Moda tasarımı alanında hazırlanan doktora tezleri üzerine bibliyometrik bir analiz
Bibliometric analysis of doctoral theses in the field of fashion design
- Tez No: 928178
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Giyim Endüstrisi, Clothing Industry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Tarihsel süreçte korunma ve örtünme amaçlı başlayan giyinme eylemi, günümüzde moda kavramı ile birlikte sosyolojik, siyasal, kültürel, ekonomik pek çok alanın da konusu olmuştur. Moda tasarımı multidisipliner yapısı nedeniyle geniş araştırma alanına sahip ve aynı zamanda da ülkeler için katma değer sağlayan önemli bir konumdadır. Günümüzde bilgiye ulaşma hızı ve teknolojik gelişmeler araştırmaların ve etki alanlarının artışına sebep olmaktadır. Bu durum alan araştırmaları adına olumlu bir gelişme olsa da, doğru bilgiye erişim zorlaşmaktadır. Bu noktada bibliyometrik araştırmaların önemi ortaya çıkmaktadır. Bibliyometrik analiz yöntemleri araştırmaların karşılaştırılması, verimliliklerin ölçülmesi ve araştırma gündemlerinin takibi için kullanılmaktadır. Araştırmada 1993-2022 yılları arasında Türkiye, İngiltere, Amerika ve Fransa'da yazılmış olan 'moda', 'giysi, giyim, kıyafet' ve 'kostüm' başlıklı doktora ve sanatta yeterlik tezleri bibliyometrik yöntemler ile incelenmiştir. Tezler başlık ve anahtar kelimelerine göre gruplanmış, görsel haritalama ve veri madenciliği teknikleriyle analiz edilmiştir. Çalışma, bu alandaki araştırmaların gündemini karşılaştırmayı, araştırma eğilimlerini tespit etmeyi ve gelecekteki araştırmalara yön verecek yeni gündemler oluşturmayı hedeflemektedir. Sonuçlar, ülkeler arasındaki araştırma eğilimlerinin ülkelerin kültürel, sosyo-ekonomik ve akademik faktörleri ile şekillendiğini göstermektedir. Türkiye'de uygulama temelli tezler daha fazla öne çıkarken, İngiltere, Amerika ve Fransa'da teorik ve disiplinlerarası yaklaşımların daha belirgin olduğu gözlenmiştir. Türkiye, İngiltere ve Amerika'da sektörel kalkınmaya yönelik çalışmalara önem verilirken, Fransa'da modanın sosyolojik yönüne vurgu yapan çalışmalar ağırlıklıdır. Bibliyometrik analiz, bu farklılıkların eğitim müfredatlarına, sektör iş birliklerine ve akademik politikalara katkı sağlayabileceğini göstermektedir. Teori ve pratiğin bir arada yürütüldüğü eğitim sistemlerindeki araştırmalarda pratiğin teorik açıdan ele alınma yöntemlerinin, hangi konularda hangi dönemlerde yoğunlaşıldığının yani araştırma eğilimlerinin ortaya konması araştırmacılar ve alan için önemlidir. Bu araştırma, moda tasarımı alanında yapılan akademik çalışmaların terminolojisinin yerleşmesine, multidisipliner iş birliklerinin artırılmasına ve alandaki araştırma çeşitliliğinin teşvik edilmesine önemli katkılar sunacağı düşünülmektedir. Ayrıca çalışmada araştırma verilerini elde edebilmek için kullanılan yöntem tekrarlanabilir ve ölçeklenebilir nitel bir çalışma olduğu için daha sonra yapılacak çalışmalara da zemin hazırlayabilir. Temelde güzel sanatlar zeminine dayanan geniş araştırma perspektifine ait bulguların grafik ve görsel haritalar ile desteklenmesi nitel analizlerin yoğunluklarının görsel olarak sunulmasına örnek teşkil etmektedir.
Özet (Çeviri)
The act of dressing, which started to cover up and protect in the historical process, has become the subject of many sociological, political, cultural, and economic fields, along with the concept of fashion. Fashion design has a broad research area due to its multidisciplinary structure, and at the same time, it is in a critical position providing added value for countries. Today, the speed of access to information and technological developments leads to increased research and areas of influence. Although this is a positive development for field research, accessing accurate information is becoming difficult. At this point, the importance of bibliometric research is revealed. Bibliometric analysis methods are used for comparing research, measuring productivity and tracking research agendas. In the research, doctoral and proficiency in art theses titled 'fashion', 'clothing, garment, apparel', 'costume' written in Turkey, United Kingdom, United States and France between 1993 and 2022 were analyzed by bibliometric methods. The theses were grouped based on their titles and keywords, and analyzed using visual mapping and data mining techniques. The study aims to compare the research agendas in this field, identify research trends, and establish new agendas to guide future studies. The results reveal that research trends across countries are shaped by cultural, socio-economic, and academic factors unique to each nation. While practice-oriented theses are more prominent in Turkey, theoretical and interdisciplinary approaches are more pronounced in the United Kingdom, the United States, and France. In Turkey, the United Kingdom, and the United States, studies tend to focus on sectoral development, whereas in France, there is a stronger emphasis on the sociological aspects of fashion. The bibliometric analysis indicates that these differences can contribute to curriculum development, industry collaborations, and academic policies. In educational systems where theory and practice are integrated, it is crucial for researchers and the field to identify research trends by examining how practical aspects are approached theoretically, as well as determining the topics and periods of focus. This study is expected to make significant contributions to the establishment of terminology in the field of fashion design, the enhancement of multidisciplinary collaborations, and the encouragement of research diversity within the discipline. Additionally, the methodology employed in this study, being a reproducible and scalable qualitative approach, can provide a foundation for future research. Supporting the findings from the broad research perspective, fundamentally rooted in fine arts, with graphs and visual maps exemplifies how the intensities of qualitative analyses can be presented visually.
Benzer Tezler
- Moda tasarımı alanının ihtiyaç duyduğu nitelikte bireylerin yetiştirilmesine yönelik sanat eğitimi alanının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi
Evaluation and development of the field of art education for the training of the designer who i̇s needed i̇n the fashion design field
PINAR ÇINAR
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÇAKIR İLHAN
- Elektronik tekstillerin kişiye özel moda tasarımında kullanımına yönelik arayışlar
Exploring the use of electronic textiles in haute couture fashion design
SERAP GAMZE SERDAR
Doktora
Türkçe
2023
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. NAİLE RENGİN OYMAN
- Kırım Kongo kanamalı ateşi hastalığı mücadele-müdahale ve risk gruplarının giysi özellikleri
Unit of struggle-intervention with Crimean-Congo haermorrhagic fever disease and qualities of risk groups? clothes
ZEYNEP ATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA ŞENER
- Biyoplastiklerin ve tekstil atıklarının sürdürülebilir moda kapsamında kullanımı: İnovatif deneysel uygulamalar
The use of bioplastics and textile waste within the scope of sustainable fashion: Innovative experimental applications
CANSEL DİLBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Giyim EndüstrisiHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEDAT ÖZYAZGAN
- Geleneksel dokuma haritası Akdeniz bölgesi
Traditional weaving map Mediterranean region
RAHİYE BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERNA UÇAR