İsmâil Hakkı Bursevî'nin tuhfelerinde mürşid-i kâmil anlayışı
İsmâil Hakkı Bursevî's understanding of the spiritual master in his tuḥfas
- Tez No: 927361
- Danışmanlar: DR. HATİCE DİLEK GÜLDÜTUNA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İsmâil Hakkı Bursevî, Mürşid, Şeyh, Mürşid-i Kâmil, İrşad, Tuhfe, İsmāil Hakkı Bursevī, Murshid, Sheikh, Spiritual Master, Spiritual Guide, Irshād, Tuḥfa
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Tasavvuf alanında erken dönem sûfîlerinden günümüze kadarki süreçte, kâmil mürşid, irşad konuları tasavvufun önemli konularından biri olmuştur. Çünkü tasavvufun temel meselesi olan Hakk'a yolculuğun, ancak gerekli vasıflara sahip bir rehber, kâmil bir yol gösterici ile gerçekleşebilmesi söz konusudur. Elbette, sâlikin kābiliyeti, istîdâdı, seyr ü sülûkte mürşidine olan bağlılığı, muhabbeti, gayretinin önemi büyüktür. Ancak tarih boyunca tasavvuf ehli, ne kadar gayret edilse de mürşidsiz yol almanın mümkün olmadığı ya da kâmil olmayan, yeterli vasıflara sahip olmayan bir mürşidle yola çıkmanın tâlibi ileri götürmeyeceği hususunda hemfikir olmuştur. Bu çalışmada, Osmanlı döneminin çok yönlü mutasavvıf âlimlerinden biri ve aynı zamanda bir mürşid olan İsmâil Hakkı Bursevî'nin (ö. 1725) mürşid-i kâmil anlayışı incelenmiş, bu kapsamda mürşid ve irşad kavramları, mürşidin gerekliliği, mürşidin vasıfları, irşad yöntemleri ve mürîd-mürşid ilişkisi konularındaki görüşleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bursevî'nin vâridâtı, şerhleri, tuhfeleri, şiirleri ve manzum eserlere ait şerhleri gibi çoğunlukla tasavvuf alanında eserleri bulunmakla birlikte, hadis, fıkıh, kelâm gibi alanlarda da pek çok eserinin olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada ise onun“mürşid”kavramına ilişkin görüşleri Tuhfe-i Recebiyye, Tuhfe-i İsmâiliyye, Tuhfe-i Atâiyye, Kitâbü's-Sülûk (Tuhfe-i Vesîmiyye) ve Tuhfe-i Hasekiye adlı tuhfe türündeki eserleri kapsamında ele alınmış, tamamlayıcı olması açısından da Kitâbü'n-Netice, Tamâmü'l-feyz, Rûhu'l-Mesnevî, Kitâbü's-Silsileti'l-Celvetiyye, Rûhu'l-beyân ve Ferahu'r-Rûh Muhammediye Şerhi adlı eserlerinden faydalanılmıştır. Bursevî'nin hem âlim, hem de bir mürşid olarak ilmî birikimi ile irfânî ve mânevî makam ve tecrübelerinin yansıması olan eserleri, yaşadığı devirde olduğu gibi günümüze de ışık tutmaktadır. Bu sebeple, tez çalışmasının insân-ı kâmil olan hakîki mürşidin özelliklerinin anlaşılması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In the field of Sufism, from the early period Sufis to the present, the issues of the spiritual guide (murshid) and irshād have been one of the important subjects of Sufism. Because the journey to God, which is the main issue of Sufism, can only be realized with a guide with the necessary qualifications and a perfect guide. Of course, there is no doubt that the wayfarer's ability, talent, devotion to his master in navigating, love and effort are important. However, throughout history, Sufi people have agreed that it is not possible to proceed without a guide, no matter how hard they try, or that it is not possible to start with a guide who is not perfect and does not have sufficient qualifications. In this study, İsmāil Hakkı Bursevī's Understanding of the Spiritual Master (d. 1725), one of the versatile sufi scholars of the Ottoman period and also a master, was examined. In this context, his views about the concepts of murshid (guide) and irshād (guidance), the necessity of the murshid, the qualities of the murshid, murshid's methods of irshād were tried to be revealed. Although Bursevī has mostly works in the field of Sufism, such as“vāridat, şerh, tuhfe”and commentaries on poetic works, it is known that he has many works in the fields of hadith, fiqh and kalam. In this study, his views on the concept of“murshid”were discussed within the scope of his Tuhfe-i Recebiyye, Tuhfe-i İsmâiliyye, Tuhfe-i Atâiyye, Kitâbü's-Sülûk (Tuhfe-i Vesîmiyye) and Tuhfe-i Hasekiye works. In terms of being complementary, his works called Kitâbü'n-Netice, Tamâmü'l-feyz, Rûhu'l-Mesnevî, Kitâbü's-Silsileti'l-Celvetiyye, Rûhu'l-beyân and Ferahu'r-Rûh Muhammediye Şerhi were used. Bursevī's works, which are the reflection of his knowledge as both a scholar and a mentor, as well as his wise and spiritual rank and experience, shed light on the present day as well as in his time. For this reason, it is thought that the thesis work is important in terms of understanding the characteristics of the true master who is a perfect human being.
Benzer Tezler
- İsmail Hakkı Bursevî'nin Rûhu'l-Beyân isimli tefsirinde İsrâiliyyat
Isrāiliyyat in Ismail Hakki Bursawī's commentary on Rūhu'l-Beyān
İSMAİL ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR
- İsmâil Hakkı Bursevî'nin 'Risâleyü'l-Hazarâti'l-Hamsi'l-İlâhiyye' ve 'el-İnsânü'l-Kâmil' adlı eseri (metin- İnceleme)
The work of art 'Risâletü'l-Hazarâti'l-Hamsi'l-İlâhiyye' and 'el-İnsânü'l-Kâmil' With İsmâil Hakkı Bursevî
ELİF SÖYLEYİCİ DEDELER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET KONUR
- İsmâil Hakkı Bursevî'nin (ö.1137/1725) Risâle-i Şem'iyye, Risâle-i Nefesü'r-Rahmân ve Risâle-i Bahâiyye isimli eserleri (Metin-tahlil-tahkik)
İsmâil Hakkı Bursevî's (d.1137/1725) Risâle-i Şem'iyye, Risâle-i Nefesü'r-Rahmân and Risâle-i Bahâiyye (Text-analysis-examination )
ÖZLEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA ÖZTÜRK
- İsmail Hakkı Bursevi'nin kırk hadis şerhi üzerine tahric ve tenkid çalışması
Study criticism in forty hadith's explanation of İsmail Hakkı Bursevi
AYŞE GÜLTEKİN
- İsmail Hakkı Bursevi'nin Kitabü'l-Envar adlı eseri
Başlık çevirisi yok
NAİM AVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDÜLHAKİM YÜCE