Sanal gerçeklik uygulamasının şizofrenide psikososyal işlev bozukluğunun iyileştirilmesinde kullanılması
The use of virtual reality application in improving psychosocial dysfunction in schizophrenia
- Tez No: 924661
- Danışmanlar: PROF. DR. KÖKSAL ALPTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinirbilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Psikososyal işlevsellikteki bozulma, şizofreni tedavisinde karşılaşılan en önemli zorluklardan biridir. Sanal Gerçeklik (SG), bu bozulmaları iyileştirmek için umut verici bir araç olarak ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın amacı, sinematik SG Psikososyal Tedavi Programının (sSG-PTP), şizofreni hastalarının psikososyal işlevselliğine olan etkisini incelemektir. Çalışmaya, DSM-5 kriterlerine göre şizofreni tanısı almış 37 gönüllü dahil edilmiş ve katılımcılar seçkisiz atama ile haftalık sSG-PTP seansları alan deney grubu (n=19) ve yüz yüze müdahale içermeyen kontrol grubu (n=18) olarak ikiye ayrılmıştır. Çalışma, deney grubunda 14, kontrol grubunda 12 katılımcıyla tamamlanmıştır. Değerlendirmeler müdahale öncesinde, 12 haftalık müdahale sonrasında ve 3 aylık izlemde gerçekleştirilmiştir. Gönüllülerin psikososyal işlevsellik (Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği, Sosyal İşlevsellik Ölçeği), sosyal bilişsel beceri (Dokuz Eylül Zihin Teorisi Ölçeği, Gözlerden zihin Okuma Testi, Yüzde Dışa Duran Duyguların Tanınması/Ayırt Edilmesi Testleri, Şizofrenide Gözlenebilir Toplumsal Bilişi Değerlendirme Ölçeği), nörobilişsel performans (Psikiyatride Bilişsel Belirti Tarama Test) ve klinik belirti (Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği) düzeyleri üç zaman noktasında değerlendirilmiştir. Müdahale etkisi 2x2 ve 3x2 karışık desen ANOVA ile analiz edilmiştir. Sanal ortamda buradalık düzeyi, Sanal Ortamda Buradalık Ölçeği ile ölçülmüş, değişkenler arası ilişki Pearson korelasyon analizi ve yordayıcı faktörler basit doğrusal regresyon analizi ile incelenmiştir. Bulgular, sSG-PTP'nin şizofrenide psikososyal işlevselliği iyileştirmede tedavi etkisi olmadığını göstermiştir. Ancak, psikososyal işlevsellik [F(1,24)=6.1, p=0.021, ηp²=0.20], sosyal biliş [F(1,24)=10.75, p=0.003, ηp²=0.31], nörobiliş [F(1,24)=11.27, p=0.003, ηp²=0.32] ve klinik semptomlar [F(1,24)=54.3, p
Özet (Çeviri)
Impairments in psychosocial functioning is one of the most significant challenges in the treatment of schizophrenia. Virtual Reality (VR) has emerged as a promising tool to address these impairments. This study aimed to investigate the effects of the sinematic VR Psychosocial Treatment Program (cVR-PTP) on the psychosocial functioning of individuals with schizophrenia. The study included 37 patients diagnosed with schizophrenia according to DSM-5 criteria. Participants were randomly assigned to either an experimental group receiving weekly cVR-PTP sessions (n=19) or a control group (n=18) that received non-interventional face-to-face sessions. The study was completed with 14 participants in the cVR-PTP and 12 in the control group. Assessments were conducted at three time points: before the intervention, after 12 weekly intervention sessions, and at a three-month follow-up. Participants' psychosocial functioning (measured with the Personal and Social Performance Scale and the Social Functioning Scale), social cognitive abilities (measured with the Dokuz Eylül Theory of Mind Scale, Reading the Mind in the Eyes Test, Emotion Identification/Discrimination Tests, and the Observable Social Cognition Rating Scale in Schizophrenia), neurocognitive performance (measured with the Screening for Cognitive Impairment in Psychiatry), and clinical symptoms (measured with the Positive and Negative Syndrome Scale) were evaluated. The effects of the intervention were analyzed using 2x2 and 3x2 mixed-design ANOVA. Presence in the virtual environment was measured using the Presence Questionnaire. Correlations between variables and presence questionnaire were examined through Pearson correlation analysis. Predictors of presence were analyzed using simple linear regression. The findings indicated that the cVR-PTP had no treatment effect on improving psychosocial functioning in schizophrenia. However, significant main effects of time were observed for psychosocial functioning [F(1,24)=6.1, p=0.021, ηp²=0.20], social cognition [F(1,24)=10.75, p=0.003, ηp²=0.31], neurocognition [F(1,24)=11.27, p=0.003, ηp²=0.32] and clinical symptoms [F(1,24)=54.3, p
Benzer Tezler
- Sanal gerçeklik uygulamasının stres üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of virtual reality application on specific stress
PINAR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR AKOĞLU
- Sanal gerçeklik uygulamasının port kateter iğne girişine bağlı ağrı, kaygı ve yaşamsal bulgular üzerine etkisi: randomize kontrollü çalışma
Effect of virtual reality application on pain, anxiety and vital findings due to port catheter needle insert randomized controlled study
ESRA İBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA ÇINAR
- Sanal gerçeklik uygulamasının diz osteoartritli yaşlılarda fiziksel fonksiyonlar, denge ve ağrı üzerindeki etkilerinin incelenmesi
The effects of virtual reality exergaming program on physical function, balance and pain in elderly participants with knee osteoarthritis
GÜLŞEN TAŞKIN
- Tarih öğretimine yönelik sanal gerçeklik uygulamasının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi
Development and evaluation of virtual reality application for history teaching
HÜSEYİN NARİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiDokuz Eylül ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN AKPINAR
- Bilişsel beceri odaklı geliştirilmiş sanal gerçeklik uygulamasının genç yetişkinlerin dikkat becerilerine olan etkisinin incelenmesi
Investigating the effect of cognitive skill-oriented virtual reality application on attention skills of young adults
MEHMET KAAN İLDİZ
Doktora
Türkçe
2024
NörolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMHUR TAŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞÇE BALLI