Travma yaşantısı sonrası psikolojik işlevin yordayıcıları olarak güven, duygu düzenleme ve kendini suçlama: Kendini açmanın aracı rolü
Trust, emotion regulation, and self-blame as predictors of psychological functioning after trauma: The mediating role of self-disclosure
- Tez No: 928511
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL TEKİN, DOÇ. DR. NUMAN TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Çalışmanın amacı; travma yaşantısı sonrasında güven, duygu düzenleme ve kendini suçlamanın psikolojik işlev (genel stres ve yaşam kalitesi) ile ilişkisinde kendini açmanın aracı rolünün incelenmesidir. İlk olarak yaşam kalitesini yordamada hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Analize birinci aşamada travma kaynağı, ikinci aşamada kendini açma düzeyi, üçüncü aşamada ise beklenen güven, kendini suçlama, bilişsel yeniden değerlendirme ve bastırma stratejileri eklenmiştir. Bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenler arasında kendini açmanın aracı rolü incelenmiştir. Ayrıca sürekli değişkenlerin demografik değişkenlere göre farklılaşma durumları analiz edilmiştir. Çalışma örneklemi, uygun örneklem yöntemi kullanılarak ulaşılan 492 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların 182'si insan kaynaklı, 310'u doğa kaynaklı travmaya sahiptir. Katılımcılara öncelikle aydınlatılmış onam formu ve çalışmaya dair yönerge sunulmuştur. Katılımcılardan veri toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Beklenen Güven Ölçeği, Kendini Suçlama Alt Ölçeği, Duygu Düzenleme Anketi, Kendini Açma Ölçeği, Hasta Sağlık Anketi ve Olayların Etkisi Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın ikinci aşaması için anket sonunda katılımcılara ikinci aşama olan dışa vurumcu yazma uygulamasına katılıp katılmama isteği sorulmuş ve katılım sağlamak isteyenlerden rumuzlar toplanmıştır. İkinci aşamanın I. Uygulamasına 19 kişi, II. Uygulamasına ise 15 kişi katılım sağlamıştır. Veri toplama süreci sonunda istatiksel analizler SPSS 26 paketi aracılığı ile gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki analizi için Pearson Momentler Çarpım Korelasyonu, Basit Doğrusal Regresyon Analizi, Hiyerarşik Regresyon Analizi, Aracılık Analizi, değişkenlerin demografik verilere göre farklılaşma analizi için Bağımsız Gruplar t Testi ve Tek Yönlü Varyans (ANOVA) Analizi yapılmıştır. Hiyerarşik regresyonda psikolojik işlev için travmatize düzeyini ölçmek istenmiş ve yaşam kalitesi bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Analiz sonucunda; yaşam kalitesini yordamada ilk adımda doğa kaynaklı travmanın negatif yönde anlamlı etkisi olduğu, ikinci adımda kendini açma düzeyinin pozitif yönde anlamlı etkisi olduğu, üçüncü aşamada ise bilişsel yeniden değerlendirmenin anlamlı etkisinin olmadığı ancak bastırmanın, kendini suçlamanın ve beklenen güvenin negatif yönde anlamlı etkisi olduğu bulunmuştur. Aracı değişken analizlerinde ayrı ayrı kendini suçlama ile genel stres arasındaki ilişkide, bilişsel yeniden değerlendirme ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkide ve bastırma ile genel stres arasındaki ilişkide kendini açmanın kısmi aracı rolde olduğu bulunmuştur. Ayrıca çalışmanın ikinci aşaması olan dışa vurumcu yazma uygulamasında içerik analizi yapılmıştır. İçerik analizinde litarütüre uygun şekilde temalar ve alt temalar oluşturulmuştur. Sonuçlara göre“kısıtlı içerik paylaşımı ve uygulamalara eksik katılım”,“olumsuz etkilerin devam etmesi”,“yeni anlam arayışı ve hedefler”,“ayrıntıları hatırlayabilme”,“ilişkide beklenen art niyet”,“kendini suçlama”,“umutsuzluk”,“somatizasyon”,“olumsuz inançlar”,“derin ve anlamlı ilişkilere önem”,“umut ve değişime inanç”,“insan kaynaklı travmada affedicilik (azat etme)”ve“yeniden sağlıklı biliş oluşumu”temaları bulgulanmıştır. Araştırma sonuçları neticesinde, yaşam kalitesini yordamada travma kaynağının, kendini açma düzeyinin, kendini suçlama düzeyinin, bastırma stratejisinin ve beklenen güvenin anlamlı etkisi olduğu görüşmüştür. Alanda yapılacak çalışmalarda sağlıksız psikolojik işlev semptomlarını azaltmada, alanda çalışan ruh sağlığı uzmanlarına, travma mağdurlarının kendilerini açmalarını destekleyecek ve teşvik edecek bireysel ve grup etkinlikleri uygulamaları önerilmektedir. Araştırmacılara da zaman içerisinde bulguların desteklenmesi ve farklı metodlarda verilerin genellenebilirliğinin test edilmesi amacıyla araştırmalarında deneysel çalışma deseni ve boylamsal çalışma yöntemleri kullanmaları önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine the mediating role of self-disclosure in the relationship between trust, emotion regulation and self-blame and psychological function (general stress and quality of life) after traumatic experience. First, hierarchical regression analysis was used to predict quality of life. In the first stage, the source of trauma, in the second stage, the level of self-disclosure, and in the third stage, expected trust, self-blame, cognitive reappraisal and suppression strategies were added to the analysis. The mediating role of self-disclosure between independent and dependent variables was examined. In addition, the differentiation status of continuous variables according to demographic variables was analyzed. The study sample consisted of 492 participants who were reached using the convenience sampling method. 