Klasik dönemden nizamnameler dönemine geçişte gayrimüslimlerin dini ve hukuki durumu
The religious and legal status of non-Muslims in the transition from the classical period to the period of regulations
- Tez No: 926653
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET HİKMET EROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Tarih, Religion, Law, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dinler Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
Tanzimat Fermanı'nın ilanı Osmanlı Devleti'nde tam bir dönüm noktası olmuştur ki bu sebepten çok fazla çalışmanın konusunu teşkil etmiştir. Tanzimat'ı takip eden her bir adım Tanzimat'ın getirdiği yeni nizamı genişleterek devam etmiş ve bu değişim toplumun her kesimini kapsayarak sürmüştür. Gayrimüslim nizamnameleri de bu dönüşümün meyveleridir. Her bir gayrimüslim cemaatin kendi nizamnamesini hazırlaması sonucu artık gayrimüslimler klasik döneme nazaran daha kurallı ve sistemli bir iç işleyiş elde etmişler; ruhani reislerinin seçiminden okul, hastane vb. kurumlarının idare ve sevkine kadar her alanda hukuki zemine kavuşmuşlardır. Klasik döneme hâkim olan kuralların bilinmesi yeni düzenlemelerin kapsamının anlaşılmasını kolaylaştıracağından ve ayrıca kökleri bilinmeden geleceğe dair analiz yapmak kolay olmadığından, hukuk bilimi konularının çağdaş tasnifine uygun başlıklar altında İslam dininin ortaya çıktığı döneme kadar geriye giderek gayrimüslimlerin hukuki durumu izah edilmiştir. Konunun bu şekilde ele alınması gayrimüslim nizamnamelerinin daha rahat kavranmasını sağlamış ve nizamnameler tek tek tarihsel arka planıyla incelenerek öne çıkan hususlarına değinilmiştir. Daha sonra da gerek nizamnamelerin bölüm başlıklarından gerekse maddelerin değindiği konulardan hareketle kendimize özgü sınıflandırma yaparak nizamname içerikleri karşılarlaştırmalı şekilde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The proclamation of the Tanzimat Edict marked a turning point in the Ottoman Empire, which is why it has been the subject of many studies. Each step following the Tanzimat continued to expand the new order it introduced, and this transformation progressed by encompassing every segment of society. The regulations for non-Muslims are also the fruits of this transformation. As each non-Muslim community prepared its own regulation, non-Muslims gained a more organized and systematic internal structure compared to the classical period. They achieved a legal foundation in every aspect, from the election of their religious leaders to the administration and management of institutions such as schools, hospitals and more. Since understanding the rules that prevailed during the classical period makes it easier to comprehend the scope of the new regulations introduced, and because analyzing the future without knowing their roots is not easy, the legal status of non-Muslims has been explained by going back to the period when Islam emerged, under headings that align with the contemporary classification of legal science topics. This approach has facilitated a better understanding of the non-Muslim's regulations, which were then examined one by one, addressing their historical background and highlighting key aspects. Subsequently, using both the section titles of the regulations and the topics covered by the articles, a unique classification was created, and the contents of the regulations were evaluated in a comparative manner.
Benzer Tezler
- İslam ceza hukukunda para cezası ve Osmanlı uygulaması
Money penalty and Ottoman practice in Islamic criminal law
AYDANUR GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAT KOCA
- Osmanlı modernleşmesi bağlamında İslam borçlar hukukundaki gelişmeler ve riba yasağı
Developments in Islamic obligations law and interest ban in the context of Ottoman modernization
İLKNUR YAŞAR BİLİCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜRTEZA BEDİR
- Ondokuzuncu yüzyıl Osmanlı İstanbul'unda bir sorunsal olarak çöp
The garbage issue during the nineteenth century in Ottoman İstanbul
AHMET BULUT TAMGÖRGÜ
- Modern ulaşım araçları öncesinde şehir içi ulaşımı: XIX. yüzyıl İstanbul örneği
Urban transportation before modern transportation vehicles: The example of XIX. century Istanbul
OĞUZ ERTÜRK
- Klasik dönemden bugüne tefsirde usul farklılığı (Mukatil B. Süleyman İle Muhammed Abid el-Câbirî örneği)
From the classical period to today distinctness of method in tafsir (example of Mukatil İbn Suleiman and Muhammad Abid el-Jabiri)
MUHAMMED HAYRİ ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2021
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU