Haberlerin zihinsel değerlendirmesinde medya okuryazarlığı etkisinin araştırılması
In mental evaluation of news investigation of the impact of media literacy
- Tez No: 927913
- Danışmanlar: PROF. DR. ERGÜN YOLCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Journalism, Radio and Television, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: medya okuryazarlığı haber okuryazarlığı kitle iletişimi haber, media literacy news media literacy mass communication news
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Dijitalleşen çağda enformasyon, veri, bilgi ve haber akışının geldiği nokta medya okuryazarlığı kavramını geçmişte olduğundan daha önemli hale getirmiştir. İletişim teknolojilerinin günümüzdeki hali ve yapay zekâ başta olmak üzere ilişkili alanlardaki gelişmeler yakın gelecekte medya okuryazarlığı kavramının önemini korumayı sürdüreceğini göstermektedir. Literatürde çeşitli ifade biçimleri olmakla birlikte medya okuryazarlığı temelde medya mesajlarına erişme, analiz etme, değerlendirme ve medya mesajı oluşturma yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda belirli bir bilgi, beceri ve zihinsel alışkanlıklar dizisi olarak kavramsallaştırılabilen medya okuryazarlığı; anlama ve sorgulamaya yönlendiren bir olgu niteliği taşımaktadır. Bu bağlamda medya okuryazarlığının bir alt kümesi olan haber medyası okuryazarlığı kavramı önem kazanmaktadır. Haberleri değerlendirme, analiz etme ve yorumlamada kullanılan medya okuryazarlığı yaklaşımlarından hem faydalanarak hem de farklı açılar geliştirerek daha derin okumalar yapma ve özellikle haber kavramına yoğunlaşma isteği haber medyası okuryazarlığı kavramının ortaya çıkmasını mümkün kılmıştır. Medya ve enformasyon okuryazarlığının bir kesişim noktası olarak da değerlendirilen haber medyası okuryazarlığı; haberleri bulmayı, irdelemeyi, eleştirel bakış açısıyla değerlendirebilmeyi mümkün kılmaktadır. Bu çalışmada İletişim Fakültesi öğrencilerinin medya okuryazarlığı yetkinlik düzeyinin haberleri algılama sürecine olan etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışma evrenini temsil edecek çerçevede belirlenen dört üniversitenin iletişim fakültesinden 452 katılımcıya araştırmacı tarafından hazırlanan anket soru formu ve literatürde yer alan Medya Okuryazarlığı Düzey Belirleme Ölçeği ile Haber Medyası Okuryazarlığı Ölçeği uygulanmıştır. Toplanan veriler SPPS programı yoluyla analiz edilmiştir. Analizler doğrultusunda medya okuryazarlığı eğitimi alanlar ile almayanlar arasında haber medyası okuryazarlığı bakımından fark olduğu, medya okuryazarlığı yetkinlik düzeyinin haber okuryazarlığı düzeyini etkilediği, medya okuryazarlığı eğitimi alma durumunun öğrencinin cinsiyetine ve okuduğu sınıfın düzeyine göre değiştiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the digital age, the current flow of information, data, information and news has made the concept of media literacy more important than in the past. The current state of communication technologies and developments in related fields, especially artificial intelligence, show that the concept of media literacy will continue to maintain its importance in the near future. Although there are various forms of expression in the literature, media literacy is basically defined as the ability to access, analyze, evaluate and create media messages. Media literacy, which can also be conceptualized as a specific set of knowledge, skills and mental habits; It is a phenomenon that leads to understanding and questioning. In this context, the concept of news media literacy, which is a subset of media literacy, gains importance. The desire to make deeper readings by both benefiting from media literacy approaches used in evaluating, analyzing and interpreting news and by developing different angles, and to focus especially on the concept of news, has made it possible for the concept of news media literacy to emerge. News media literacy, which is also considered as an intersection point of media and information literacy; It makes it possible to find news, analyze it and evaluate it from a critical perspective. This study aimed to determine the effects of the media literacy competency level of Faculty of Communication students on the news perception process. In this regard, the survey questionnaire prepared by the researcher and the Media Literacy Level Determination Scale and News Media Literacy Scale in the literature were applied to 452 participants from the communication faculties of four universities determined to represent the study population. The collected data were analyzed in the SPSS program. In line with the analysis, it was concluded that there is a difference in news media literacy between those who received media literacy training and those who did not, that the level of media literacy competence affects the level of news literacy, and that the status of receiving media literacy training varies according to the gender of the student and the level of the class he/she studies in.
Benzer Tezler
- Türkiyedeki gazetelerin spor sayfalarındaki spor ekonomisine ait haberlerin içerik analizi: Sabah gazetesi örneği
Analysis of the sport economy news content on the pages of turkish sport newspapers: Sample of Sabah newspaper
GULAR ADIGOZALOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜVEN NECATİ BÜYÜKBAYKAL
- Medya emperyalizmi ve siyasal algı ilişkisi ekseninde uluslararası medya kuruluşlarında Gazze Savaşı ile ilgili yayınlanan haberlerin eleştirel söylem analizi
Critical discourse analysis of the news published by international media outlets on the Gaza War in the context of media imperialism and political perception
MUSTAFA ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2025
Halkla İlişkilerMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT ULAĞLI
- Günden haber ilişkisi bağlamında Türkiye'de basının gündem belirlemedeki rolü
Turkish press' determining role in agenda setting in the aspect of relationship between agenda and news
OLCAY UÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
GazetecilikMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ZEYNEP KADIOĞLU
- İnsan hakları ve medya: ABD elit medyasında Türkiye'ye ilişkin insan hakları haberlerinde söylem inşası; The New York Times Gazetesi örneği
Human rights and media: Discourse construction of human rights news related to Turkey in USA elite media ; the case study of The New York Times newspaper
HEDİYE ESRA ARCAN
Doktora
Türkçe
2010
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI YAPAR GÖNENÇ
