. In the Miʿrâciyye genre, Hz. The miracle of Muhammad ascending to the skies and meeting with Allah is included. In accordance with the Miʿrâc event, poets also included cosmic elements while constructing their miʿrâc. In classical Turkish literature, many poets talk about the heavens, planets, zodiac signs, natural events, etc. in their miʿrâciyyas. They mentioned and personified these cosmic elements. Classical Turkish literature poets; They created strong fictions by using the elements of the universe in their poems with their knowledge, observations and artistic intelligence. In this study, the use of cosmic elements in the miʿrâciyyes written in the form of mesnevi in the divans of Usûlî, Azmîzâde Hâletî, Neşâtî, Yahyâ Nazîm, Ârif Süleymân, Sünbülzâde Vehbî and Numân Mâhir was examined.
Benzer Tezler
- Divanlarda küçük mesneviler
Small mesnevis in divans
ENES YILDIZ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK GÖKALP
- Mecmû'a-i Eş'âr İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı BEL_Yz_O0092 (Vr. 127a-171b) (İnceleme-tenkitli metin)
Mecmû'a-i Eş'âr Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library BEL_Yz_O0092 (Vr. 127a-171b) (Review-criticised text)
CANSU ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ESAD HARMANCI
- Mecmû'a-i Eş'âr Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma KütüphanesiNadir ve Yazma Eserler Bölümü Y-395 (vr.1a-29a)(inceleme-tenkitli metin)
Mecmû'a-i Eş'âr Yapı Kredi Sermet Çifter Research Library Rare and Manuscripts Department Y-395 (vr.1a-29a)(review - criticised text)
İLAYDA MİNA TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLÇİN TANRIBUYURDU
- Eş'ar-ıʿÂşıkāne İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi NEKTY03405 (vr.156b-205a) (İnceleme-tenkitli metin)
Istanbul University Eş'ar-ıʿÂşıkāne Library of Rare Works NEKTY03405 (vr.156b-205a) (Examination-critical text)
SELENAY BOSTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ESAT HARMANCI
- Divanlarda kısa mesneviler ( XIV.-XVI. yüzyıl )
Short mesnevis in divans ( XIV.-XVI. century )
YÜCEL ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK