Toplumsal cinsiyet rol deneyimi ile tatmini ölçeklerinin geliştirilmesi ve Premenstrüel Sendrom (PMS) ile ilişkisi: PMS'nin yordayıcılarına dair bilişsel model çerçevesinde bir inceleme
The development of gender role experience and satisfaction scales and their relation to Premenstrual Syndrome (PMS): An investigation about the predictors of PMS according to cognitive model
- Tez No: 925514
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE ÖZLEM SERTEL BERK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Premenstrüel Sendrom, Bilişsel Model, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Tutum, Deneyim, Tatmin, Premenstrual Syndrome, the Cognitive Model, Gender Roles, Attitude, Experience, Satisfaction
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Toplumsal cinsiyet özellikle kadının hayatını çokça etkileyen bir olgu olup toplumsal cinsiyet rolleri ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle kadın sağlığı arasında bağlantılar kuran çalışmalar mevcuttur. Duygudurumsal, fizyolojik ve davranışsal birtakım belirtilerle karakterize Premenstrüel Sendrom (PMS) ile evliliğe ilişkin geleneksel toplumsal cinsiyet Rolleri Tutum arasında da ilişki olduğu gösterilmiştir. Bu bağlamda PMS ve toplumsal cinsiyet rolleri arasında bir ilişki olduğu ve bunun özellikle evlilik bağlamında belirginleştiği sonucuna varılabilir. PMS tedavisinde kullanılan yöntemlerden birinin de Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) olduğu göz önünde bulundurulduğunda, PMS'i Bilişsel Model üzerinden çalışmanın hem psikososyal yordayıcılarını anlamada hem de PMS'e sunulan tedavilerin geliştirilmesinde önemli olduğu görülecektir. Bu bağlamda, çalışma kapsamında Bilişsel Model'in durum bileşenini ölçebilmek için Evlilikte Toplumsal Cinsiyet Rol Deneyimleri Ölçeği-Kadın Formu (ETCRD-K) ve düşünce bileşeninin boyutlarını artırıp durumla ilişkilendirmek için Evlilikte Toplumsal Cinsiyet Rolleri Memnuniyet Ölçeği-Kadın Formu (ETCRM-K) geliştirilmiştir. Bu ölçeklerin geçerlik-güvenirlik çalışmalarının ardından çalışmanın asıl hedefi olan PMS'nin psikososyal yordayıcılarının Bilişsel Model çerçevesinde sınanması gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda çevrimiçi gerçekleştirilmiş çalışmada ETCRD-K, ETCRM-K, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumları Ölçeği (TCRT), Aybaşı Öncesi Belirtileri Tarama Gereci (AÖBTG) ve Sosyodemografik ve Kişisel Bilgi Formu katılımcılara sunulmuş; evli ve bir psikiyatrik tanısı bulunmayan 427 kadına ulaşılmıştır. Katılımcıların 346'sının çocuğu bulunmakta ve 307'si düzenli adet görmektedir. ETCRD-K'nin son üç maddesi (Çocuk Alt Boyutu) ve ETCRM-K'nin son maddesi çocuklarla ilgili olduğundan sadece çocuklu katılımcılarla, ETCRD-K'nin ve ETCRM-K'nin diğer maddeleri örneklemin tümüyle, çalışmanın temel hedefi ise sadece düzenli adet gören katılımcılarla sınamaya tabi tutulmuştur. Sınamalara göre ETCRD-K, Çocuk Alt Boyutu, ETCRM-K-5 (çocuk maddesi dahil) ve ETCRM-K-4 (çocuk maddesi hariç) geçerli ve güvenilir ölçüm araçları olduğu gösterilmiş; Cronbach Alfa değerleri söz konusu ölçekler için sırasıyla .84, .73, .87 ve .87 olarak tespit edilmiştir. Bilişsel Model bağlamında PMS'nin psikososyal yordayıcılarının tespit edilmesi için gerçekleştirilen sınamada; ETCRD-K, ETCRM-K-4 ve TCRT'nin hep birlikte AÖBTG ile ölçülen PMS düzeyinin % 9.2'sini anlamlı derecede yordadığı görülmüştür. Çalışmanın farklı demografik özelliklerde örneklemlerle tekrarlanması ile PMS ve toplumsal cinsiyet rolleri ilişkisini bağlamında geniş halk sağlığı müdahalelerinin geliştirilebileceği ve PMS özelinde bir BDT protokolü oluşturulabileceği düşünülmektedir. Çalışmanın kısıtlılıkları ve bulgular, örneklem özellikleri ile çalışmanın teknik özellikleri ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Gender is an issue that affects various aspects of women's lives such as education, work, and health through gender inequality and gender roles. There is a variety of research showing the relation between various gender role attitudes and some mental disorders such as Premenstrual Syndrome (PMS) characterizing behavioral, physiological, and mood symptoms. Women whose attitudes towards marital gender roles are more traditional show more severe PMS symptoms. Hence, PMS and gender roles are related especially in the context of marriage. Since Cognitive Behavior Therapy is one of the treatment methods of PMS, examining PMS according to the Cognitive Model would be beneficial to improve the treatment for PMS. Due to the lack of required tools to asses Cognitive Model's elements in Turkish literature, this research first aims to develop scales assessing element situation and element thoughts by naming them as Gender Role Experience in Marriage Scale-Female Form (GREM-F) and Gender Role Satisfaction in Marriage Scale-Female Form (GRSM-F). The second and main aim of the research is to investigate psychosocial predictors of PMS according to the Cognitive Model. For this, 427 married women without a mental diagnosis were recruited through an online survey including Gender Role Attitudes Scale (GRAS), Premenstrual Symptom Screening Tool (PSST), GREM-F, GRSM-F, and Sociodemografic and Personal Information Form. GREM-F's last three items about children were named Children Subscale, GRSM-F with the last item about children is named GRSM-F-5, and GRSM-F without it is named GRSM-F-4. Psychometric properties of GRSM-5 and GREM-F Children Subscale were examined in the sample with children (N = 346), and the others were examined with the whole. Hence, all were found as reliable and valid tools. After that, the main aim was tested via multiple linear hierarchic regression analysis and it was approved GRAS, GREM-F, and GRSM-F-4 together explained 9.2 % of the variance of PSST. With further similar research with samples having different sociodemographic aspects, the results can be used to develop CBT protocol for PMS and widespread health interventions. The limitations and the results were discussed especially with regard to the characteristics of the sample and the methodology of research.
Benzer Tezler
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Feminist yorum stratejileriyle halk anlatıları ve günümüz popüler anlatılarına yönelik bir inceleme
An analysis of folk narratives and contemporary popular narratives by the use of feminist interpretive strategies
LEYLA ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2004
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYŞE DURAKBAŞA TARHAN
- Abandonment trauma in harvesting the heart and the days of abandonment. A psychoanalytic approach
Harvesting the Heart ve The Days of Abandonment eserlerinde ayrılık travması. Psikanalitik yaklaşım
BERFİN EKİCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LUCIA BARBARA DELL ABATE ÇELEBİ
- Erken yaş annelik yaşam deneyimi olan kadınların toplumsal cinsiyet rol algıları: Kahramanmaraş örneği
Başlık çevirisi yok
NESLİHAN ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiKadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUALLA YILMAZ
- Bir kadınlık deneyimi olarak premenstrüel sendromun romantik ilişkilere yansıması: Nitel bir araştırma
The reflection of premenstrual syndrome on romantic relationships as a femininity experience: A qualitative research
HATİCE İPEK ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAkdeniz ÜniversitesiKadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZNUR KÖRÜKCÜ