Destinasyonun başarı kriterlerinin sürdürülebilir turizm bakış açısıyla belirlenmesi ve ölçülmesi: Kayalık Kapadokya örneği
Determining and measuring destination success criteria from a sustainable tourism perspective: The rock sites of Cappadocia
- Tez No: 929447
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞULE AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Turizm destinasyonlarının başarı kriterleri, sürdürülebilir turizm perspektifiyle ele alındığında, destinasyonların çok boyutlu değerlendirilmesini gerektiren bütüncül bir yaklaşımı ortaya koymaktadır. Literatürde destinasyon başarısı; yönetimsel, rekabetçilik ve sürdürülebilirlik çerçevesinde farklı açılardan ele alındığı görülmektedir. Sürdürülebilir turizm yaklaşımı ise destinasyonların sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel, çevresel ve yönetimsel boyutlarını kapsayan sistematik bir çerçeve sunarak, başarıyı daha geniş bir perspektifte ele almaktadır. Bu çalışmada, sürdürülebilir turizm (ST) bakış açısıyla bir destinasyonun başarı kriterlerinin belirlenmesi ve bu kriterler doğrultusunda Türkiye'nin doğal ve kültürel miras açısından öne çıkan bölgelerinden biri olan Kayalık Kapadokya Bölgesi'nin başarısının ölçülmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, destinasyon başarısı için toplam 5 ana tema ve bu temalar altında 75 alt kriter tanımlanmıştır. Bu kriterler; destinasyon yönetimi, sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel, çevresel, teknolojik ve dijital sürdürülebilirlik boyutlarını kapsamaktadır. Özellikle teknolojik ve dijital sürdürülebilirlik boyutunun ele alınması, çalışmanın literatüre önemli bir katkısı olarak değerlendirilmektedir. Belirlenen kriterler, Önem Performans Analizi (ÖPA) yöntemi kullanılarak değerlendirilmiş ve Kayalık Kapadokya Bölgesi'nin sürdürülebilir turizm uygulamaları açısından performansı ile geliştirilmesi gereken alanlar tespit edilmiştir. Bu doğrultuda bölgede, çevresel sürdürülebilirlik ve teknolojik ve dijital sürdürülebilirlik kapsamında yer alan kriterlere yoğunlaşılmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Bölgede sürdürülebilir destinasyon yönetimi ve sosyo-kültürel sürdürülebilirlik kapsamında ele alınan konularda ise destinasyonda korunması gerekli alanlar olarak ortaya koyulmuştur. Bölgede sosyo-ekonomik sürdürülebilirlik kapsamında yer alan konularda ise destinasyon başarısı için gerekli öncelik ve öneme sahip olmadığı halde yüksek performans gözlemlenmiş, bu nedenle bu alanda gereğinden fazla enerji ve efor harcandığının altı çizilmiştir. Çalışmanın sonuçları, Kayalık Kapadokya Bölgesi'nin mevcut durumunun sürdürülebilir turizm bağlamında kapsamlı bir şekilde analiz edilmesini sağlamanın yanı sıra, bölgeye özel stratejilerin geliştirilmesi için bir rehber niteliği taşımaktadır. Araştırma, turizm destinasyonlarının sürdürülebilirlik odaklı yönetiminde ve başarısının artırılmasında hem teorik hem de uygulamalı bir çerçeve sunarak, alan yazına ve sektöre önemli katkılar sağlamayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
When evaluated from the perspective of sustainable tourism, the success criteria of tourism destinations reveal a holistic approach that necessitates multidimensional assessments. In the literature, destination success has been analyzed from various perspectives, including managerial aspects, competitiveness, and sustainability. The sustainable tourism approach, however, offers a systematic framework encompassing the socio-economic, socio-cultural, environmental, and managerial dimensions of destinations, thereby addressing success from a broader perspective. This study aims to identify the success criteria of a destination through the lens of sustainable tourism (ST) and assess the success of the Central or Rock Sites of Cappadocia Region, one of Turkey's most prominent areas in terms of natural and cultural heritage, based on these criteria. As part of the study, 5 main themes and 75 sub-criteria were defined for destination success. These criteria cover the dimensions of destination management, socio-economic, socio-cultural, environmental, technological, and digital sustainability. The inclusion of technological and digital sustainability dimensions is considered a significant contribution to the literature. The identified criteria were evaluated using the Importance-Performance Analysis (IPA) method, and the performance of the Central Cappadocia Region in sustainable tourism practices was assessed, identifying areas requiring improvement. The findings highlight the necessity of focusing on criteria within environmental sustainability and technological and digital sustainability. In contrast, areas related to sustainable destination management and socio-cultural sustainability emerged as aspects to be preserved within the region. Regarding socio-economic sustainability, while these criteria were not identified as critical priorities for destination success, they were observed to have high performance. This suggests that excessive energy and effort are being allocated to this dimension, which could be redistributed more effectively. The study provides a comprehensive analysis of the current state of the Central Cappadocia Region in the context of sustainable tourism and serves as a guide for developing region-specific strategies. The research aims to offer both theoretical and practical frameworks for the sustainable management of tourism destinations, enhancing their success while contributing significantly to the literature and the industry.
Benzer Tezler
- Türkiye'de sürdürülebilir sağlık turizminin geliştirilmesi için kritik başarı faktörlerinin incelenmesi: Vakıf üniversite hastaneleri bağlamında bir analitik hiyerarşi süreci uygulaması
Investigation of critical success factors for the development of sustainable health tourism in Turkey: An analytic hierarchy process application in the context of foundation university hospitals
AMİNE EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN BOZTOPRAK
- Dynamic data-driven optimization approach for flight selection problem
Uçuş seçimi problemi için dinamik veri odaklı optimizasyon yaklaşımı
ERDEM AKIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiVeri Mühendisliği ve İş Analitiği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAŞAR ÖZTAYŞİ
- Kış turizmine katılan yerli turistlerin tüketici davranışları üzerine bir araştırma: Kayseri örneği
A Research on consumer behaviors of domestics tourists who participate in winter tourism: Administrative of Kayseri
ÖMER CEYHUN APAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TurizmKarabük ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURETTİN AYAZ
- Sustainable tourism development via agritourism: The case of Gökçeada
Tarım turizmi aracılığıyla sürdürülebilir turizm kalkınması: Gökçeada örneği
AYŞEGÜL TEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
TurizmBoğaziçi ÜniversitesiSürdürülebilir Turizm Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MARIA DOLORES ALVAREZ
- Küçük ve orta büyüklükteki konaklama işletmelerinin başarılarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi: Antalya ili örneği
Evaluation of the factors affecting the success of small and medium size hospitality enterprises: Antalya case
GÜLÇİN KARATAŞ BARAN
Doktora
Türkçe
2024
TurizmAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM YÜZBAŞIOĞLU