Germencik bölgesinde bulunan jeotermal kuyularda kabuk oluşumu ve önlenmesinde kullanılan inhibitör çeşitleri
Inhibitor types for well scaling and prevention in geothermal wells in Germencik region
- Tez No: 925891
- Danışmanlar: PROF. DR. CELALETTİN ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: 11111, 12345
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeotermal Enerji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeotermal Enerji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Büyük Menderes grabeni Türkiye'nin batısında yer alan doğu-batı yönlü önemli bir çöküntü havzasıdır. Jeolojik yapının da etkisiyle yüksek sıcaklıklı jeotermal akışkanlara sahiptir. Bölgede yüksek sıcaklıkta jeotermal akışkan içeren, elektrik üretimi amaçlı çok sayıda sondaj açılmakta ve bunlara ek olarak re-enjeksiyon faaliyetleri ile jeotermal sistem döngüsel olarak çalıştırılmaktadır. Büyük Menderes grabeninde bulunan jeotermal rezervuarın temel kayaları Türkiye'nin de batı kısmının çoğunu oluşturan Menderes Masifi metamorfik kayaçları, grabende temel kaya olarak bulunan en eski kayaçlardır. Bölgede açılan sondaj kuyuları rezervuar kayasını kesecek şekilde derinliği 1000 ile 3000 metreler arasında değişen jeotermal sondaj kuyuları açılmaktadır. Açılan sondajların sıcaklığı 140 ile 300 derece arasında değişmektedir. Proje alanındaki jeotermal suyun içeriğinde bulunan kalsiyum, silisyum ve magnezyum elementleri işletme aşamasında hem jeotermal kuyularda hem de enerji santrali içindeki kritik noktalarda kabuklaşmalar meydana getirmektedir. Bu oluşan kabuklar enerji santrali işletmesinde ve jeotermal kuyuların işletmesinde büyük sorun oluşturmaktadır. Yapılan bu çalışma işletme aşamasında kullanılan jeotermal suyun, üretim kuyularının içerisinden başlayarak enerji santrali boru hatları, ısı değiştiriciler ve son olarak re-enjeksiyon kuyuları da dahil olacak şekilde uygun şekilde şartlandırılarak jeotermal enerjinin en verimli şekilde kullanımını amaçlamaktadır. Germencik bölgesi üretim kuyularından, enerji santrali boru hatları ve ısı değiştiricilerinden alınan su ve kabuk örnekleri kullanılarak karakterizasyon analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçları doğrultusunda C, D, E ve F kuyularının ve bağlı oldukları enerji santralinde oluşan kabuğun silisyum kabuklaşması olduğu belirlenmiştir. Bunu önlemek amacıyla C kuyusu, D kuyusu ve bağlı oldukları enerji santralinde çalışmalar yapılmış ve üç farklı inhibitör kullanılmıştır. En fazla verimin alındığı“İnh1”inhibitörü kullanılmış ve optimum dozaj miktarı olarak da 7 ppm belirlenmiştir. A ve B kuyusunun bağlı oldukları enerji santralinde stibnit kabuklaşması daha büyük sorun teşkil ettiği için bu santralde stibnit kabuklaşmasını önlemek amacıyla çalışmalar yapılmıştır. Santral giriş boru hattında farklı miktarlarda amin bazlı inhibitör dozajlanmış en fazla verimin alındığı 4 ppm, optimum dozaj noktası olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The Büyük Menderes graben is an important east-west oriented low-pressure area in western Türkiye. Due to its geological structure, there are high-temperature geothermal fluids here. In the region, many wells containing high temperature geothermal fluids are opened for power generation and furthermore, the geothermal system is operated cyclically with re-injection activities. The bedrock of the geothermal reservoir in the Büyük-Menderes graben are the metamorphic rocks of the Menderes Massif, which also make up most of the western part of Türkiye, and the oldest rocks found as bedrock in the graben. Geothermal wells are drilled in the region at a depth of 1000 to 3000 meters in such a way that they cut through the reservoir rock. The temperature of the boreholes varies between 140 and 300 degrees. Calcium, silicon and magnesium elements present in the geothermal water in the project area lead to deposits in the geothermal boreholes and at critical points in the power plant during the operating phase. These deposits cause major problems in the operation of the power plant and the geothermal wells. This study aims to utilize geothermal energy as efficiently as possible by conditioning the geothermal water used in the operational phase, starting with the production wells, through the power plant pipelines, the heat exchangers and finally the reinjection wells. Certain analyses were carried out on water and equipment layer samples taken from production wells, power plant pipelines and heat exchangers in the Germencik region. The analysis results determined that there was silica scaling formed by the shell in wells C, D, E and F and the power plant they were connected to. In order to prevent this, studies were conducted in well C, well D and the power plant they were connected to and three different inhibitors were used. The“İnh1”inhibitor, which provided the highest efficiency, was used and the optimum dosage amount was determined as 7 ppm. In order to prevent stibnite scaling in the power plant where wells A and B were connected to, studies were conducted in this plant to prevent stibnite scaling in order to make stibnite scaling a greater problem. Different lengths of amine-based inhibitor dosages in the power plant inlet pipeline were determined as the optimum dosage point of 4 ppm, where the highest efficiency was obtained.
Benzer Tezler
- Jeotermal su kaynaklarının tarımın sürdürülebilirliğine ve seracılığın gelişimine etkilerinin analizi: Aydın ili örneği
Analysis of the effects of geothermal water resources on the sustainability of agriculture and the development of greenhouse production: The case of Aydın province
NURÇİN ÇINAR
- İncirde verim ve kalite üzerine jeotermal enerji tesislerinin olası etkilerinin belirlenmesi
Determination of possible effects of geotermal energy plants on yield and quality in fig
SUNAY DAĞ
Doktora
Türkçe
2015
ZiraatAdnan Menderes ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ERTAN
- Evaluation of ground-level ozone measurements using TROPOMİ HCHO and NO2 retrievals in the Aegean Region of Türkiye
TROPOMI HCHO ve NO2 verileri kullanarak Türkiye'nin Ege Bölgesinde yer seviyesindeki ozon ölçümlerinin değerlendirilmesi
SEDEF BAYRAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- Impacts of geothermal power plants on air quality, climate change and biodiversity
Jeotermal enerji santrallerinin hava kalitesi, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik üzerindeki etkileri
MERVE DÖNDÜ AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
PROF. DR. MICHAEL LEUCHNER
- Türkiye'nin yenilebilir enerji kaynaklarının dünü ve bu günü incelenerek elektrik enerjisine olan katkının araştırılması
Başlık çevirisi yok
HULUSİ ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiMarmara ÜniversitesiElektrik Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VATAN TUĞAL