Otizmli çocuklarda fizyolojik regülasyonun yürütücü işlevler üzerine etkisi
The effect of physiological regulation on executive functions in children with autism
- Tez No: 924789
- Danışmanlar: PROF. DR. ARİF AKTUĞ ERTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ergoterapi, Occupational Therapy
- Anahtar Kelimeler: Otizm spektrum bozukluğu, fizyolojik regülasyon, yürütücü işlevler, bilişsel regülasyon, autism spectrum disorder, physiological regulation, executive functions, cognitive regulation
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ergoterapi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ergoterapi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklarda, otonom sinir sistemi işlevlerindeki bozulmalar nedeniyle fizyolojik regülasyon olumsuz etkilenmektedir. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin fizyolojik olarak kendilerini regüle edememesi, yürütücü işlev becerilerinin gelişimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma, Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda fizyolojik regülasyonun yürütücü işlev becerileri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Fizyolojik Regülasyon Ölçeği ve Bilişsel Regülasyon Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2-6 yaş aralığında otizm spektrum bozukluğu olan tanısı almış 30 çocuktan oluşmaktadır. Elde edilen veriler SPSS 27 paket programı kullanılarak analiz edilmiş, ölçekler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediği çarpıklık ve basıklık katsayılarıyla incelenmiş, ölçeklerin güvenilirliği Cronbach's Alpha testiyle doğrulanmıştır. Gruplar arasındaki farklılıklar bağımsız örneklemler t-testi ile analiz edilmiş ve tüm sonuçlar p < 0,05 anlamlılık düzeyinde yorumlanmıştır. Fizyolojik regülasyon ile planlama ve organizasyon alt boyutu arasında pozitif ancak istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir ilişki bulunmuştur (r = 0,206, p > 0,05). Benzer şekilde, başlatma alt boyutu ile fizyolojik regülasyon arasındaki ilişki de anlamlı değildir (r = 0,198, p > 0,05). Ancak, fizyolojik regülasyon ile öz-kontrol arasında güçlü ve anlamlı bir pozitif ilişki (r = 0,643, p < 0,01), Kendini İzleme alt boyutunda ise orta düzeyde anlamlı bir pozitif ilişki bulunmuştur (r = 0,425, p < 0,05). Ayrıca, fizyolojik regülasyon ile bilişsel esneklik arasında güçlü ve anlamlı bir pozitif ilişki tespit edilmiştir (r = 0,573, p < 0,01). Bilişsel regülasyon ile fizyolojik regülasyon arasında da güçlü ve anlamlı bir ilişki mevcuttur (r = 0,601, p < 0,01). Bu sonuçlar, fizyolojik regülasyon düzeyi arttıkça bilişsel regülasyon düzeyinin de anlamlı şekilde yükseldiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In children with autism spectrum disorder, physiological regulation is negatively affected due to dysfunctions in the autonomic nervous system. The inability of individuals with autism spectrum disorder to regulate themselves physiologically also adversely impacts the development of their executive function skills. This study aimed to examine the effect of physiological regulation on executive function skills in children with autism spectrum disorder. The Physiological Regulation Scale and the Cognitive Regulation Scale were used in the study. The study sample consisted of 30 children aged 2–6 years diagnosed with autism spectrum disorder. The data obtained were analyzed using the SPSS 27 software, and the relationships between the scales were evaluated using Pearson correlation analysis. The normality of the data distribution was examined through skewness and kurtosis coefficients, and the reliability of the scales was confirmed with the Cronbach's Alpha test. Differences between groups were analyzed using the independent samples t-test, and all results were interpreted at a significance level of p < 0.05. A positive but statistically non-significant relationship was found between physiological regulation and planning and organization (r = 0.206, p > 0.05). Similarly, the relationship between the Initiation subscale and physiological regulation was also not significant (r = 0.198, p > 0.05). However, a strong and significant positive relationship was found between physiological regulation and self-control (r = 0.643, p < 0.01), and a moderate but significant positive relationship was observed in the selfmonitoring subscale (r = 0.425, p < 0.05). Additionally, a strong and significant positive relationship was identified between physiological regulation and cognitive flexibility (r= 0.573, p < 0.01). There was also a strong and significant relationship between cognitive regulation and physiological regulation (r = 0.601, p < 0.01). These results indicate that as the level of physiological regulation increases, the level of cognitive regulation also significantly improves.
Benzer Tezler
- Otizmli çocuklarda idiyopatik parmak ucu yürüyüşü: duyusal regülasyon, fizyolojik regülasyon ve motor planlama becerileri ile ilişkisi
Idiopathic toe walking in children with autism: the relationship with sensory regulation, physiological regulation, and motor planning skills
BEYZA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF AKTUĞ ERTEKİN
- Machine learning-enabled stress detection in children using physiological signals during robot assisted therapy
Çocuklarda makine öğrenmesi ile desteklenmiş robot ile yapılan terapi sırasında fizyolojik sinyallerle stres tespiti
SEVGİ NUR BİLGİN AKTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE
- Otizmli çocuklarda glütensiz-kazensiz diyetin beden kitle indeksi, otizm derecesi ve davranış üzerine etkilerinin prospektif bir kohort çalışması
A prospective cohort study of the effects of gluten-free casein-free diet on body mass index, autism grade, and behavior in children with auti̇sm
EMRE TAŞDÖNDÜREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KARAHAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ŞAHBAZ
- Emotion recognition in children: Single and multimodal approaches with facial and physiological data
Çocuklarda duygu tanima: Yüz ve fizyolojik verilerle tekli ve çoklu modalite yaklaşimlari
ŞEYMA TAKIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE
- Social behavior learning for an assistive companion robot
Yardımcı robotlar için sosyal davranış öğrenimi
PINAR ULUER
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE