Yön bulma davranışı ve algısında mekan dizimi ve mekansal karmaşıklık düzeyi üzerinden bir model önerisi: İstanbul havalimanı ve milano malpensa havalimanı karşılaştırması
A model proposal on space syntax and spatial interconnection density in wayfinding behaviour and wayfinding perception: a comparison between istanbul airport and milan malpensa airport
- Tez No: 928424
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖZDE ÇAKIR KIASIF
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, İç Mimari ve Dekorasyon, Architecture, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Teknolojinin gelişmesi ile günümüzde kamusal mekanlardaki kullanıcı ihtiyaçları da bu durumdan etkilenmekte ve değişmektedir. Özellikle havalimanları gibi kullanıcı yoğunluğunun fazla olduğu noktalarda hız ve zaman en önemli iki kavramdır. Kullanıcılar bu gibi kamusal iç mekanlarda hızla yönlenebilmeli, mekanı kolayca algılayabilmeli ve gideceği yeri bulabilmelidir. Ancak çoğu mevcut yapı ve yeni tasarım yapılar incelendiğinde bazı mekanların kullanıcılar için kaotik mekanlara ve ciddi mekansal deneyim problemlerine dönüştüğünü söylemek mümkündür. Bunun sebepleri mevcut yapılara yapılan yeni müdahaleler, eklemeler, yanlış tasarım kararları, mekansal akış prosedürlerinin mekanla entegre uygulanamaması, kullanıcıların bu mekanlara uyum sağlayamamaları ve en önemlisi gidecekleri yönü bulamamalarıdır. Kullanıcıların mekanda zihinsel haritalamasını en hızlı ve doğru şekilde oluşturmasının sağlanması, mekansal eşiklerin kavranması, başlangıç noktasından varış noktasına kadar sorunsuz ulaşmasının sağlanması gerekir. Bu ihtiyacın en fazla olduğu kamusal iç mekanlardan biri havalimanları terminalleridir. Bu çalışma kapsamında yön bulma kavramı, mekansal konfigürasyon ve yapısal özelliklerin ilişkisi, mekanın derinliği, mesafe uzunluğu, bakış açısı ve görsel algı gibi konular derinlemesine incelenmiştir. Ardından, örnek alan çalışması kapsamında değerlendirilmek üzere iki farklı havalimanı seçilmiştir. İki farklı ülkede, farklı konumda ve coğrafi özelliğe sahip, arz-talep ilişkisinin çok olduğu (kullanıcı v yoğunluğunun fazla olduğu), iki farklı zaman diliminde inşa edilen, iki farklı mekansal konfigürasyona, boyuta ve kat planına sahip, iki farklı akış şemasına ve prosedürüne sahip, ancak aynı mekansal tipolojiyle ve apron tasarımıyla kurgulanmış olan Türkiye İstanbul Havalimanı ve İtalya Milano Malpensa Havalimanı seçilmiştir. Bu iki havalimanının seçilmesinin bir diğer sebebi ise, mekansal verilerin elde edilebilirliği imkanıdır. İki farklı boyuttaki havalimanı verileri sonucunda kullanıcıların katedeceği mesafe ve görsel bakış uzunluğunun farkı da önemli bir tespit ortaya koyacaktır. Bu örnek mekanlar üzerinde mekan dizimi ve mekansal karmaşıklık düzeyi yöntemleri ile analiz edilip gözlem yöntemlerinden biri olan kullanıcı (yaya) sayımı uygulanarak çıkan sonuçların karşılaştırması yapılmıştır. Mekânsal dizim yönteminin içinde yer alan mekânsal konfigürasyon analizi, bağlantısallık, ana aks, mesafe uzunluğu, bakış açısı analizi, mekânsal derinlik, yerel ve global entegrasyonuna ve korelasyon çalışmasına yer verilmiştir. Buna bağlı olarak yön bulmada en önemli kamusal iç mekanlardan biri olan havalimanlarına dair yön bulma davranışı ve algısında etkili olan avantajlar, dezavantajlar ve mekânsal çözüm önerileri ortaya konmuştur. Çalışmanın sonucuna göre mekanın boyutları, yolcunun katedeceği mesafe uzunluğu, bakış açısı, sirkülasyon alanlarındaki kesişim sayısından kaynaklanan seçim çokluğu, konfigürasyon ilişkisinin yalınlığı gibi her bir kriter yön bulmayı etkileyen ve kullanıcının kafa karışıklığının çözülmesinde etkin önemli kriterlerdir. Çıkan sonuçlar ve mekansal veriler doğrultusunda daha önce oluşturulmamış özgün bir model oluşturulmuş ve bu model önerisi ile yön bulma odaklı mekan değerlendirmelerinde kullanılmasına olanak tanınarak literatüre ve mimari tasarım uygulamalarına katkı sağlanması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, with the development of technology, user needs in public spaces are affected and changing. Speed and time are