Müslümantepe kazıları ışığında Hurri Subari bölgesinde kentleşme süreci
In the light of Müslümantepe excavations the urbanisation structure in the land of Hurrian Subarion country
- Tez No: 926814
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Müslümantepe, Diyarbakır İli Bismil İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yakındoğu Arkeolojisinde Hurri Subari bölgesi olarak adlandırılan Yukarı Dicle Bölgesi sınırları içerisinde kalan bir yerleşim yeridir. Stratigrafik olarak Halaf Döneminden, Geç Asur Dönemine kadar bir tabakalanma göstermektedir.“Kentleşme Süreci”, genellikle Güney Mezopotamya'da gelişen bir fenomen olduğu ve oradan kuzey Mezopotamya'yı kolonize ederek yayıldığı (Uruk Kolonizasyonu) kabul edilir, ancak son zamanlarda Malatya Arslantepe, Şanlıurfa Hacınebi ve Diyarbakır Müslümantepe'de yapılan kazılarda, Kuzey Mezepotamyaya'da Ubeyd Dönemiyle başlayan ve Uruk Dönemiyle gelişen bir merkezileşme süreci ortaya çıktığı görülmüştür. Bu bağlamda Kuzey Mezopotamya ve Kuzey Suriye'yi domine eden Hurri-Subari bölgesindeki kentleşme sorunsalı arkeolojik ve filolojik verilere bağlı olarak yeniden tartışmaya açılmıştır. Müslümantepe'de açığa çıkarılan içinde bir sarayın da bulunduğu etrafı surla çevrili Eski Tunç Çağ yerleşmesi de dönemin yazılı belgelerinde geçen Subartu ülkesindeki güçlü krallık yapısının burada ortaya çıktığını doğrulamaktadır. Orta Fırat, Yukarı Fırat ve Yukarı Dicle Bölgesinde yapılan Ilısu Barajların Kurtarma Kazısı Projesi kapsamında Arkeolojik kazılardan gelen sonuçlar, yeni araştırmalarla birlikte kentleşmeye özgü argümanlarının tekrar ele alınmasını gerekli kılmıştır. Yukarı Dicle Bölgesinde başta Müslümantepe yerleşimi olmak üzere bölgenin diğer yerleşim yerlerinden olan Başur Höyük, Salat Tepe, Kenan Tepe, Hirbemerdon Tepe gibi yerleşimler, kuzey Mezopotamya'nın kentleşme sürecinin anlaşılmasına katkı sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
Müslümantepe is a settlement located within the boundaries of the Upper Tigris Region, which is referred to Hurrian Subarian region in the geography of the Near East. Müslümantepe settlement is located in the Bismil District of Diyarbakır Province. Stratigraphically; it is stratified from the Late Neolithic Period; Halaf Period to the Late Assyrian Period. The 'Urbanisation Process' was traditionally considered a phenomenon that developed in Southern Mesopotamia and expanded to the northern Mesopotamia through the Uruk expansion, However, recent excavations at sites such as Malatya Arslantepe, Şanlıurfa Hacınebi and Diyarbakır Müslümantepe suggest that a process of centralization also emerged in Northern Mesopotamia beginning with the Ubaid Period and developing further during the South in the Uruk Period. The problematic of urbanisation in the Hurrian-Subarian region, which dominated Northern Mesopotamia and Northern Syria, has been investigated based on archaeological and philological evidence. The Early Bronze Age settlement uncovered at Müslümantepe, which includes a palace and is surrounded by walls, confirms that the powerful kingdom structure in the land of Hurrian-Subartian which is mentioned in the contemporary writen Sumerian-Akadian records emerged here. The results obtained from archaeological excavations carried out within the in the scope of the Ilısu Dam Rescue Excavation Project in the Middle Euphrates, Upper Euphrates and Upper Tigris regions within the have made the re-evaluation of arguments specific to urbanisation essential in light of new researches.
Benzer Tezler
- Müslümantepe kazıları ışığında yukarı Dicle bölgesi M.Ö. II. bin mimarisi
2nd millennium B.C. architecture of upper tigris region in the light of Müslümantepe excavations
AHMET AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP AY
- Müslümantepe kazıları ışığında metalik seramik kökeni, üretim teknikleri ve yayılım alanları
In the light of müslümantepe excavations; The production and distrubition of metallic ware
MELİS SIRIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP AY
- Müslümantepe kazıları ışığında yukarı Dicle bölgesi Erken Tunç Çağı ölü gömme adetleri
In the light of Müslümantepe excavations the Upper Tigris, Early Bronze Age burial customes
YUSUF HOTAMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP AY
- Müslümantepe iskeletlerinin paleopatolojik açıdan analizi
Paleopathologi̇cal analysi̇s of skeletal in Müslümantepe
NAZLI AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
AntropolojiAnkara ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ÖZER
- Diyarbakır'da yapılan başlıca arkeolojik çalışmalar
Major archaeological studies made in Diyarbakır
ZEYNEP CAN