182 of the participants had human-induced trauma and 310 had natural-induced trauma. First, the participants were provided with an informed consent form and instructions regarding the study. Personal Information Form, Anticipatory Trust Scale, Self-Blame Subscale, Emotion Regulation Questionnaire, Self-Disclosure Questionnaire, Patient Health Questionnaire and Impact of Events Questionnaire were used to collect data from the participants. For the second phase of the study, at the end of the survey, the participants were asked whether they wanted to participate in the second phase, expressive writing application, and pseudonyms were collected from those who wanted to participate. 19 people participated in the I. Application of the second phase and 15 people participated in the II. Application. At the end of the data collection process, statistical analyses were performed using the SPSS 26 package. Pearson Product Moment Correlation, Simple Linear Regression Analysis, Hierarchical Regression Analysis, Mediation Analysis were used for the relationship analysis between variables, and Independent Groups t Test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) were used for the differentiation analysis of variables according to demographic data. In hierarchical regression, it was aimed to measure the level of traumatization for psychological function and quality of life was considered as the dependent variable. As a result of the analysis; in the first step, the trauma originating from nature had a negative significant effect in predicting quality of life, in the second step, the level of self-disclosure had a positive significant effect, and in the third step, cognitive reappraisal had no significant effect, but suppression, self-blame and expected confidence had a negative significant effect. In the mediator variable analyses, it was found that self-disclosure had a partial mediator role in the relationship between self-blame and general stress, in the relationship between cognitive reappraisal and quality of life and in the relationship between suppression and general stress. In addition, content analysis was conducted in the second stage of the study, which was expressive writing application. In the content analysis, themes and subthemes were created in accordance with the literature. According to the results, the following themes were found:“limited content sharing and insufficient participation in applications”,“continuation of negative effects”,“search for new meaning and goals”,“ability to remember details”,“expected malicious intent in the relationship”,“self-blame”,“hopelessness”,“somatization”,“negative beliefs”,“importance of deep and meaningful relationships”,“hope and belief in change”,“forgiveness (liberation) in human-induced trauma”and“re-formation of healthy cognition”. As a result of the research results, it was seen that the source of trauma, the level of self-disclosure, the level of self-blame, the suppression strategy and the expected trust have a significant effect in predicting the quality of life. In the studies to be conducted in the field, it is recommended that mental health experts working in the field implement individual and group activities that will support and encourage trauma victims to disclose themselves in order to reduce the symptoms of unhealthy psychological functions. It is also recommended that researchers use experimental study designs and longitudinal study methods in their studies in order to support the findings over time and to test the generalizability of the data in different methods.
Benzer Tezler
- Kayıp sonrası farklı seyirler: Uzamış yas, depresyon ve travma sonrası stres belirti kümelerinde risk faktörlerinin saptanması
Different trajectories in the aftermath of loss: Identifying the risk factors in prolonged grief, depression and post-traumatic stress symptom clusters
MÜBECCEL YENİADA KIRSEVEN
- Psikolojik taciz; öğretim elemanlarına yönelik bir araştırma
Mobbing; a research on academicians
TUTKU SEÇKİN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE MİNİBAŞ POUSSARD
- Travma yaşantısı olan üniversite öğrencilerinin baş etme becerilerini geliştirmede psikodramanın etkisi
The impact of psychodrama on developing coping capabilities of university students who experience trauma
ŞERMİN AYTAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA ASLAN
- Travma yaşantısı ile psikolojik esneklik ve bilişsel duygu düzenleme arasındaki ilişkide yoganın aracı rolü
The mediating role of yoga in the relationship between trauma experience, psychological flexibility, and cognitive emotion regulation
EYŞAN DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARKAN ESKİİLİ
- Ev içi şiddet mağdurlarında travma sonrası stres belirtilerinin yordayıcılarına yönelik çok faktörlü bir analiz
A multifactorial analysis of risk factors for traumatic stress symptoms in survivors of domestic violence
TUĞBA PİRİNÇCİOĞLU