Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun 'Kiralık konak', 'Ankara' ve 'Bir Sürgün' romanlarındaki mekânlarda batılılaşma olgusu
The phenomenon of westernization in the places in Yakup Kadri Karaosmanoğlu's novels 'Kiralık Konak', 'Ankara' and 'Bir Sürgün'
- Tez No: 928264
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKNUR TATAR KIRILMIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu çalışmada Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Kiralık Konak, Ankara, Bir Sürgün romanlarındaki mekânlarda Batılılaşma olgusu; Ramazan Korkmaz'ın oluşturduğu algısal mekân kategorisi ile incelenmiştir. Kurgusal metinlerin yapı unsurlarından olan mekân; yapısında, eserde kurgulanan düşünce sistemlerinin, sosyal olguların açığa çıkarılmasında ve anlaşılmasında önemli özellikler barındırır. Türk edebiyatında geniş bir alanda işlenen Batılılaşma kavramı da mekânlar üzerinden anlamlandırılabilecek sosyal bir olgudur. Algısal mekân kategorisi, karakter mekân ilişkisini temele aldığından; karakterler ile temsil edilen Batılılaşma olgusunun mekânlar üzerindeki yapısının açığa çıkarılmasında önemli bir yöntem olarak karşımıza çıkar. Kiralık Konak, Ankara, Bir Sürgün romanlarındaki Batılılaşma olgusu; yanlış Batılılaşma, Batı hayranlığı gibi alt konu başlıkları ile birlikte incelemesi gereken sosyal bir olgudur. Batılılaşma olgusu; karakterlerin, temsilcisi oldukları düşünce sistemleri ve sosyal olgular doğrultusunda mekâna yönelik algılarını temele aldığından, söz konusu romanlardaki mekânlar, algısal mekânlar ile değerlendirilmesi gereken bir nitelik taşımaktadır. Bu araştırma; Kiralık Konak, Ankara ve Bir Sürgün romanlarındaki mekânlarda Batılılaşma olgusunun; farklı yönleriyle açığa çıkarılmasını ve anlamlandırılmasını hedefledi. Bu eserlerde Batılılaşma olgusunun, tarihsel ve kültürel olarak toplumdaki yansımalarına yer verilmiş kurgulanan mekânlar; Batılılaşma olgusunun ayrı yönlerini içerecek biçimde tasarlandığı keşfedilmiştir. Bu bağlamda, eserlerdeki mekânların Batılılaşma olgusunu açığa çıkaracak biçimde incelenmesi önem arz eder. Çalışmada söz konusu romanlarda İstanbul, Paris, İzmir gibi şehirler; apartman, konak, otel gibi yapılar; Taceddin, Yenişehir, Kaledibi gibi mahalleler öne çıkan dokuz farklı mekân olarak tespit edilmiştir. İncelenen bu mekânlarda, Batılılaşma olgusu; yanlış Batılılaşma, Batı hayranlığı gibi farklı konular üzerinden temsil edilir bir biçimde karşımıza çıkmıştır. Nitel içerik analizi yöntemi ile karakterlerin mekânları Batılılaşma olgusunun etkisi ile açık ya da geniş olarak algıladıkları anlaşılmıştır. Karakter ile mekân ilişkisi beraberinde mekândaki Batılılaşma olgusunu açığa çıkaran bu model doğrultusunda; söz konusu mekânlardaki Batılılaşmaya dair temsillerin ve algıların sosyal, tarihsel, kültürel boyutları tespit edilerek yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the phenomenon of Westernization in the spaces of Yakup Kadri Karaosmanoğlu's novels Kiralık Konak, Ankara and Bir Sürgün is analyzed with the perceptual space category created by Ramazan Korkmaz. Space, which is one of the structural elements of fictional texts, contains important features in revealing and understanding the thought systems and social phenomena fictionalized in the work. The concept of Westernization, which is widely covered in Turkish literature, is also a social phenomenon that can be made sense of through spaces. Since the category of perceptual space is based on the character-space relationship, it is an important method in revealing the structure of the Westernization phenomenon represented by the characters on the spaces. The phenomenon of Westernization in the novels Kiralık Konak, Ankara, Bir Sürgün is a social phenomenon that needs to be analyzed together with sub-topics such as false Westernization and Western admiration. Since the phenomenon of Westernization is based on the characters' perceptions of space in line with the thought systems and social phenomena they represent, the spaces in the novels in question have a quality that should be evaluated with perceptual spaces. This research aimed to reveal and make sense of the phenomenon of Westernization in different aspects of the spaces in the novels Kiralık Konak, Ankara and Bir Sürgün. In these works, the phenomenon of Westernization has been reflected historically and culturally in the society, and it has been discovered that the fictionalized spaces are designed to include different aspects of the phenomenon of Westernization. In this context, it is important to analyze the spaces in the works in a way to reveal the phenomenon of Westernization. In this study, cities such as Istanbul, Paris, and Izmir; buildings such as apartments, mansions, and hotels; and neighborhoods such as Taceddin, Yenişehir, and Kaledibi were identified as nine different prominent locations in these novels. In these places, the phenomenon of Westernization is represented through different issues such as false Westernization and Western admiration. Qualitative content analysis revealed that the characters perceived the spaces as open or wide due to the influence of the Westernization phenomenon. In line with this model that reveals the Westernization phenomenon in the space along with the relationship between the character and the space; the social, historical and cultural dimensions of the representations and perceptions of Westernization in these spaces were identified and interpreted.
Benzer Tezler
- Eğitim hayatındaki değişimlerin Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun romanlarına yansımaları
The reflections of cirrucula the changes on Yakup Kadri Karaosmanoğlu's novels
BURCU ÇAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun metinleri çerçevesinde Milli Mücadele'nin yorumlanması
The explanation of national struggle on Yakup Kadri Karaosmanoglu's texts
ÖZTÜRK DENİZ SEVİNÇ
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun eserlerinde karamsarlık teması
Pessimism theme on the Yakup Kadri Karaosmanoğlu's works
SELCAN DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. NEZAHAT ÖZCAN
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun romanlarında sanat ve mitoloji
Başlık çevirisi yok
İHSAN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA UĞURCAN
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun romanlarında gerçekçilik
Başlık çevirisi yok
NAZLI SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN