Hadislerde yargılama usûlünün temel ilkeleri
Basic principles of judicial procedure in hadiths
- Tez No: 924088
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GÜLTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 349
Özet
Tarih boyunca her toplum, varlığını sürdürebilmek ve bir arada barış içerisinde yaşayabilmek için hukuk kurallarına ihtiyaç duymuştur. Sosyal bir varlık olan insanoğlunun diğer insanlarla olan münasebetlerinde birtakım anlaşmazlıkların ortaya çıkma ihtimali her zaman vardır. Hukuk kurallarının belirlenmesi, haklının haksızdan ayırt edilmesi ve insanlar arasında doğabilecek zulmü engellemesi açısından büyük bir önem arz etmektedir. Bu hukuk kuralları belirlenirken gözetilen ilkeler, toplumda düzen ve barışı temin edecek olan yegâne ölçülerdir. Bu açıdan yargılama usûlünün temel ilkelerinin belirlenmesi, adâleti sağlama noktasında sadece İslam toplumunda değil tüm topluluklarda da önemli bir yere sahip olacaktır. İslam toplumunda yargılama usûlünün temel ilkeleri ile ilgili bilgiler öncelikle Kur'ân-ı Kerîm'de sonrasında hadisi şeriflerde yer almaktadır. İslam Hukuku, Hukuk, Tarih gibi değişik alanlarda hâkimlerin verdiği hükümlerde dikkat ettikleri hususlar ve yargılama usûlü ile ilgili bilgilere dair birçok çalışma yapılmıştır. Ancak hadis alanında bu konulara dair çalışmalar oldukça azdır. Yapılan çalışmalar da daha çok hadisler üzerinden değil yargılama konuları ekseninden ele alınmıştır. Dolayısıyla hadis sahasında böyle bir çalışmanın yapılması hem hadislerin yargılama usûlüne etkisini ortaya koymakta hem de konu ile alakalı hadislerin daha sağlıklı anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Çalışma, bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, önemi, ilgili araştırmalar ve yönteme yer verilmiştir. Birinci bölümde yargılama usûlü ile ilgili genel bilgiler yer almıştır. İkinci bölümde hâkimlerin özellikleri ile ilgili hadislerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise yargılama usûlünün temel ilkeleriyle ilgili hadisler; adâlet, yemin, şâhitlik ve sulh başlıkları altında incelenmiştir. Hadisler, sened ve metin yönünden değerlendirilerek bu hadislerin elverdiği ölçüde modern hukuk ile mukayesesi yapılmış, hadislerin gözettiği amaç ve ilkelerin modern hukuk sistemindeki ilke ve amaçlarla örtüşüp örtüşmediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Hadis metinleri değerlendirilirken şerh kitaplarından, lügat, tefsir ve hukuk kitaplarından da istifade edilmiştir. Konu itibariyle bu hadisler, en geniş ve derli toplu şekilde Ebû Dâvûd'un Sünen'inin“Kitâbü'l-Akdıye”bölümünde yer aldığı için genellikle buradaki hadisler baz alınmış, eksik ve gerekli görülen yerlerde diğer hadis kaynaklarından da ilaveler yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Throughout history, every society has needed rules of law in order to survive and live together in peace. As a social being, there is always the possibility that some disputes may arise in the relations of human beings with other people. The determination of the rules of law is of great importance in terms of distinguishing the right from the wrong and preventing the oppression that may arise between people. The principles observed while determining these legal rules are the only measures that will ensure order and peace in society. In this respect, the determination of the basic principles of the judicial procedure will have an important place in ensuring justice not only in the Islamic society but also in all societies. Information about the basic principles of judicial procedure in Islamic society is firstly found in the Qur'an and then in the hadiths. In various fields such as Islamic Law, Law, History, many studies have been conducted on the issues that judges pay attention to in their judgements and information about the procedure of judgement. However, there are very few studies on these issues in the field of hadith. The studies that have been carried out are mostly dealt with on the axis of judgement issues, not on the basis of hadiths. Therefore, conducting such a study in the field of hadith both reveals the effect of hadiths on the procedure of judgement and contributes to a better understanding of the hadiths related to the subject. The study consists of an introduction and three chapters. The aim of the study, its importance, related researches and methodology are given in the introduction. The first chapter contains general information about the judicial procedure. In the second chapter, the hadiths related to the characteristics of judges are evaluated. In the third part, the hadiths related to the basic principles of judicial procedure are analysed under the titles of justice, oath, testimony and settlement. The hadiths have been evaluated in terms of sened and text and compared with modern law to the extent that these hadiths allow, and it has been tried to determine whether the purposes and principles observed by the hadiths coincide with the principles and purposes in the modern legal system. While evaluating the hadith texts, commentaries, lexicography, tafsir and law books were also utilised. Since these hadiths are included in the 'Kitāb al-Aqdiyyah' section of Abū Dāwūd's Sunan, the hadiths in this section are generally taken as a basis, and additions are made from other hadith sources where necessary.
Benzer Tezler
- Hadislerde kul hakkı ihlalleri (mezâlim) ve helalleşme yolları
Violatinom of human right in the light of hadith and ways of compensation
MEHMET ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAdıyaman ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ ÇALGAN
- Türk-Sovyet etkileşiminin Türkiye'ye ideolojik boyutta yansıması (1920-1929)
The ideological reflections of Turkish-Soviet interaction in Turkey (1920-1929)
GAZİ ÇAMUR
- The relocation of the Ottoman Armenians in 1915 and international law: Questioning the incidents in the legal sphere
Osmanlı Ermenilerinin 1915'teki tehciri ve Uluslararası Hukuk: Hadiselerin yasal çerçevede sorgulanması
SEHER BALIKÇIOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
HukukAtılım ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÜNAL
- تعقبات ابن القطان الفاسي على الإمام الترمذي (دراسة تحليلية نقدية)
İmam Tirmizî'ye yöneltilen İbnü'l-kattân El-Fâsî'nin eleştirileri(Eleştirel analitik bir çalışma)
İSAM ELHASAN
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYMAN JASİM MOHAMMED ALDOORİ
- Kadının İslam'daki ve batı toplumlarındaki konumunun sosyal düzen açısından incelenmesi
Analysis of women's location in İslam and west society in terms of social order
SALİHA ZEYNEP TEKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL UYANIK