Falnâme TSMK H.1703 minyatürlerinde kompozisyon, figür ile doğa elemanlarının incelenmesi ve özgün minyatür tasarımları
Falnâme in TSMK H.1703 miniatures examination of composition, figure and natural elements and original miniature designs
- Tez No: 926050
- Danışmanlar: PROF. FİLİZ ADIGÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 352
Özet
İnsanlığın var oluşundan itibaren, insanın merak duygusu ile keşfettiğini ve geliştiğini, var olan ile gözle görülenin dışındaki bilinmezliği anlamak istemesinin yanı sıra hem yaşamın hem de kendi hayatının gelecekte nasıl olacağını bilmek için birçok yönteme baş vurduğu bilinmektedir. Bu yöntemlerin çoğu, tarih boyunca edebi eserlerin içinde; dini olay ve hikayelerde ve/veya astrolojiye, diğer bir değişle gezegenler ve yıldızların konumlarına, burçlara ve de fallara dair metinlerde bulunmaktadır. Kendi geleceğini bilmek ona kaderin bilinmezliğinde bir güvenli seçenek olarak rahatlamasını sağlamıştır. Geleceği tahminde kullanılan falların bildiğini sandığı olay, durum, his ve yaşantıların istediği gibi iyiyse bunu güzelliklerle karşılayacağı ancak istemediği durum ve kötülük görünüyorsa da bunu için kendini korumak, tedbirli olmasının gerektiğini bilmesi yine güven duygusunun sağlamlaşmasını sağlamıştır. Fal bakma veya baktırma İslâm toplumlarında halk arasında yaygın bir gelenek olmasıyla beraber Osmanlı Saraylarında da padişahlar tarafından danışma ve iyiye yorma vasıtası olarak kabul edilen falın yaygınlaşması sonucu nasıl fal bakılacağını öğreten, bu iş için kullanılacak metinlerin de yer aldığı fal kitapları hazırlanmıştır. Falın geniş kitlelere hitabından sonra uzmanları tarafından kitaplaştırılası gerçekleştirilmiştir. Edebi eserlerden fal kitabı olarak bilinen Falnâme'ler, falların nasıl yorumlanıp bakılacağını anlatmaktadır. Fal bakmanın adap ve usulü ile çeşitli fal türlerini konu alan Farsça, Arapça, Türkçe mensur ve manzum birçok eser kaleme alınmıştır. Bunlar arasında minyatür sanatı bakımından da önemli bir yere sahip olan Padişah I. Ahmed'in dönemin minyatür sanatçılarından Kalender Paşa adlı sanatçıya hazırlattığı 'Falnâme (TSMK H.1703)' Falnâme'sinin minyatürleri, bu tez çalışması kapsamında, kompozisyon, figür ve doğa elemanlarının özellikleri incelemiştir. Buna göre, tüm bu bilgiler ve incelemeler sonrasında Osmanlı Minyatür sanatında kullanılan minyatür uygulama teknikleri ile özgün minyatür tasarımları yapmak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
It is known that since the beginning of humanity, man has discovered and developed with a sense of curiosity and has resorted to many methods to understand what exists and the unknown beyond what is visible, as well as to know how both life and his own life will be in the future. Most of these methods have been used in literary works throughout history; It is found in religious events and stories and/or in texts about astrology, in other words, the positions of planets and stars, horoscopes and fortune telling. Knowing his own future gave him relief as a safe option in the unknown of fate. The fortune telling used to predict the future means that if the events, situations, feelings and experiences that he thinks he knows are good as he wants, he will meet them with good things, but if the situations and bad things that he does not want appear, he needs to protect himself and be cautious in order to strengthen his sense of confidence. While fortune-telling or having fortune-telling is a common tradition among the people in Islamic societies, because of the widespread use of fortune-telling, which was accepted by the sultans as a means of consultation and good fortune, in the Ottoman Palaces, fortune-telling books were prepared that taught how to tell fortunes and included the texts to be used for this purpose. After fortune-telling became available to the masses. It was compiled into a book by experts. Falnames, known as fortune telling books from literary works, explain how to interpret and tell fortunes. Many prose and verse works have been written in Persian, Arabic and Turkish on the etiquette and procedure of fortune telling and various types of fortune telling. Among these, the miniatures of 'Falnâme (TSMK H.1703)', which was prepared by the artist named Kalender Pasha, one of the miniature artists of the period, by Sultan Ahmed I, who has an important place in terms of miniature art, are examined within the scope of this thesis study, composition, figure and nature. The properties of the elements were examined. Accordingly, after all this information and examinations, it is aimed to make an original miniature designs with the miniature application techniques used in Ottoman Miniature art.
Benzer Tezler
- TSMK H. 1703'e kayıtlı Falnâme eseri minyatürlerinin kompozisyon analizi
Compositional analysis of the miniatures of the Falnâme work recorded in TSMK H. 1703
ÖZNUR YİRMİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİYE HİLAL ARPACIOĞLU
- Kağıt sanatları ve Kalender Paşa: I. Ahmed Albümü
Kalender Pasha and paper arts: Album of the Sultan Ahmet I
NİL BAYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL BAĞCI
- TSMK 1702 envanter numaralı yazma eserin minyatür açısından incelenmesi
Examination of the manuscript with inventory number TSMK 1702 in terms of miniature
ZEYNEP AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ZEHRA SAYIN
- TSMK. EH. 67 No'lu Mushaf'ın tezhip sanatı açısından incelenmesi
The analysis of the tezhip art in the mushaf TSMK. EH. No.67
FATİMETÜZZEHRA DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. ÖMER FARUK TAŞKALE
- İstanbul müze ve kütüphanelerinde bulunan 16. yy. Şiraz üslubuna ait tezhipli elyazması eserlerin incelenmesi
This thesis focuses on Shiraz style illuminated manuscripts of the 16th century that are retrieved from major museum and library collections located in İstanbul
LALE YILDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA N. ÇELEBİ