the two most important factors, especially in places with high user density such as airports. In such public interiors, users should be able to navigate quickly, perceive the space easily and find their destination. However, it is possible to say that some spaces turn into chaotic spaces and serious spatial experience problems for users. The reasons for this are new interventions, additions to existing buildings, wrong design decisions, failure to implement spatial flow procedures integrated with the space, users' inability to adapt to these spaces, and most importantly, their inability to find their destination. It is necessary to ensure that users create their mind mapping of the space in the fastest and most accurate way, comprehend the spatial thresholds, and reach from the starting point to the destination point without any problems. One of the public indoor spaces where this need is the highest is airport terminals. Within the scope of this study, the concept of wayfinding, the relationship between spatial configuration and structural features, the depth of the space, distance of spatial length, perspective and visual perception are examined in vii depthly. Then, two different airports were selected to be evaluated within the scope of the case study. Turkey's Istanbul Airport and Italy's Milan Malpensa Airport, which were built in two different countries, in different locations, in two different time periods, with two different spatial configurations, with two different flow schemes and procedures, but with the same typology, were selected. These sample spaces were analyzed with the Interconnection Density and Space Syntax methods and user (pedestrian) counting which is one of the observation methods. Then, the results were compared by each other. Spatial configuration analysis, connectivity, main axis, distance of spatial length, viewpoint analysis, spatial depth, local and global integration and correlation studies were included in the Space Syntax method. Accordingly, the advantages, disadvantages and spatial solution proposals that are effective in wayfinding behavior and perception of airports, which are one of the most important public interior spaces for wayfinding, have been put forward. According to the results of the study, the dimensions of the space, the length of the distance to be traveled by the passenger, the perspective, the multiplicity of choices arising from the number of intersections in the circulation areas, and the simplicity of the configuration relationship are all important criteria that affect wayfinding and are effective in solving the user's confusion. In line with the results and spatial data, a new and unique model that has not been created before has been created and with this model proposal, it is aimed to contribute to the literature and architectural design applications by allowing it to be used in wayfinding- oriented space evaluations.
Benzer Tezler
- Kentsel mekanda bireylerin yön bulma davranışının mekansal dizim ve bilişsel haritalama yöntemi ile irdelenmesi: Suadiye örneği
Examining wayfinding behavior of individuals in urban space using space syntax and cognitive mapping method: Suadiye case
TÜRKAN AKÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN ŞALGAMCIOĞLU
- Toplu ulaşım yerleşkelerinde sirkülasyon ve yön bulma; havalimanı özelinde bir model önerisi
Circulation and wayfinding in public transportation facilities: A model proposal for airports
NUŞİN KARA
- Effects of human scale on wayfinding in commercial areas: Case of Eminönü-Maslak central business district hubs
Ticari alanlarda insan ölçeğinin yön bulmaya etkileri: Eminönü-Maslak merkez iş alanı merkezleri örneği
DİLA TOPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU
- Examining the effects of sequentialpolyhedron visibility on wayfinding and evacuation
Yol bulma ve tahliye üzerinde polihedron görünürlüğünün sıralı etkilerinin incelenmesi
UZAY TOPAL
- Human-space interaction in virtual landscapes
Sanal peyzajlarda insan-mekan etkileşimi
SUNA KORKMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ IKHWAN KIM