Lise öğrencilerinde algılanan akademik başarı baskısının dijital oyun bağımlılığı ve temel psikolojik ihtiyaçlar ile ilişkisinde öz düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of self-regulation in the relationship of perceived academic achievement pressure with digital game addiction and basic psychological needs in high school students
- Tez No: 925826
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN EŞİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Grubu Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinde algılanan akademik başarı baskısı ve dijital oyun bağımlılığı düzeyleri ile temel psikolojik ihtiyaçların ilişkisinde öz düzenlemenin aracı rolünü ortaya koymaktır. Bunun yanı sıra her bir değişkenin, bireylerin cinsiyeti, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumu, aile yapısı, düzenli oyun oynama durumu ve mesleki hedefi olma durumu değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı da ele alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 317 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanmasında,“Kişisel Bilgi Formu”,“Algılanan Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı Ölçeği”,“Çocuklar İçin Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği”, Algılanan Öz-Düzenleme Ölçeği“, ”Temel İhtiyaçlar Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde, SPSS 25.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada korelasyon analizi, regresyon analizi, t testi ve tek yönlü varyans analizleri yapılmıştır. Algılanan akademik başarı baskısı ile dijital oyun bağımlılığı ve temel psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkide öz-düzenlemenin aracılık etkisini incelemek amacıyla Hayes tarafından geliştirilen Process Macro kullanılmıştır. Algılanan ebeveyn akademik başarı baskısı ile dijital oyun bağımlılığı ve algılanan öz-düzenleme arasında pozitif yönlü, düşük düzey, anlamlı ilişki ortaya çıkarken temel psikolojik ihtiyaçlar ile negatif yönlü, düşük düzeyde anlamlı ilişki ortaya çıkmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçlar ile dijital oyun bağımlılığı arasındaki ilişki ters yönlü, düşük düzeyde anlamlı iken algılanan öz-düzenleme ile pozitif yönlü, orta düzeyde, anlamlı ilişkili çıkmıştır. Bağımlı değişkenlerin tamamı cinsiyete göre anlamlı farklılaştığı, aile yapısına göre algılanan akademik başarı baskısı, dijital oyun bağımlılığı, temel psikolojik ihtiyaçlar değişkenlerinin anlamlı olarak farklılaşmadığı ancak öz-düzenlemenin aile yapısına göre çekirdek ailenin lehine anlamlı farklılaştığı bulunmuştur. Araştırma sonucunda, öğrencilerin oyun oynama durumlarına göre algılanan ebeveyn akademik başarı baskısı ve dijital oyun bağımlılığı düzeyinin anlamlı farklılaştığı; mesleki hedeflerinin olma durumuna göre de temel psikolojik ihtiyaçlar ve algılanan öz-düzenleme düzeyinin anlamlı farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte bağımlı değişkenler, anne-baba eğitim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşmazken sınıf düzeyi değişkenine göre dijital oyun bağımlılığı ve algılanan öz-düzenleme anlamlı olarak farklılaşmıştır. Algılanan ebeveyn akademik başarı baskısının dijital oyun bağımlılığına etkisinde öz-düzenlemenin aracılık rolü bulunmamaktadır. Ancak algılanan ebeveyn akademik başarı baskısının temel psikolojik ihtiyaçlar üzerine etkisinde algılanan öz-düzenlemenin aracı rolü bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the mediating role of self-regulation in the relationship between perceived academic achievement pressure and digital game addiction levels and basic psychological needs in high schoolers. In addition, it is also evaluated whether each variable differed significantly according to the gender, grade level, parental education level, family structure, regular gaming status and vocational goal status of the individuals. The study group of the research consists of 317 high schoolers.“Personal Information Form”,“Perceived Parental Academic Achievement Pressure Scale”,“Digital Game Addiction Scale for Children”,“Perceived Self-Regulation Scale”,“Basic Needs Scale”are used to collect data. SPSS 25.0 package program is applied to analyze the data. Correlation analysis, regression analysis, t-test and one-way variance analysis are conducted. This research aims to examine the mediating effect of self-regulation in the relationship between perceived academic achievement pressure, digital game addiction, and basic psychological needs using the Process Macro developed by Hayes for analysis. While a positive, low-level, significant relationship releaves between perceived parental academic achievement pressure and digital game addiction and perceived self-regulation, a negative, low-level, significant relationship releaves with basic psychological needs. While the relationship between basic psychological needs and digital game addiction is inversely, low level, significant, the relationship between basic psychological needs and perceived self-regulation is positively, moderately, significant. It is found out that all dependent variables differed significantly according to gender, perceived academic achievement pressure, digital game addiction, basic psychological needs variables doesn't differ significantly according to family structure, but self-regulation differs significantly in favor of nuclear family according to family structure. As a result of the research, it is revealed that perceived parental academic achievement pressure and levels of digital game addiction significantly differs according to students' levels of digital game addiction, the levels of basic psychological needs and perceived self-regulation significantly differs based on whether they have vocational goals, too. However, while the dependent variables did not differ significantly according to parental education level, digital game addiction and perceived self-regulation differed significantly according to the grade level variable. The perceived parental pressure for academic success does not have a mediating role of perceived self-regulation in its effect on digital game addiction. However, there is a mediating role of perceived self-regulation in the effect of perceived parental pressure for academic success on basic psychological needs.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin yaşadığı ebeveyn başarı baskısının okul tükenmişliği ve iyi oluş üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining the effect of parental academic pressure experienced by high school students on school burnout and well-being
ŞEYMA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BUĞRA ÖZHAN
- Health-behavior among 10th grade students in İstanbul within contexts of family, peer, and school
İstanbul'daki lise 2. sınıf öğrencilerinde aile, arkadaşlık ve okul ortamları bağlamlarında sağlık davranışı
ÖZLEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. DENİZ ALBAYRAK KAYMAK
- Algılanan ebeveyn tutumunun öğrencilerin akademik başarı düzeyi ve gelecek planlama becerileri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of perceived parental attitude with students' academic achievement level and future planning skills
NEHİR TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH BAL
- Lise öğrencilerinde ebeveyn akademik başarı desteği ve baskısı ile ergen-ebeveyn kariyer uyumunun incelenmesi
Examination of parental academic achievement support and pressure and adolescent-parent career adjustment in high school students
ELİF ARSLAN ZEYTİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURİ ERDEMİR
- Lise öğrencilerinde akademik erteleme davranışı ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between academic procrastination behavior and emotion regulation skills in high school students
ELİF AK YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY AYAS