Yüzey araştırmaları ışığında Erzurum ve çevresinde bulunan demir çağ keramiklerinin analizi ve değerlendirmeleri
Erzurum and its surroundings in the light of survey analyses and evaluations of iron age ceramics
- Tez No: 927720
- Danışmanlar: PROF. DR. OKTAY ÖZGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Tarih, Archeology, History
- Anahtar Kelimeler: Doğu Anadolu Bölgesi, Erzurum, Demir Çağı, Keramik, XRF Analizi, Eastern Anatolia, Erzurum, Iron Age, Ceramic, XRF Analysis
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 880
Özet
Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Erzurum ili, tarihi yolların geçiş noktası üzerinde yer almaktadır. Diğer taraftan hem su kaynakları hem de verimli tarım arazileri ile ovaları da göz önünde bulundurulursa bölgenin önemli şehirlerinden birisidir. Bu özellikleri ile eski çağlardan itibaren yerleşim görmüştür. Erzurum'da prehistorik dönemlerden Paleolitik Çağ verilerine rastlanırken, günümüze kadar kalmış olan Neolitik Çağ'a ait herhangi bir buluntu tespit edilememiştir. Kalkolitik Çağ'la birlikte yeniden iskân edildiği düşünülen bölgede özellikle Alaybeyi Höyük bu konuda önemli buluntuları vermiştir. Sonrasında Tunç Çağlarında merkezinin Erzurum Karaz Höyük olduğu düşünülen ve çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Karaz Kültürü'nü görmekteyiz. Demir Çağ'ıyla birlikte artık devletlerden söz edilmektedir ki Erzurum merkezli kurulan Diauehi Devleti'ni hem Asur hem de Urartu yazılı kaynaklarından takip edebilmekteyiz. Urartu Devleti hakimiyeti altına giren bölgede Urartu varlığı devlet yıkılana kadar devam etmiştir. Ardından kesin olmamakla beraber Med ondan sonra ise Pers Satraplığı içinde kalmıştır. Biz bu çalışmada yüzey araştırmalarında tespit edilen merkezlerde bulunan Demir Çağ keramiklerinden seçtiğimiz 300'den fazla keramiğe X-Işını Flüoresans (XRF) yöntemiyle mineral ve bileşik analizi yaptırarak elde ettiğimiz verileri değerlendirdik. Çıkan sonuçlara göre de kendi içerisinde kale, höyük ve yerleşmeler arasında ve farklı iller ile de karşılaştırma yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Erzurum province, located in the Eastern Anatolia Region, is located on the crossing point of historical roads. On the other hand, it is one of the important cities of the region, considering both water resources and fertile agricultural lands and plains. With these features, it has been settled since ancient times. While Palaeolithic Age data from prehistoric periods were found in Erzurum, no finds from the Neolithic Age, which has survived to the present day, have been identified. It is thought that the region was resettled in the Chalcolithic Age, and Alaybeyi Höyük yielded important finds in this regard. Afterwards, during the Bronze Age, the Karaz Culture, whose centre is thought to be Erzurum Karaz Höyük, spread over a very wide geography. With the Iron Age, there is now talk of states, and we can follow the Diauehi State, which was established in Erzurum, from both Assyrian and Urartian written sources. The Urartu presence in the region, which came under the rule of the Urartian State, continued until the collapse of the state. Afterwards, although it is not certain, it remained within the Median and then Persian Satrapy. In this study, we have analysed more than 300 Iron Age ceramics from the centres identified during the surveys by X-Ray Fluorescence (XRF) method and evaluated the data obtained by mineral and compound analysis. According to the results, comparisons were made between fortresses, mounds and settlements and with different provinces.
Benzer Tezler
- Kazı ve yüzey araştırmaları ışığında Erzurum ve çevresinde Demir Çağ mimarisi
In the light of excavation and surface research Iron Age architecture in Erzurum and its surroundings
İSHAK KÜÇÜKYILDIZ
- Yüzey araştırmaları ışığında Kars ve çevresindeki seramiklerin analizleri ve değerlendirmeleri
The analysis and evaluation of ceramics in Kars and its surroundings in view of surface explorations
EMİNE ÇALBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiKafkas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARAGEÇİ
- Yüzey araştırmaları ışığında Geç Kalkolitik Çağ'dan Tunç Çağı sonuna kadar Kars ve çevresi
Kars and its surroundings from the Late Chalcolithic Age to the end of the Bronze Age in the light of surveys
ADEM DUMLU
- Doğu Anadolu araştırmaları ışığında Aşkale bölgesi keramiklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of Aşkale region's ceramics in the light of eastern Anatolia studies
SEVAL SALIN
- Dilkaya Höyük verileri ışığında Kura-Aras kültürü'nün Van Gölü Havzasındaki yayılımı
The expansion of the Kura-Aras Culture in the Van Region in the light of the Data from Dilkaya Mound
DİLEK ÖZTÜRK