Max Reinhardt'ın tiyatroda mekân kurgusu ve günümüz sahne tasarımına etkileri
Max Reinhardt's space fiction in theatre and its effects on today's stage design
- Tez No: 926022
- Danışmanlar: PROF. DR. SELDA KULLUK YERDELEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
19. yüzyılın ikinci yarısında Adolphe Appia ve çağcılı olarak benzer görüşteki Gordon Craig'in edebi metinden bağımsız bir sahneleme anlayışı geliştirmesi ile tiyatroda sahneleme özerkliğini ilan etmiştir. Craig, sahne uzamını hareketli sistemler ile Appia da dramatik atmosferi ışıklandırma ve devinim ile yaratarak yeni sahneye koyma yöntemini kullanmıştır. Böylece 20.yüzyılda Avangart akımlarının öncülüğünde oyuncu-seyirci ayrımını ortadan kaldırarak sahne uzamını ışık ve üç boyutlu plastik sahne bütünlüğü ile yaratan yönetmen tiyatroları için yeni bir dönem başlamıştır. Tiyatro sanatı için amacı her oyuna özgü yeni bir mekân yaratmak olan, Max Reinhardt'ın da sahnelemelerinde yönetmen temelli oyuncu-seyirci ayrımını ortadan kaldıran kitlesel sahneleme çalışmaları görülür. Birinci bölümde Reinhardt'ın tiyatronun oyuncu-seyirci birlikteliğine vurgu yapan farklı“kurgu mekân”çalışmaları incelenecektir. İkinci bölümde Reinhardt'ın ve çağcıllarının etkilerini gördüğümüz sanatçı yönetmenlerden Antonin Artaud ve Jerzy Grotowski 'nin oyuncu-seyirci birlikteliğine vurgu yapan katılımcı törensel tiyatro anlayışları ile yaşam ve sanatı buluşturan, edebi metinden özgürleşen, sahnede sözsüz yeni görüntüsel bir dil geliştiren mekân kurgularına yer verilecektir. Reinhardt'ın törensel çalışmalarından Sumurun oyunun da gördüğümüz Japon tiyatrosu gibi farklı toplumların tiyatro anlayışları (kabuki) ve tekniklerinin (hanamichi) tiyatrolarda oyuncu ve seyirciyi aynı uzama taşıyarak yeni bir mekânsallık yaratması üzerinden incelemeler yapılacaktır. Bu etkileri postmodernizmin kültürlerarası eğilimleri ile günümüze taşıyan yönetmenlerden, Richard Schechner, Peter Brook, Eugenio Barba, Ariane Mnouchkine ve günümüz postdramatik anlayışının yeni biçimselci akımı ile öncüsü sayılan Robert Wilson'ın sahneleme örnekleri incelenecektir. Teknolojinin günümüze taşınan etkileri de sahne tasarımcısı Robert Edmond Jones ve Josef Svoboda tasarımları ile değerlendirilecektir. Üçüncü bölümde klasik oyunların günümüze uyarlanmasının bir örneği olarak; William Shakespeare 'ın Hamlet oyununun sahne tasarım modeli bu incelemeler doğrultusunda günümüz çağdaş sahnesine postdramatik bir sahneleme ile uyarlanacaktır.
Özet (Çeviri)
In the second half of the 19th century, staging in the theatre declared its autonomy when Adolphe Appia and his contemporary Gordon Craig, who had a similar view, developed an understanding of staging independent of the literary text. Craig, the proponent of independent staging, used the new method of staging by creating the stage space with moving systems, and Appia by creating the dramatic atmosphere with lighting. In the Twentieth century, under the leadership of the Avant-garde movements, a new era began for the director's theatre, which created the stage space with light and three-dimensional plastic stage integrity by eliminating the distinction between actor and audience. Max Reinhardt, whose goal for the art of theatre was to create a new space unique to each play, also staged mass productions that eliminated the director-based distinction between actor and audience. In the first part, Reinhardt's progress in emphasising the unity of actor and audience in the theatre and the artist's various 'fictional space' works will be examined. In the second part, the designs of Antonin Artaud and Jerzy Grotowski, who were among the artist-directors influenced by Reinhardt and his contemporaries, will be examined in terms of their understanding of ceremonial and experimental theatre that ensures the unity of actor and audience, and their designs that bring together life and art, liberate from literary text, and develop a new visual language without words on stage. From Reinhardt's ceremonial works to Japanese theatre such as Sumurun, the concepts of theatre in different societies and techniques will be examined through the creation of a new spatiality by bringing the actor and the audience into the same space. The spatiality created by Richard Schechner, Peter Brook, Eugenio Barba, Ariane Mnouchkine and Robert Wilson will be analysed. The effects of technology on today will also be examined with the designs of stage designers Robert Edmond Jones and Josef Svoboda. In the third section; as an example of the adaptation of classical plays to today; the stage design model of William Shakespeare's Hamlet will be adapted to today's contemporary stage with a postdramatic staging in line with these examinations.
Benzer Tezler
- Max Reinhardt'ın Carl Ebert'in tiyatro anlayışı üzerindeki etkisi ve Carl Ebert'in Türk Tiyatrosu'nda bıraktığı izler
Max Reinhardt's impact on Carl Ebert's theater understanding and Carl Ebert's traces on Turkish Theater
METE ÇUBUKÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıKocaeli ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERBİL GÖKTAŞ
- 20. Yüzyılda tiyatronun kitleselleştirilmesine yönelik düşünce ve uygulamalar
The ideas and practices to bring the art to the public in 20th century
GÜNAY TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMİH ÇELENK
- 20.yy sonrası Avrupa-Amerika ve Türkiye'de yönetmen odaklı avangart tiyatronun postdramatik örnekler üzerinden değerlendirilmesi
An evaluation of director-focused avant-garde theater in Europe-America and Turkey after 20th century over postdramatic examples
YASİN ÇETİN
Doktora
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıIşık ÜniversitesiSanat Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. TUFAN KARABULUT
- Pina Bausch ve dışavurumculuk
Pina Bausch and expressionism
ESRA YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
PROF. DR. A. MERAL TOKGÖZ
- Comparative analysis of micronutrient transporter proteins in some monocot and dicot plant species by using bioinformatics tools
Bazı monokotil ve dikotil bitkilerde mikrobesin elementi taşıyıcı proteinlerin biyoinformatik araçlarla karşılaştırmalı analizleri
RECEP VATANSEVER
Doktora
İngilizce
2016
BiyolojiMarmara ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
YRD. DOÇ. DR. ERTUĞRUL FİLİZ