Türk edebiyatında fantastik hikâyenin unsurları (1980-1990)
Elements of fantastic story in Turkish literature (1980-1990)
- Tez No: 929889
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH ŞENGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu çalışma, 1980-1990 yılları arasında Türk edebiyatında yazılan fantastik hikâyeler hakkındadır. Çalışmada popüler bir tür olan fantastik edebiyatın genel özellikleri ortaya konarak Tzvetan Todorov'un fantastik edebiyat kuramına göre metin tahlilleri yapılmıştır. Bu yolla bir hikâyeyi fantastik olarak kabul edebilmemiz için hangi özelliklerin gerektiği sorgulanmıştır. Çalışmada 1980-1990 yıllarının seçilme sebebi Türk siyasi hayatının edebiyata yansımalarıdır. 1980 yılında yaşanan 12 Eylül Askeri Darbesi neticesinde özgürlükler ve basın organları kısıtlanmıştır. Hem yeni yönetime hem de kapitalist sisteme uyum sağlamaya çalışan Türk halkı televizyona, teknolojiye ve modaya yoğun ilgi gösterir. Edebiyat alanında ise bireyselleşmenin yoğunlaştığı, kadın yazar sayısının arttığı, sağ ve sol görüşlü yazarların aynı dergilerde yazdığı bir döneme girilmiştir. 1980'li yıllarda özellikle bilim-kurgu ve fantastik türlerine ait eser sayısının artması bu dönemi dikkat çekici hâle getirir. Çalışmada öncelikle bir edebî tür olarak fantastikten, hem dünyada hem de bizdeki tarihi gelişiminden kısaca söz edilmiştir. Ayrıca bilim-kurgu, büyülü gerçekçilik, korku edebiyatı, gotik, kara roman, ütopya ve ükronya gibi benzer/yakın türler fantastik edebiyatla karşılaştırılmıştır. Ardından masal, mitoloji, destan, efsane, halk hikâyesi gibi fantastik hikâyeye kaynaklık eden türler anlatılmıştır. Ek olarak fantastik hikâyenin özelliklerinden, yazılma ve okunma sebepleri tartışılmıştır. Çalışmanın ana konusu olan 1980-1990 yılları arasında yazılan fantastik hikâyeler, fantastik edebiyat kuramı ışığında; karakter seçimi, zaman, mekân ve olay açısından incelenmiştir. Verilen eser örnekleri üzerinden değerlendirmeler yapılarak belirtilen yıllar arasında kaleme alınan fantastik hikâyelerin özelliklerinden söz edilmiştir. Çalışmada edebÎ, tarihÎ, sosyal ve siyasİ değerlendirmeler yapılarak 1980- 1990 yılları arasında Türk edebiyatında yazılan fantastik hikâyelerin detaylı biçimde açıklanması amaçlanmıştır. Yapılan metin tahlilleriyle kişi, zaman, mekân ve olaylar tespit edilerek sınırları belirlemenin zor olduğu fantastik türe dair sınıflandırmalar yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is about the fantastic stories written in Turkish literature between 1980-1990. In the study, the general characteristics of fantastic literature, which is a popular genre, were revealed and text analysis was made according to Tzvetan Todorov's theory of fantastic literature. In this way, opinions were expressed on what features are required for a story to be considered fantastic. The reason for choosing the years 1980-1990 in the study is the reflections of Turkish political life on literature. In 1980, as a result of the 12 Eylül Askeri Darbesi, freedoms and press organizations were restricted. Turkish people, trying to adapt to both the new government and the capitalist system, show great interest in television, technology and fashion. In the field of literature, individualization intensified, the number of women writers increased, and right-wing and left-wing writers wrote in the same magazines. In the 1980s, the increase in the number of works especially in the science fiction and fantasy genres makes this period remarkable. In the study, first of all, fantasy as a literary genre and its historical development both in the world and in our country are briefly mentioned. In addition, similar/close genres such as science fiction, magical realism, horror literature, gothic, noir fiction, utopia and uchronia are compared with fantastic literature. Then, the genres such as fairy tale, mythology, epic, legend, folk tale, which are the source of the fantastic story were mentioned. In addition, the characteristics of the fantastic story and the reasons for writing and reading it were mentioned. The fantastic stories written between 1980 and 1990, which are the main subject of the study, are analyzed in terms of elements such as character selection, time, place and event in the light of fantastic literature theory. The characteristics of the fantastic stories written between the specified years were mentioned by making evaluations on the examples of the works given. The study aims to explain in detail the fantastic stories written in Turkish literature between 1980 and 1990 by making literary, historical, social and political evaluations. Through the textual analysis, people, time, place and events were identified and classifications were made about the fantastic genre, which is difficult to determine the boundaries.
Benzer Tezler
- İhsan Oktay Anar'ın romanındaki halk edebiyatı ve halk kültürü unsurları üzerine bir inceleme
A study on the elements of folk literature and folk culture in İhsan Oktay Anar's novels
CANER TAKVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILMAZ ÖNAY
- Jale Sancak'ın öykülerinde içerik
The in Jale Sancak's stories
İLKNUR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMECİT CANATAK
- Murat Gülsoy öykülerinin postmodernizm açısından incelenmesi
The resarch of Murat Gülsoy's stories in terms of postmodernism
ZEHRA KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU BURCU YILMAZ
- Kıssa-i Seyyid Cüneyd ve Reşîde-i Arab tercümesi (inceleme-metin)
Translation of Kissa-i Seyyid Cuneyd and Reshide-i Arab (analyzing-text)
ÖZKAN CİĞA
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
- Didaktik bir tür olarak tanzimat edebiyatında fabl
Fable as a didactic literary genre in tanzimat literature
GÜLDEN VİCİR
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN