Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin uyku kalitesi ile ebeveynin depresyon ve tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between sleep quality and levels of depression and burnout in parents of children with autism spectrum disorder
- Tez No: 927370
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BARIŞ ÖNEN ÜNSALVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Uyku Kalitesi, Depresyon, Tükenmişlik, OSB'li Çocukların Ebeveynleri, Autism Spectrum Disorder, Sleep Quality, Depression, Burnout, Parents of Children with ASD
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırmada, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı bulunan çocukların ebeveynlerinin uyku kalitesini değerlendirmek, bu uyku kalitesi ile ebeveynlerin depresyon ve tükenmişlik düzeylerini ilişkilendirmek ve aynı zamanda bu değişkenlerin sosyodemografik verilere göre farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amaçlanmıştır. Araştırma, ebeveynlerin ruh sağlığını etkileyen faktörleri anlamak ve bu doğrultuda destekleyici müdahalelerin gerekliliğini vurgulamak açısından önem taşımaktadır. Araştırmaya, OSB tanılı çocuğu olan 218 ebeveyn (148 anne, 70 baba) katılmıştır. Tüm katılımcılar gönüllülük esasına göre belirlenmiş olup, çalışmaya yalnızca otizmli çocuğa sahip ebeveynler dâhil edildiği için amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Katılımcılardan gönüllü onam formu alınmıştır. Veriler, Google Forms aracılığıyla çevrimiçi olarak katılımcılara iletilen Sosyodemografik Bilgi Formu, Beck Depresyon Envanteri (BDE), Richards- Campbell Uyku Ölçeği (RCUÖ) ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler ebeveynlerin cinsiyetine, yaşına, eğitim düzeyine, medeni durumuna ve aile gelir düzeyine göre analiz edilmiştir. Sosyodemografik değişkenlere göre uyku kalitesi, depresyon ve tükenmişlik düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amacıyla Mann Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler Spearman Korelasyon Analizi ile değerlendirilmiştir. Ayrıca, uyku kalitesi ile depresyon ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki kategorik ilişkiler Ki-Kare testi ile incelenmiştir. Bulgular sonucunda; OSB'li çocuğa sahip ebeveynlerde uyku kalitesi ile depresyon ve tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuş ve düşük uyku kalitesinin, depresyon ve tükenmişlik düzeylerini artırdığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular alanyazındaki araştırmalarla birlikte değerlendirilmiş, gelecek çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to evaluate the sleep quality of parents of children diagnosed with Autism Spectrum Disorder (ASD), examine the relationship between their sleep quality and levels of depression and burnout, and determine whether these variables differ according to sociodemographic characteristics. The research holds significance in understanding the factors affecting the mental health of parents and emphasizing the necessity of supportive interventions. The study included 218 parents (148 mothers, 70 fathers) of children diagnosed with ASD. Participants were selected on a voluntary basis, and purposive sampling was used as the study focused solely on parents of children with autism. Informed consent was obtained from all participants. Data were collected online via Google Forms using the Sociodemographic Information Form, Beck Depression Inventory (BDI), Richards-Campbell Sleep Questionnaire (RCSQ), and Maslach Burnout Inventory (MBI). The collected data were analyzed based on the participants' gender, age, education level, marital status, and family income. To examine whether sleep quality, depression, and burnout levels differed according to sociodemographic variables, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests were employed. Relationships between variables were evaluated using Spearman Correlation Analysis. Additionally, categorical relationships between sleep quality, depression, and burnout levels were assessed using the Chi-Square test. The findings revealed significant relationships between sleep quality, depression, and burnout levels among parents of children with ASD. Low sleep quality was found to increase depression and burnout levels. The results were discussed in conjunction with existing literature, and recommendations for future research were provided.
Benzer Tezler
- Okul öncesi otizmli çocuklarda, duyusal işlemleme ve aktivite performansı arasındaki ilişki
The relationship between sensory processing and activity performance in preschool children with autism
EMİNE NUR FAYDA
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin otizm algıları ve aile özellikleri ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
The autism sense of the parent having children with autism and determining the relationship between their family traits and their self respect
GÖKÇE ŞIKŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HemşirelikYıldırım Beyazıt ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİRGÜL ÖZKAN
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examination of parents with a child with autism in terms of various variables
MİYASE İLDENİZ KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUBA GÜLTEKİN
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin algıladıkları stres, sosyal destek ve bakım verme sürecindeki deneyimlerinin değerlendirilmesi
The evaluation of the perceived stress, social support and experiences of caregiving process of parents who have children with autism
AYŞENUR KABLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİMA ELİF ERGÜNEY OKUMUŞ
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin kaygı ve stres düzeylerinin incelenmesi
Investigation of anxiety and stress levels of parents of children with autism
BEGÜM ZÜLAL TAN