Tekstilde yerel üretim zanaat ve tasarım ilişkisinin etik tasarım bağlamında incelenmesi ve uygulama önerileri
The relationship between craft, design and local production in textiles in the context of ethical design: A review and implementation recommendations
- Tez No: 929427
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA AKSOY GÜLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Yerel zanaatlar, etik tasarım, tekstil sanatları, yavaş moda, dantel, oya, Local crafts, ethical design, textile arts, slow fashion, lace
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu eser metin çalışmasında, tekstil alanında yerel üretim ve zanaat ilişkisi etik tasarım bağlamında ele alınarak konuya ilişkin uygulama örnekleri sunulmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, tekstil malzemelerinin kullanıldığı etnik ve yerel kültür ürünleri zanaat ve tasarım alanları açısından incelenmektedir. Bu ürünlerin günümüzde bağlamından koparılarak küresel pazar ağına yeni, çağdaş tasarım nesneleri olarak dahil olduğu ve seri üretimin birer metasına dönüştüğü görülmektedir. Bu süreç, yerel zanaat üreticisine başlangıçta cazip iş imkanları yaratırken, zamanla hem kültürel hem de ekonomik bir sömürü aracı haline gelmiştir. Gelişmekte olan toplumların kuşaklar boyu aktarıla-rak bir kültür unsuru haline gelmiş olan yerel zanaat becerileri, moda endüstrisi tarafından çoğu zaman etnografik değeri göz ardı edilerek ve egzotik tasarım ürünleri olarak sunularak küresel pazarın beklentilerine uygun biçimde kopyalandığı görülmektedir. Zanaat, tasarım ve üretim süreçleri arasındaki ilişki bu kapsamda ele alınmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde, tasarım alanına yeni bir perspektif getiren ve 1970'li yıllardan itibaren ekolojik sorunlara dair farkındalığın artmasıyla ortaya çıkan“sürdürülebilirlik”ve“etik tasarım”kavramları ile beraber güncel sanat kapsamında yerel zanaatların yeri incelenmektedir. Etik tasarım, ekolojik duyarlılığın getirdiği sürdürülebilirlik bilinci ekseninde çevresel kirlilik, tüketimi körükleyen üretim anlayışının yol açtığı iş gücü sömürüsü, adil olmayan ticaret gibi meselelere karşı geliştirilen uygulamaların tümünü kapsamaktadır. Bu tasarım anlayışı, moda endüstrisinin diğer bütün endüstriyel sistemler gibi tüketim odaklı üretiminin yıkıcı etkilerini vurgulayarak, zamanla iyileştirici, çözüm odaklı çeşitli akımlara düşünsel anlamda ilham vermiştir. Bu kapsamda bu çalışmaya da oldukça katkı sağlayan“yavaş moda hareketi”bu akımlar arasında yer almaktadır. Çalışmanın son bölümünde, yavaş moda hareketinin ilkelerinden yola çıkarak yapılan uygulamalar bulunmaktadır. Kültürel miras kapsamında değerlendirilen dantel ve oya geleneğinin üretim yöntemi olarak kullanıldığı, doğadan seçilmiş nesneler veya ilham alınmış formlarla yapılmış bu uygulamalarda, yerel zanaatların çağdaş tasarım anlayışıyla bir araya getirilerek güncel ürünlere dönüştürülmesi amaçlanmaktadır. Bununla beraber, bu çalışma ile yerel zanaat ürünlerinin, küresel pazarın tasarım nesnelerine dönüşürken kültürel ve ekonomik değerini kaybetmeden, etik tasarım anlayışının önerdiği alternatif tasarım ve üretim biçimleri ile medya ve satış kanalları vasıtasıyla nasıl var olabileceği açıklanarak bu konuda geliştirilmiş yaratıcı çözüm önerileri sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
The globalization of ethnic and local cultural products, particularly textiles, introduces these unique items as contemporary design objects in the global market. Initially, this shift offers promising job opportunities for local craft producers. However, over time, these products become tools of cultural and economic exploitation. Traditional local craft skills, passed down through generations, are often overlooked by the fashion industry, which reproduces them as exotic design products to meet global market demands. The advent of the internet has further transformed this landscape by creating online sales channels that not only fuel consumption but also enable local producers to make direct sales. This development has allowed the unique stories behind local designs to gain international attention. In the first part of this study, the relationship between local production, craft and design in the field of textile is discussed. In the second part of the study, the concept of sustainability emerged in the 1970s in response to growing ecological concerns and ethical design which expanded in time and turned into a design movement are both examined. Ethical design, enviromental pollution on the axis of sustainabilty awareness brougt by ecological concern, labor rights caused by the production approach that fuels consumption; it covers al the practices developed againts issues such as unfair trade. this design approach, over time, has led to the emergence of the fashion endustry'sconsumption oriented -production, like all other industrial systems, not only in environmental context; it has turned in to an activist movement, including its destructive effects on issues such as local crafts, fair trade and social development, and has intellectually inspired various movements that can be evaluated under this general heading. Among these trends, slow fashion movement has gained an importance in terms of maintaining its current status and being accepted by a wide audience. In the last part of the study there are applications of products based on slow fashion principles.In these applications, made with materials selected from nature and the lace and oya traditional technics, which is considered within the scope of cultural heritage, is used as the production method and it is aimed to combine local crafts with a contemporary design approach and transform them into contemporary pro-ducts.In addition, this study explains how local craft products can exist through media and sales channels with alternative designand production forms suggested by the ethical design approach, without losing their cultural and economic value while turning into design objects of the global marketand offers creative solutions on this issue.
Benzer Tezler
- Kültür, kimlik ve aidiyet ekseninde giysi: Şanlıurfa örneği
Clothing on the axis of culture, identity and belonging: Şanliurfa example
FATMA KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE BURSALIGİL
- Geleneksel kırkyama tekniğinin döngüsel moda tasarımında kullanılması
The use of traditional kirkyama technique in circular fashion design
SELİN ARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİTekstil Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DUYGU ATALAY ONUR
- Bursa'da vakıfların sosyo-ekonomik işlevleri (1544-1588 ve 1749-1795 yılları arası vakıf muhasebe kayıtları ışığında)
The social-economic activities of the pious foundations established in Bursa (in the light of the account registers of the waqfs between the years 1544-1588 and 1749-1795)
CAFER ÇİFTÇİ
- Modern endüstri mirası alanlarının yeniden kullanımı üzerine bir araştırma ve öneri: Bursa ipek iş fabrika alanının yeniden işlevlendirilmesi
A research and recommendation on the modern industrial heritage areas reuse: Re-use of Bursa ipek iş textile mill area
HALİL İBRAHİM CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYAHAN TÜRKANTOZ
- Tekstilde boyama işleminin şönil iplikli dokuma kumaşların performans özelliklerine etkisi
Chenille fabric woven fabrics in textile dyeing process performance impact of features
GÖZDE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR DURU BAYKAL