Ergenlerde kendine zarar verme davranışı, çocukluk dönemi örselenme yaşantıları, psikolojik sağlamlık ve içsel kontrol arasındaki ilişki
The relationship between self-harming behavior, childhood trauma experiences, resilience, and internal locus of control in adolescents
- Tez No: 928727
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖNER ÇELİKKALELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: çocukluk dönemi örselenme yaşantıları, kendine zarar verme davranışı, psikolojik sağlamlık, içsel durumların kontrolü, childhood trauma experiences, self-harming behavior, resilience, internal locus of control
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu çalışma, ergenlerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlık ve içsel durumların kontrolü arasındaki toplam, doğrudan ve dolaylı ilişkileri ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu yaşları 13-18 (Ort.= 15.55, SS= 0.18) aralığında değişen, 538 (236 erkek, 302 kız) ergen oluşturmaktadır. Ergenlerin kendine zarar verme davranışını ölçmek amacıyla“Kendine Zarar Verme Davranışı Değerlendirme Envanteri (KZVDDE)”, çocukluk dönemi örselenme yaşantılarını ölçmek amacıyla“Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇDÖYÖ)”, psikolojik sağlamlıklarını ölçmek amacıyla“Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği”, içsel durumların kontrolünü ölçmek amacıyla“İçsel Durumların Kontrol Algısı Ölçeği (İDKAÖ)”kullanılmıştır. Son olarak ergenlerin bireysel ve çevresel çeşitli özelliklerine ilişkin bilgilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan“Sosyo-Demografik Bilgi Formu”kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde değişkenler arasındaki ilişkileri belirleyebilmek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Psikolojik sağlamlık ve içsel durumların kontrolü algısının, çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerindeki etkisindeki aracılık rollerinin belirlenebilmesi için bootsrapping yönteminden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22 ve AMOS 24 paket programları kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre; 1- Ergenlerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerindeki toplam ve doğrudan etkisi pozitif yönde anlamlıdır. 2- Ergenlerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının psikolojik sağlamlık üzerindeki doğrudan etkisi negatif yönde anlamlıdır 3- Ergenlerde psikolojik sağlamlığın yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerindeki doğrudan etkisi negatif yönde anlamlıdır. 4- Ergenlerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının içsel durumların kontrolü üzerindeki doğrudan etkisi negatif yönde anlamlıdır. 5- Ergenlerde içsel durumların kontrolünün kendine zarar verme davranışı üzerindeki doğrudan etkisi negatif yönde anlamlıdır. 6- Ergenlerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerinde psikolojik sağlamlık aracılığıyla oluşan dolaylı etki anlamlıdır. Dolayısıyla, psikolojik sağlamlığın çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerindeki etkisinde aracılık rolü oynamaktadır. 7- Ergenlerde çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerinde içsel durumların kontrolü aracılığıyla oluşan dolaylı etkisi anlamlıdır. Dolayısıyla içsel durumların kontrolünün çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının kendine zarar verme davranışı üzerindeki etkisinde aracılık rolü oynamaktadır. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış ve araştırmacılara, uygulamacılara öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to reveal the total, direct and indirect relationships between psychological resilience and control of internal states in the relationship between childhood traumatic experiences and self-harming behavior in adolescents. The study group consists of 538 adolescents aged 13-18 (M = 15.55, SD = 0.18), with 236 boys and 302 girls. The“Self-Harm Behavior Assessment Inventory (SHBAI)”was used to measure self-harming behaviors, the“Childhood Trauma Questionnaire (CTQ)”was used to measure childhood trauma experiences, the“The Brief Resilience Scale (BRS)”was used to assess resilience, and the“Internal Locus of Control Scale (ILCS)”was used to measure internal locus of control. Additionally, the“Sociodemographic Information Form”created by the researcher was used to collect data on the adolescents' individual and environmental characteristics. Pearson Product-Moment Correlation Coefficient was used to determine the relationships between variables, and the bootstrapping method was employed to analyze the mediating roles of esilience and internal locus of control in the effect of childhood trauma experiences on self-harming behaviors. SPSS 22 and AMOS 24 software were used for data analysis. According to the findings of the study: 1. The total and direct effect of childhood trauma experiences on self-harm behaviors in adolescents is significantly positive. 2. The direct effect of childhood trauma experiences on resilience in adolescents is significantly negative. 3. The direct effect of resilience experiences on self-harm behaviors in adolescents is significantly negative. 4. The direct effect of childhood trauma experiences on the control of internal states in adolescents is significantly negative. 5. The direct effect of control of internal states on self-harm behaviors in adolescents is significantly negative. 6. The indirect effect of childhood trauma experiences on self-harm behaviors through resilience in adolescents is significant. Therefore, resilience plays a mediating role in the effect of childhood trauma experiences on self-harm behaviors. 7. The indirect effect of childhood trauma experiences on self-harm behaviors through the control of internal states in adolescents is significant. Therefore, the control of internal states plays a mediating role in the effect of childhood trauma experiences on self-harm behaviors. The findings were discussed in light of the literature, and suggestions were presented to researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde kendine zarar verme davranışı ile intihar olasılığının çocukluk örselenmeleri ve saldırganlık ile ilişkisi
The relationship between self-i̇njurious behavior, suicide probability, childhood abuses and aggression in university students
MELTEM ÇAMUROĞLU
Doktora
Türkçe
2014
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP BELMA GÖLGE
- Çocukluk çağında travmaya maruz kalmış ergenleri güçlendirmeye yönelik grup müdahale programının etkililiği: psikolojik sağlamlık, benlik saygısı, risk alma ve kendine zarar verme
Investigation of the effectiveness of the psychoeducation group intervention program to improve psychological strength in agents with childhood trauma
İLHAN ALPAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM KARAIRMAK
- Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerin aleksitimi, mizaç ve karakter özellikleri ve çocukluk dönemi ihmal ve istismarı yönünden değerlendirilmesi
The asssessment of self-mutilate adolescents and relationship with alexithymia, temperament and character dimensions of personality and childhood neglect and abuse history
OLCAY TÜZÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
DOÇ. DR. TEVFİKA TUNABOYLU İKİZ
- Ergenlerde kendine zarar verme davranışı ile çocukluk çağı örselenme yaşantıları ilişkisinde duygu düzenleme becerisinin aracı rolü
The mediating role of emotion regulation skills on the relationship beetween non- suicidal self injury and childhood trauma experiences among adolescent
PINAR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiRuhsal Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSU ÇAKIN MEMİK
- Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerde tükürük opiorphin düzeyi ve ağrı eşiği ile ilişkisi
The relationship between saliva opiorphin level and pain threshold in adolescents with non suicidal self injury
ERDAL GÖRKEM GAVCAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜRGE KABUKÇU BAŞAY