Kutbüddinzâde Mehmed İznikî'nin 'Tenvirü'l-Evrâd fî şerhi' l-Evrâdi'z-Zeyniyye' adlı eserinin tahkik ve tahlili
Transcription and analysis of Qutbaddīnzāda Mehmet Al-Iznikī's Tanwīr al-Avrād fî sharh al Avrād-i Zayniyyah
- Tez No: 927348
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET SAKİ ÇAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Zeyniyye, Zikir, Evrâd, Kutbüddinzâde İznikî, Sufism, Zayniyyah, Dhikr, Litany, Qutbaddīnzāda al-Iznikī
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Kutbüddinzâde Mehmet İznikî XV. yüzyılda yaşamış Osmanlının büyük âlim ve müelliflerindendir. Bursa İznik'te dünyaya gelmiştir. Doğum tarihi bilinmemekle beraber vefat tarihi 885/1480'dir. Ders aldığı kişiler arasında dönemin şeyhülislamı Molla Fenârî (ö. 834/1431) yer almaktadır. Onun yanında aklî ve şer'î ilimleri tahsil etmiş, döneminin en önemli sûfîlerinden biri olmuştur. Kutbüddinzâde, tasavvuf, fıkıh, akaid ve daha birçok ilim dalında çok sayıda kitap telif ve şerh etmiştir. Kutbüddinzâde, tasavvufta Zeyniyye tarikatına bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Zeyniyye tarikatının kurucusu Zeynüddîn-i Hâfî (ö. 838/1435), tarîkat evrâdı üzerine bir eser telif etmiştir. Evrâd-ı Zeyniyye diye bilinen bu esere birçok şerh yapılmıştır. Bu tezde, şerhler içerisinde günümüze kadar ulaşmış ancak üzerinde daha önce hiçbir çalışma yapılmamış olan Kutbüddinzâde'nin telif ettiği Tenvîrü'l-Evrâdı'z-Zeyniyye eseri çalışılmıştır. Bu eser, Zeyniyye tarikatının yüzyıllarca okunan evrâdını barındırması açısından önem arz etmektedir. Çalışma ile eser gün yüzüne çıkmış ve tasavvuf literatürüne kazandırılmıştır. Müellif eserinde virdleri şerh ederken, bazı tasavvufi kavramları ve konuları da yorumlamıştır. Bu manada tövbe, zikir ve dua gibi kavramları açıkladığı görülmüştür. Çalışmanın birinci bölümünde müellifin hayatı ele alınmış ve eseri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise eserin tahkiki yer almaktadır. Eserin birçok nüshası vardır. Günümüze ulaşan 17 adet nüshası mevcuttur. Araştırmamızda müellif nüshası esas alınmış, bunun haricinde 2 adet yazma nüshası ile mukayese edilmiş ve sonucundaki farklılıklar dipnotta belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Qutbaddīnzāda Mehmet al-Iznikī, one of the great scholars and authors of the Ottoman Empire in the 15th century, was born in İznik, Bursa. Although his birth date is unknown, he died in 885/1480. Among his teachers was Mulla Fanārī (d. 834/1431), the sheikh ul-Islam of the period. Under his guidance, Qutbaddīnzāda studied both rational (positive sciences or philosophy) and religious sciences (theology) and became one of the most significant sufis of his time. He authored and annotated numerous books in various fields such as sufism, jurisprudence, and creed. Qutbaddīnzāda was associated with the Zayniyyah order in sufism. The founder of the Zayniyyah order, Zaynuddîn al-Khāfi (d. 838/1435), wrote a book on the order's litany. This book, known as Avrâd-ı Zayniyyah, has had many commentaries. In this thesis, Kutbüddinzâde's work (book) Tanwīr al-Avrād - Zayniyyah, which has survived to the present day (among others) but has not been previously studied, is examined. This work is significant as it contains the litanies recited by the Zayniyyah order for centuries. Through this study, the work has been brought to light and added to the sufi literature. In his book, the author not only comments on the litanies but also interprets some sufi concepts and topics. It is observed that he explains concepts such as repentance, remembrance (dhikr), and prayer. The first part of the study discusses (includes) the author's life and provides information about his work (book). The second part includes the critical edition of the work (book). There are many copies of the work, with 17 copies surviving to this day. In our research (study/thesis), the author's copy has been taken as the basis, and it has been compared with two other manuscript copies, with the differences noted in the footnotes.
Benzer Tezler
- Osmanlı Döneminde Firavun'un imanı meselesi,literatürü ve Kutbüddînzâde el-İznîkî'nin (Ö.885/1480) risalesi
The issue and the literature of the faith of the pharaoh in the Ottoman Period and Qutb al-Dīn Zāda's (D. 885/1480) treatise
FEYZULLAH ARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR GÖMBEYAZ
- Osmanlı kuruluş dönemi Türkçe ilmihal eserleri çerçevesinde ilmihallerin fıkhi yönden değerlendirilmesi
Evaluation of catechisms with regard to canon law in the frame of catechisms written in Turkish language during establishment period of Ottoman empire
MEDİHA AYNACI
- Beyânü'l-iftâr ve's-sahûr risalesinin tahkiki ve rivayet ilmi açısından değerlendirilmesi
Edition and evaluation manuscript of 'Beyânü'l-iftâr ve's-sahûr' in haddith science methodlogy
MUHAMMED MAHMUT BAŞEĞMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP TUZCU
- Kutbüddinzâde İznikî'nin Râhatü'l-Kulûb adlı eserindeki tasavvufî görüşleri (inceleme-metin)
Kutbüddinzâde İznikî's sufi views in his work Râhatu'l-Kulûb (review-text)
NURCAN MERMERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDİ KIZILER