Geri Dön

Osmanlı anıt mezar mimarisinde pencere açıklıklarının gelişimi ve cephe tasarımına katkıları

The development of window openings in Ottoman mausoleum architecture and their contribution to facade design

PDF İndir

  1. Tez No: 928049
  2. Yazar: NESLİHAN UZUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURİ SEÇGİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 829

Özet

Osmanlı dönemi mezar yapılarında cephe kuruluşunu belirleyen temel unsurlardan biri olan pencere açıklıkları, cephe elemanı olmakla birlikte mezarın, yapı içerisine girilmeden ziyaret edilebilmesini sağlayarak kendine özgü bir işlev üstlenmiştir. Söz konusu bu iki durum Osmanlı dönemi mezar yapılarında pencere açıklıklarının konum ve düzenini belirlediği gibi pencere açıklıklarının tasarımında boyut ve biçim bakımından etkili olmuştur. Tez çalışmasında, 14. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyıla kadar Osmanlı döneminin üç başkenti Bursa, Edirne ve İstanbul'da inşa edilen mezar yapılarının cepheleri ve pencere açıklıkları incelenmiştir. Tez kapsamında sultanlar, hanedan ailesine mensup kişiler ile devlet adamlarına ait mezar yapıları olmak üzere farklı statülerdeki kişilerin mezar yapıları ele alınmıştır. Dönem üsluplarının belirlenmesi ve yapım tarihlerine göre kıyaslanarak, gelişim çizgisinin ortaya konulabilmesi amacıyla pencerelerin, malzeme, form ve teknik özellikleri irdelenirken, cephe bütünlüğüne katkıları ve cephe elemanlarının oransal ilişkilerine ışık tutabilmek için boyut özellikleri de dikkate alınmıştır. Böylelikle, cephe tasarımına yansıyan oran ilkeleri, cephelerin doluluk boşluk oranındaki payı ve diğer cephe elemanlarıyla, düzen, uyum ve dağılımları belirlenmiştir.“Osmanlı Anıt Mezar Mimarisinde Pencere Açıklıklarının Gelişimi ve Cephe Tasarımına Katkıları”başlıklı tez çalışması dört ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde çalışmanın amaç, kapsam ve yöntemi anlatılırken“Pencere Tanımı, Gelişimi ve Cephe Mimarisindeki Yeri”başlığı altında cephe mimarisinin gelişiminde pencere açıklıklarının yeri açıklanmıştır. Giriş bölümünün üçüncü kısmında Türk mimarisinde mezar yapılarının Osmanlı mimarlığına kadarki gelişimi ve cephe tasarımları açıklanmıştır. Tezin ikinci bölümü, tez kapsamındaki mezar yapılarında yerinde yapılan incelemeler ile literatür ve arşiv taraması sonucu elde edilen bilgi ve belgeler ışığında hazırlanmıştır. Mezar yapıları bulundukları Osmanlı dönemi başkentleri alt başlıklarında kronolojik sıra takip edilerek ele alınmıştır. Üçüncü bölümde pencere açıklıkları biçim, oran ve boyut bakımından değerlendirilirken, tasarımlarındaki yerel etkilerini saptayabilmek amacıyla üç başkentteki ve birden fazla mezar yapısı bulunan külliyeler karşılaştırılmıştır. Osmanlı dönemi mezar yapılarında pencere açıklıkların konu edildiği tez çalışmasının sonucunda, mezar yapılarında pencere açıklıklarının şekillenmesinde dönem üslupları ile birlikte baninin kimliğinin, mimarın, mezar yapısının inşa edildiği bölgenin etkili olduğunu görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The window, one of the basic elements that determine the façade structure in Ottoman period tomb structures, has a unique function by being a façade element and allowing the tomb to be visited without entering the structure. These two situations determined the location and arrangement of window openings in Ottoman period tomb structures, as well as being effective in terms of size and shape in the design of window openings. In the thesis study, the facades and windows of tomb structures built in Bursa, Edirne and Istanbul, the three capitals of the Ottoman period, from the 14th century to the 20th century, were examined. Within the scope of the thesis, tomb structures of people with different statuses, including sultans, members of the dynasty and statesmen, were discussed. In order to determine the period styles and to reveal the development line by comparing them according to their construction dates, the material, form and technical features of the windows were examined, while their contributions to the integrity of the facade and their dimensional features were also taken into account in order to shed light on the proportional relationships of the facade elements. Thus, the proportion principles reflected in the facade design, the share of the facades in the occupancy-emptiness ratio and their order, harmony and distribution with other facade elements were determined. The thesis titled“Development of Window Openings in Ottoman Monumental Tomb Architecture and Their Contributions to Facade Design”consists of four main sections. While the aim, scope and method of the study are explained in the first section, the place of window openings in the development of façade architecture is explained under the title“Window Definition, Development and Its Place in Facade Architecture”. The development of tomb structures in Turkish architecture up to Ottoman architecture and façade designs are explained in the third section of the introduction section. The second section of the thesis was prepared in the light of the information and documents obtained as a result of on-site examinations of the tomb structures within the scope of the thesis and literature and archive scanning. The tomb structures were discussed in chronological order under the subheadings of the Ottoman period capitals where they were located. In the third section, while the window openings were evaluated in terms of shape, proportion and size, the social complexes in three capitals and with more than one tomb structure were compared in order to determine the local effects on their designs. As a result of the thesis study, which is about window openings in Ottoman period tomb structures, it was seen that the identity of the benefactor, the architect and the region where the tomb structure was built were effective in the formation of window openings in tomb structures along with the period styles.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    166774

    Batılılaşma döneminden günümüze devlet başkanları anıt mezar yapıları

    Monumental tombs built for heads of state after westernization era

    NEVSEL SEZEN SÜSLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FİLİZ ÖZER

  2. Tez No

    61438

    Tanzimat'tan Cumhuriyet'e İstanbul'da Latin Katolik yapıları

    Latin Catholic buildings in Istanbul (From Tanzimat to Republican era)

    SEZİM SEZER SEVİNÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMRA GERMANER

  3. Tez No

    428208

    Nahçivan Karabağlar külliyesinin Türk sanatındaki yeri

    The status of Nakhcevan Karabağlar compleks in Turkish art

    MEHMET CÜNEYT TAŞIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Sanat TarihiAtatürk Üniversitesi

    Temel Sanat Eğitimi Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. ALİMURAT AKTEMUR

  4. Tez No

    763427

    Arif Hikmet Koyunoğlu: Eserleri ve mimari yaklaşımı

    Arif Hikmet Koyunoğlu: His works and architectural approach

    HALİSE BETÜL KIRMIZI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT KOCAASLAN

  5. Tez No

    885548

    Hüzün turizmi kapsamında: Kars Sarıkamış

    Within the scope of dark tourism: Kars Sarıkamış

    SALİHA EVŞEN SOĞUKBUNAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    TurizmAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TAYFUN

Geri Dön